Informatika va axborot texn ologiyal ari

K

hcti

, 

(Mo‘yqalam) palitrasidan foydalanish qulayroq.  Uni parametrlar panelidagi 

C tugmasini bosib yoki boshqa palitralar kabi asosiy menyu orqali chaqirish 

mumkin. Bu palitraning ko‘rinishi quyidagi rasmda ko‘rsatilgan.

52

---

Bu  palitra  yordamida  mo‘yqalamlar  to‘plamini  (A),  m o‘yqalamning 

shakli (B), uning kattaligi (D, E), qancha burchakka burilganligi (H), enining 

necha foiz tashkil etishi (I), ikkita izi orasidagi masofa (K) kabi parametrlari- 

ni tanlash mumkin. Rasmda barg ko‘rinishidagi mo‘yqalam tanlangan, uning 

o‘lchami  90  pikselga teng,  45°  ga burilgan,  eni  56% ni  tashkil  etadi.  Dddta 

izi  orasidagi  masofa  100%  ga  teng.  Shuningdek,  bu  yerda  m o‘yqalamning 

tasvirdagi izi parametrlarini o‘zgartirish (C), mo‘yqalam izini gorizontal (F) 

va vertikal (G) o‘girish, m o‘yqalamning qattiqligini o‘zgartirish (J) mumkin.

Bu parametrlaming har birini yoki bir nechtasini o‘zgartirib, turli-tuman 

barglami olish, ular bilan tasvimi to‘ldirish mumkin. M o‘yqalamning rangini 

o‘zgartirish uchun PhotoShopning asosiy rangini  o‘zgartirish kerak bo‘ladi. 

Sichqonchaning  chap  tugmasi bir  marta bosilsa,  bitta barg  qo‘yiladi.  Chap 

tugmasini bosib  turib  sichqonchani  sudrasak,  sichqonchaning izi barglar bi- 

lan to‘ldiriladi.

Bir  qarashda  m o‘yqalam  va  qa- 

lam  bilan  ishlash  orasida  farq yo‘q- 

dek  ko‘rinsa-da,  ular  turli  maqsad- 

larda  ishlatiladi.  Qalam  yordamida 

chiziq  chizilganda  bu  chiziqning 

chetlari  aniq  ajralib  turadi.  M o‘yqa- 

lamda  esa  bunday  bo‘lishi  shart 

emas.

Mo‘yqalam  birinchi  navbatda 

bo‘yash  uchun  ishlatiladi.  Bo‘yash 

esa  m o‘yqalam  qanday  tezlik  bilan 

tortilganiga,  qanday  kuch  bilan  bo- 

silgani,  bo‘yoq  surtilayotgani  yoki 

purkalishiga  bog‘liq  ravishda  o‘z- 

garadi.  Qalamda  esa  bunday  para- 

metrlaming  ta’siri  bo‘lmaydi.  Uskunalar  panelida  qalam  mo‘yqalam  bilan 

bitta tugma ostida joylashgan. Uni tanlash mo‘yqalamni tanlash kabi amalga 

oshiriladi.

53

---

Qalamning parametrlar paneli mo‘yqa- 

lam  parametrlari  paneli  kabi  ko'rinish- 

ga  ega.  Qalamning  parametrlarini  ham 

mo‘yqalam  parametrlari  kabi  o‘zgarti- 

rish  mmnkin.  Masalan,  qalam  chizadigan 

chiziqning  qalinligini  o‘zgartirish  uchun 

uning parametrlar panelidagi ikkinchi tug- 

mani (oldingi darsdagi suratda B tugma)ni 

bosamiz.

Hosil  bo‘lgan  muloqot  oynasidagi  bi- 

rinchi  surgichni  surib,  qalamning  qalinli- 

gini o‘zgartirish mumkin.  Ikkinchi surgich 

qalamning yumshoq va  qattiqligini  o‘zgartiradi.  Uni chapga sursak,  qalam- 

ning qattiqligi oshadi, o‘ngga sursak, qalam yumshoqroq bo‘ladi.

Qalam bilan chiziq chizish uchun sichqonchaning chap tugmasini bosib, 

u  suriladi.  Bunda to‘g‘ri  chiziq kesmalarini  chizish juda  qiyin. Agar qalam 

yordamida kesma chizish kerak bo‘lsa,  Shift tugmasini bosib turib,  kesma- 

ning uchlari bo‘lishi kerak bo'lgan joyda sichqonchaning chap tugmasini bo- 

sish kerak bo‘ladi.

Shift tugmasini va sichqonchaning chap tugmasini bosib turib,  sichqon- 

chani  harakatlantirsak,  harakat  yo‘nalishiga  qarab  vertikal  yoki  gorizontal 

kesmalar chiziladi.

Agar  Ctrl  tugmasi  bosilsa,  chizilgan  chiziqni  siljitish  mumkin  bo‘ladi 

(siljitish uskunasi  vaqtincha  ishga tushadi). Alt tugmasi  esa tomizg‘ich  us- 

kunasini vaqtincha ishga tushiradi. Alt ni bosib turib, tasviming biror joyiga 

sichqonchani  olib  kelib,  chap  tugmasi  bosilsa,  shu  nuqtaning  rangi  asosiy 

rang sifatida tanlanadi va keyingi chiziqlar shu rangda chiziladi.

Qalam  yordamida  chiziqlar  chizishdan  tashqari,  uning  shaklini  o‘zgar- 

tirib,  tasvirga turli  shakllami joylash mumkin.  Masalan,  yuqoridagi rasmda 

keltirilgan muloqot oynasining pastki qismidagi maydonchaning vertikal sur- 

gichni pastga sursak, unda qalamning yangi shakllari paydo bo‘ladi.  Undan 

maysa  yoki  barg  shaHidagi  qalamni  tanlab,  tasvimi  osongina maysalar  va 

barglar bilan to‘ldirish mumkin.

54

---