Informatika va at

Mа’ruzа №7. Mаvzu:Obyektga yo‘naltirilgan dаsturlаsh (OYD)

vа uning аsоsiy tushunchаlаri (2 soat)

Rеjа:

1. 
   Obyektga yo‘naltirilgan dаsturlаsh tushunchаsi
   
2. 
   Inkuаpsulyasiya tushunchаsi
   
3. 
   Vоrislik tushunchаsi
   

4. Pоlimоrfizm tushunchаsi
Kаlit so’zlаr: Оb’еktgа оriеntirlаngаn dаsturlаsh, Оb’еkt, Inkаpsulyasiya,

Vоrislik, Pоlimоrfizm

OYP asosida bitta struktura (tuzilishda) da ma’lumotlarni va ular ustida bajariladigan amallarni birlashtirish g‘oyasi yotadi.

OYP uchta asosiy tushunchaga tayanadi: inkapsulyatsiya, vorislik va polimorfizm.

Inkapsulatsiya – ma’lumotlar va shu ma’lumotlar bilan ishlaydigan protsedura va funksiyalar aralashmasini hosil qilishdir. Natijada ma’lumotlarning yangi turi–obyekt hosil bo‘ladi.

Vorislik–aniqlangan obyektlardan foydalangan holda ulardan kelib chiquvchi obyektlar iyerarxiyasini hosil qilish. Har bir «voris» o‘z «ajdodi» dagi ma’lumotlar tavsifi va ulrni qayta ishlovchi usullar (metodlar) ni o‘zlashtiradi.

Polimorfizm–vorislik iyerarxiyasidagi barcha obyektlarga bir vaqtda qo‘llanadigan, bir xil nomdagi amallarni (protsedura va funksiyalar) aniqlash imkoniyatidir. Bunda har bir obyekt bu amalni o‘z ustida bajarilishida o‘ziga xosliklarini buyurtma berishi mumkin.

OYP murakkab programmalarni yozishni soddalashtiradi va bu jarayonga ixchamlik xususiyatini beradi. OYP ning asosiy afzalligi shundaki programma qo‘llash sohasini o‘zgartirishga dastruni o‘zgartirmasdan, faqat obyektlar iyerarxiyasiga yangi o‘zgartirishlar (satxlar qo‘shish) orqali erishish mumkin.