Informatika va dasturlash

Internetga ulanish
Internetga ulanishning eng keng tarqalgan usullari quyidagilardir:

1. 
   Modem orqali (kommutatsiya qilinadigan, Dial-u’, ADSL).
   
2. 
   Ajratilgan tarmoq orqali (optik tolali yoki boshqa).
   
3. 
   G’RS orqali (uyali telefonlarga).
   
4. 
   Radio to’lqin orqali.
   
5. 
   Sun’iy yo’ldosh orqali.
   

Ularning asosiy farqlari:

• 
  ishlash printspi;
  
• 
  ma’lumotlarni uzatish tezligi;
  
• 
  ishonchliligi;
  
• 
  qurilmalarni sozlash murakkabligi;
  
• 
  narxi.
  

Modem orqali (Dial-up) bog’lanish usulida provayderning “modem pul”iga qo’ng’iroq qilinadi. Agar u yerda tarmoq band bo’lmasa login va parol so’raladigan darcha ochiladi. Login va parolni kiritilgach uni provayder serveri tekshiradi va xammasi joyida bo’lsa bo’sh IP adres ajratadi. Shundan so’ng interntda ishlashingiz mumkin. Uning yaxshi tomoni qo’shimcha qurilmalar talab qilinmaydi va narxi boshqa ulanishlardagiga nisbatan arzon. Ammo ma’lumot almashish tezligi juda sekin, taxminan 3-4 Kb/sek. Shuning uchun katta o’lchamli fayllarni yozib olishga ko’p vaqt ketadi. Seans paytida telefondan foydalanib bo’lmaydi.
ADSL qurilmasi orqali telefon tarmog’i yordamida provayderga ulanilsa unda ma’lumot almashish tezligi 8 Mb/sek gacha oshishi va telefondan xam bemalol foydalanish mumkin. Ammo bu xolda provayder sizning telefoningiz ulangan stantsiyangizga xam maxsus qurilma o’rnatishiga to’g’ri keladi. Bunday ulanish usulida o’z-o’zidan xarajatlar oshib ketadi. Chunki ADSL qurilmasi sotib olinishi kerak va hizmat uchun provayderga to’lanadigan to’lov miqdori yuqoridir.
Ajratilgan tarmoq orqali bog’lanishda kompyuteringiz provayder serveri bilan, narxi ancha qimmat bo’lgan aloxida tortilgan optik tolali yoki boshqa uni almashtiruvchi kabelg’ yordamida ulanishi kerak. Bu xolda kompyuteringizda modem bo’lishi shart emas. Sizga I’ adreslar diapazoni berilib kompyuteringiz doimiy internetga ulangan xolda bo’ladi. shu kabeldan telefon tarmog’i sifatida xam foydalanishingiz mukin. Bunday ulanishda ma’lumot almashish tezligi 100Mb/sek gacha boradi. Bu xolda kompyuteringizni server sifatida ishlatib unga boshqa kompyuterlarni xam ulashingiz mumkin. Bu ulanishning narxi kabelg’ uzunligi va qo’shimcha qurilmalarga bog’liq. Faqat setevaya karta olish kerak bo’ladi.
GPRS orqali biror uyali telefonlar kompanisi yordamida internetga kompyuterni ulash uchun USB kabelg’, infraqizil port yoki Bluetooth kerak bo’ladi. Bu usul simsiz ulanish usuli deb xam ataladi. Uning ma’lumot almashish tezligi uyali aloqa operatoriga bog’liq. Uning narxi modemli bog’lanish usulidagidan taxminan 2 baravar qimmatroq bo’lib, unda faqat uzatilgan va qabul qilingan axborot Mb lariga xaq to’lanadi.
Radio to’lqin orqali bog’lanish simsiz ulanish turiga kirib, maxsus antennalar yordamida amalga oshiriladi. Unda foydalanuvchi kompyuteriga radiomodem va antenna o’rnatiladi. Bunda ishlatiladigan qurilmalar narxi baland. Antenna provayder antennasini ko’rib turishi kerak. Ma’lumot olish tezligi 2 Mb/sek gacha bo’lgani bilan qabul qilish radiusi 5 kmgacha. Ma’lumotlarni qabul qilish sifati ob-xavoga xam bog’liq.
Sun’iy yo’ldosh orqali ulanish bir tomonlama yoki ikki tomonlama bo’lishi mumkin, chunki juda qimmat bo’lgan qurilmalar olishga to’g’ri keladi. Bular: Sputnikli antenna, DVB karta (sputnikli modem), konvertor va kabel.