Информатика


-jadval. Algebraik ifodalar



Download 6,61 Mb.
bet330/338
Sana18.07.2021
Hajmi6,61 Mb.
#122213
1   ...   326   327   328   329   330   331   332   333   ...   338
Bog'liq
informatika

10.14-jadval. Algebraik ifodalar


t.r.

Nomi

Vazifasi

1

Simplify

Soddalashtirish

2

Expand

Qavslarni ochish

3

Factor

Ko`paytuvchiga ajratish

4

Normal

Umumiy maxrajga keitirish

5

Combine

Darajalarni birlashtirish

6

Collect

O`xshash hadlarni birlashtirish

Bu maxsus operatorlarda algebraik ifodaning o`zi yoki uning indentifikatori va parametri kiritiladi. Agar operatordan foydalanishda qiynalsangiz operatorni tanlab, [F1] tugmani bosing.

Simplify operatoriga misol:



expand operatoriga misol:




factor operatoriga misol:




normal operatoriga misol:


combine operatoriga misol:


collect operatoriga misol:




Maple dasturida bu operatorlardan foydalanishning ikkichi usuli ham. Unda maple dasturida birinchi bo`lib matematik ifodalar yoziladi va amal matematik korinishda ishchi maydonda hosil bo`ladi. Shu ko`rinishni tanlab, sichqonchaning o`ng tugmasini bosamiz va local menyu chiqadi. Undan kerakli operatorni tanlaymiz. Masalan, ifodani soddalashtiring.




Soddalashtirishni amalga oshirish uchun matematik ifoda yoziladi. Uning matematik ko`rinishini tanlab, sichqonchaning o`ng tugmasi bosiladi. Lokal menyudan [simplify] buyrug`i tanlanadi.


Soddalashtirishga doir yana bir misol. Bunda belgilab olish usulidan foydalanamiz.

Buning uchun matematik ifodani f ga o`zlashtiramiz.




f funksiyaga almashtirish kiritamiz va subs() operatoriga ko`rsatamiz.




Hosil bo`lgan matematik ifodani soddalashtiramiz.




Demak javob x-1 ekan.

Yuqoridagi soddalashtirishni bitta bo`limda ham bajarish mumkin.


Algebraik tenglamalar. Algebraik tenglamalarni yechish uchun Maple dasturida solve operatoridan foydalanamiz. Solve operatorining umumiy yozilishi quyidagicha:

solve(tenglama yoki tengsizlik, parametr)

Faqat tenglama (tengsizlik) da bitta parametr bo`lishi yoki bolmasligi mumkin. Masalan, tenglamani yeching.

Bu tenglamani yechish uchun, uni Mapleda kiritamiz.




Solve operatoridan foydalanib, uning yechimini topamiz.




Bitta bolimda ham ushbu tenglamani yechimini topish mumkin.




Parametrli tenglamalarni yechishga doir misollar ko`ramiz. Masalan, tenglamaning yechimini aniqlang.





Tenglamani Mapleda yozamiz va solve operatoriga x ni topishni ko`rsatamiz.

Mapleda tenglamalar sistemasini yechshga bir misol ko`raylik. Masalan, tenglamalar sistemasining yechimini toping.



Maplega ifodani kiritamiz va solve ga ikkita parametr ko`rsatiladi.




Tenglamalar sistemasining yechimi { y=1va x=2} hamda {y=2 va x=1} ekanligini ko`rish mumkin. RootOr bu haqiqiy yechim emas. Shuning uchun uni inobatga olmaymiz.

Trigonometrik tenglamani yechishga doir bir misol. Tenglamani yeching.

sin(x)+cos(x)=1

Mapleda yechish


Tengsizlikni yechishga doir misol:




Berilgan tengsizlikni qanoatlantiruvchi bular x=2da topilsin




Mapleda quyidagicha yechiladi.




Maple dasturining yordamida ixtiyoriy oddiy, trigonometrik, logarifimik, kompleks, ko`rsatkichli tenglama va tengsizliklar yechish mumkindir.



Download 6,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   326   327   328   329   330   331   332   333   ...   338




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish