«informatika va axborot texnologiyalari»


mantissasi ,  p —  tartibi



Download 4,39 Mb.
Pdf ko'rish
bet43/209
Sana24.03.2022
Hajmi4,39 Mb.
#508036
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   209
Bog'liq
Информатика ва АТ

mantissasi

p
— 
tartibi
deyiladi. Sonlarni bunday tasvirlash usuli 
suzuvchi 
vergul ko‘rinishida
tasvirlash yoki eksponensial format ko‘rinishida tasvirlash deyiladi.. 
Agar «suzuvchi» vergul mantissadagi ahamiyatli raqam oldida qo‘yilgan bo‘lsa, mantissaga 
ajratilgan aniq sondagi razryadlar uchun sonning mashinada saqlanadigan sonning aniqligi 
ta‘minlanadi. Ya‘ni, verguldan keyin mantissaning birinchi raqami 0 bo‘lmasligi kerak. Bundan 
shunday xulosani keltirib chiqarish mumkinki, 
mantissa 
to‘gri kasr bo‘lishi kerak. 
Bunday ko‘rinishda kompyuter xotirasida saqlanadigan sonlar 
normallashtirilgan
haqiqiy son deyiladi.
Normallashtirilgan haqiqiy sonlarni tasvirlashga doir misollar:
O‘nlik sanoq sistemasi Ikkilik sanoq sistemasi
753.15 = 0.75315*10
3
; -101.01 = -0.10101*2
11
(tartibi 11
2
= 3
10
)
Bunda 0.75315 –mantissa, 3-tartib. 
-0.000034 = -0.34*10
-4
; -0.000011 = 0.11*2
-100
(tartibi -100
2
= -410)
Haqiqiy sonlar kompyuter xotirasida turlicha tasvirlanishi mumkin. Bunda foydalanuvchi uchun 
bir necha formatlar havola etiladi : to‘rt baytli, olti, sakkkiz yoki o‘n baytli formatlar. Misol 
tariqasida
 
IBM rusumli shaxsiy kompyuterlarda haqiqiy sonlarni quyidagi formatlarda 
tasvirlashni keltiramiz:
Haqiqiy sonning 
formati 
Baytlardagi 
o‘lchami 
Qiymatlarining 
diapazoni 
O‘nli kasr aHamiyatga 
ega bo‘lgan raqamlari 
soni
Oddiy 

10
–45
… 10
38
7 yoki 8 
Haqiqiy 

10
–39
… 10
38
11 yoki 12 
Ikkilangan 

10
–324
… 10
308
15 yoki 16 
Kengaytirilgan
10
10
–4932
… 10
4932
19 yoki 20
Ushbu jadvaldan ko‘rinib turibdiki, suzuvchi vergulli shaklda sonlarni tasvirlash katta diapazon 
oralig`ida sonlarni yuqori aniqlikda yozish imkonini yaratadi.
Misol:
-193
(10) 
= -11000001
(2)
sonini tarkibiy ko‘rinishda shaxsiy kompyuter xotirasida 
razryadlar bo‘yicha quyidagicha tasvirlanishi mumkin: 
Muqarrar vergulli formatda ishorasi bilan oddiy ko‘rinishda: 
Sonnin

ishorasi 
Sonning absolyut qiymati 


33 
Razryad 
nomeri N 
razryada 
15 
14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 
Son 

0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 1 
Suzuvchi vergulli formatda ikkilangan ko‘rinishda: 
Sonnin

ishorasi 
Тartibi 
Mantissasi 
Razryad 
nomeri N 
31 
30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 … 1 

Son 

0 0 0 
1 0 0 









0 … 0 


Download 4,39 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   209




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish