Informatika va axborot texnologiyalari faniga kirish

 

 

 

---

Ma'ruza № 7,8 

Muharrir dasturlar 

Reja: 

1.  Muharririrlar.Tekstli, grafikli muharirlar 

2.  WORDni ishga tushirish va undan chiqish 

3.  Matnlarni kiritish va saqlash. Word menyusi bilan ishlash.  

4.  Turli matematik va kimyoviy simvollar bilan ishlash 

 

Muharrirlar  deb  matnlar,  grafik  ma'lumotlar  va  illyustratsiyalarni  yaratish  va 

o’zgartirtishlar uchun mo’ljallangan ADPga aytiladi. 

Ular  asosan  firmada  hujjat  aylanishini  avtomatlashtirish  uchun  mo’ljallangan. 

Muharrirlarni  o’z  funksional  imkoniyatlariga  ko’ra  matnli,  grafik,  nashriy  tizimlarga 

bo’lish mumkin. 

Tekstli(matnli) muharrirlar matnli axborotni qayta ishlash uchun mo’ljallangan 

va asosan qo’yidagi vazifalarni bajaradi: 

Matnni  faylga  yozish,  qo’shimcha  kiritish,  chiqarib  tashlash,  ramzlar,  qatorlar, 

matn  parchalarini  almashtirish,  orfografiyani  tekshirish,  matnni  turli  shriftlarda  

bezash. 

Grafik  muharrirlar  diagramma,  illyustratsiya,  chizma  va  jadvallarni  o’z  ichiga 

olgan  grafik  hujjatlarni  qayta  ishlash  uchun  mo’ljallangan.  Figura  va  shriftlar 

o’lchamini boshqarish, figura va harflarni ko’chirish, turli tasvirlar hosil  qilishga yo’l 

qo’yiladi.  Ancha  mashhur  grafik  muharrirlardan  PC  Paintbrush,  Boieng  Graf    va 

boshqalarni  keltirish  mumkin.  Nashriy  tizimlar  o’zida  matnli  va  grafik  muharrirlar 

imkoniyatlarini  birlashtiradi,  grafik  materiallardan  sahifani  shaklga  keltirish  va  uni 

bosishga tayyorlash  rivojlangan imkoniyatlarga ega. 

Elektron  jadvallar  deb,  jadvallarni  qayta  ishlash  uchun  mo’ljallangan  ADP 

elektron jadvaliga aytiladi. 

Jadvaldagi  ma'lumotlar  ustun  va  qatorlar  kesishgan  joydagi  katakchalarda 

saqlanadi.  Bu  katakchalarda  sonlar,  ramziy  ma'lumotlar  va  formulalar  saqlanishi 

mumkin. Formulalar bir katakchadagi narsani boshqasidan mustaqil to’tadi.Bu sinfdagi 

eng ommabop ADPlarga Microsoft Excel, Lotus 1-2-3,Quattro Pro  va boshqa shu kabi 

mahsulotlar kiradi. 

Ichki  mashina  axborot  ta'minotini  yaratish  uchun    maxsus  ADP  -  ma'lumotlar 

bazasini boshqarish tizimlaridan foydalaniladi. 

Ma'lumotlar  bazasi  -  diskda  saqlanadigan  maxsus  ravishda  tashkil  qilingan 

ma'lumotlar  turkumlarining  jamlanmasidir.  Ma'lumotlar  bazasini  boshqarish 

ma'lumotlarni  kiritish,  ularni  uzatish  va  ma'lumotlardan  turlicha  foydalanish,ya'ni 

qo’shimcha  qo’shish,  olib  tashlash,  yangilash  va  xokazolarni  o’z  ichiga  oladi. 

MBBTning  rivojlanishi  ma'lumotlar  bazasida  axborotni  aniq  bir  tashkil  qilishdan 

amaliy dasturlar mustaqilligini ta'minlaydi.