|
Menyu, andoza, buyruk, tabiy til dialogning tashkil qilishning keng tarkalgan
turlaridir.
Menyu dialogning turi sifatida yakuniy foydalanuvchi uchun juda qulaydir.
Menyu turidagi dialogni faqat videoterminal ekraniga tizimning belgilangan
vazifasini chikarish orqali amalga oshirish mumkin.
Andoza - bu, yakuniy foydalanuvchi va EHM o’zaro hamkorligining muloqot
usuli, uning har bir qadamida tizim faqat foydalanuvchi kiruvchi axborotning formati
bo’yicha sintaktik cheklanishni qabul qiladi.
Buyruq - turidagi dialog foydalanuvchi tomonidan quyiladi.
Tabiy til - dialogning shunday turiki, unda foydalanuvchi tomonidan so’rov va
javob tabiyga yaqin tilda olib boriladi.
Axborotlarni avtomatlashgan holda ishlab chikarishning tarmoqli usuli Tarmoq -
bu, hisoblash resurslarining samarali taqsimlanishni ta'minlovchi dasturiy, texnik va
kommunikasion vositalar majmui.
Ochiqlilik. Zamonaviy ShK istalgan turdagi tarmoqlar konturiga ulanish
imkoniyatini ta'minlashdan iboratdir.
Resurslar. Tarmoqning ahamiyatliligi va qadrililigi unda saqlanayotgan bilimlar,
ma'lumotlar majmui va texnik vositalarni tezkor taqdim etish yoki ishlab chikarish
kobilyati bilan aniklanidi.
Ishonchlilik. Avariyali usul haqidagi tezkor xabarlar, testdan o’tkazish va
dasturli-mantiqiy nazoratning yuqori ko’rsatkichini ta'minlash sifatida talqin qilinadi.
Dinamiklik.
Tarmoqni
foydalanuvchi
suroviga
javob
qilish
vaqtini
kamaytirishdan iborat buladi.
Avtonomlik. Turli darajadagi tarmoqlar mustakil ishlashining imkoniyati sifatida
tushuniladi.
Kommunikasiyalar.Ular oldiga tarmoqning foydalanuvchi tomonidan qabul
kilingan xar kanday konfigurasiyasi bo’yicha ShKlarning anik uzaro xamkorligini
ta'minlash bilan bog’liq alohida kuyiladi. ShKning tarmoq ulanish tuzilmasi bilan
aniklanadigan topologiya tarmoqning muxim tarifi bulidi. Topologiya ikki tur -
jismoniy va mantikiyga ajratiladi. Jismoniy topologiya deganda tarmoq tugunlari
aloka kanallariga ulanishining xakikiy chizmasi, mantikiy turida esa tugunlar
urtasidagi ma'lumotlar okimlari yyonalishining tuzilmasi tushuniladi. Bu ikki tur
xamma vaqt xam mos kelavermaydi. Tarmoqlarning bir necha topologik tuzilmalari
mavjud: shinali, yulduzsimon, daraxt kurinishidagi, doiraviy va ko’p alokali.
Utkazuvchi texnologiyalarda kanallardagi jismoniy muhit sifatida kuyidagilardan
foydalaniladi:
Yassi ikki tomirli kabel;
Simlarning urilgan jufti;
Nur utkazgich va boshalar;
Tarmoqni tanlash bo’yicha ishlar kuyidagilarni nazarda tutadi:
1. Muammo soha bilan tanishish.
2. Tarmoqli operasion tizimni tanlash.
3. Apparatli karorlar bo’yicha takliflarni, jumladan: kompyuterlar bo’yicha,
kommunikasion uskunalar bo’yicha tanlash.
Tarmoqni kalit ostida yaratishga kodir malakali tizimli integrasiyalarning uch
asosiy alomatini farqlash mumkin:
Birinchidan, firma tizimli tarmoqli integrayiyalash soxasida ixtisoslashishi
kerak.
Ikkinchidan, firma tavsiya etilgan uskunalar va dasturli ta'minlashning asosiy
yetkazib beruvchilari bilan uzok muddatli bitimlarga ega bo’lishi lozim.
Uchinchidan, firma tarmoqlarni loyixalashtirish, o’rnatish va kuzatish bo’yicha
yetarli ish tajribasiga ega bo’lishi kerak.
Zamonaviy axborot texnologiyalarining gurkirab rivojlanishi va uni qo’llash
sohasining kengayishi dasturiy ta'minotning (DT) jadal rivojlanishiga olib keldi. Shuni
takidlash kerakki, 1990 yilda jahon jamiyatida dasturiy ta'minotga 100 mlrd. AKSH
dollaridan ziyod mablag sarflandi. Bunda DT rivojlanishi yyonalishi shuni
ko’rsatadiki, harakatlar tendentsiyasi yiliga 20% usib bormokda.
Axborot tizimlarining DTi deganda, hisoblash texnikasi vositalari bilan
ma'lumotlarni qayta ishlash tizimini yaratish va ulardan foydalanish uchun dasturiy
va xujjatli vositalarni jamlash tushuniladi.
Dasturiy ta'minot tomonidan bajariladigan funktsiyalarga bog’liq holda, uni ikki
guruhga bo’lish mumkin:
tizimli dasturiy ta'minot va amaliy dasturiy ta'minot.
Tizimli dasturiy ta'minot kompyuterda axborotni qayta ishlash jarayonini
tashkil etadi va amaliy dasturlar uchun me'yordagi ish muhitini ta'minlaydi.
Amaliy DT foydalanuvchining aniq vazifalarini xal etish va umuman axborot
tizimining hisoblash jarayonini tashkil etish uchun mo’ljallangan.
Tizimli DT tarkibiga quyidagilar kiradi:
- operatsion tizimlar;
- servis dasturlar;
- dasturlash tillari translyatorlari;
- texnik xizmat dasturlari
Do'stlaringiz bilan baham: | 
