Информатика

Ishchi soha. Bu yerda rasmlar chiziladi.

Holat satri. Kursorning koordinatasi haqida ma`lumot beradi. Tanlangan ob`yektlarning o`lchami haqida axbotor beradi.

Paint grafik muharrir dasturi quyida rasmda tasvirlangan ko`rinishda fayllarni saqlash imkoniyatini beradi.


7.7-rasm . rasmli faylni saqlash usullari.

Paint dasturida ishlashni yengillashtirish uchun qaynoq tugmachalar ro`yxatini keltiramiz.

7.3-jadval. Funksional tugmalar.

Tugma	Vazifasi
CTRL+N	Yangi fayl yaratish
CTRL+O	Diskdagi faylni ochish
CTRL+S	Rasmni xotiraga olish
F12	Kerakli ko`rinishda faylni xotiraga olish
CTRL+P	Rasmni chop qilish
ALT+F4	Paint dasturini yopish
CTRL+Z	Bajarilgan ishni bekor qilish
CTRL+Y	O`zgarishni takrorlash
CTRL+A	Rasmni to`liq tanlash
CTRL+X	Rasmni qoldirmasdan olish
CTRL+C	Tanlangan fragmentni buferga olish
CTRL+V	Buferdan qo`yish
O`ngga yo`nalish tugmasi	Tanlangan ob`yektni o`ngga siljitish
Chapga yo`nalish tugmasi	Tanlangan ob`yektni chapga siljitish
Yuqoriga yo`nalish tugmasi	Tanlangan ob`yektni yuqoriga siljitish
Pastga yo`nalish tugmasi	Tanlangan ob`yektni pastga siljitish
ESC	Tanlashni bekor qilish
DELETE	Tanlanganni o`chirish
CTRL+B	Matnni tanlash va qalin qilish

Tugma	Vazifasi
CTRL + +	Qalam, mo`y qalam o`lchamini 1 pikselga oshirish.
CTRL + -	Qalam, mo`y qalam o`lchamini 1 pikselga kamaytirish.
CTRL+I	Matnni tanlash va egri qilish
CTRL+U	Matnni tanlash va tagiga chizilgan qilish
CTRL+E	Xossa muloqot oynasini ochish
CTRL+W	Oyna o`lchamini o`zgartirish uchun muloqot oynani ochish
CTRL+PAGE UP	Masshtabni kattalashtirish
CTRL+PAGE DOWN	Masshtabni kichiklashtirish
F11	Rasmni ekran bo`yicha ko`rish
CTRL+R	O`lchagichni ko`rsatish yoki yashirish
CTRL+G	To`rni ko`rsatish yoki yashirish
F10 или ALT	Tugmalar haqida yordam berish
SHIFT+F10	Local menyuni ko`rsatish
F1	Paint dasturi bo`yicha yordam

Kalkulyator dasturi. Windows OT yaratilgandan buyon kalkulyator dasturi takomillashtirib kelinmoqda. Windows 7 tizimining Kalkulyator dastur juda ko`plab amallarni bajaradi. Windowsning oldingi variantlarida Kalkulyatorning ikki xil ko`rinishi bor edi. Windows 7 tizimida kalkulyatorning «Обычный» oddiy, «Инженерный» injenerlik, «Программист» dasturlovchi, «Статистика» statistik, «Преобразование единиц» birliklarni akslantirish, «Вычисление дате» vaqtlarni hisoblash, «Листы» turli hisoblar kabi ko`rinishlari bor. Kalkulyatorning har ko`rinishi tanlanganga uning ko`rinishi o`zgaradi. Windows 7 tizimida kalkulyator 17 xonagacha hisoblaydi va undan kattalarini 1e+16 ko`rinishida taqdim etadi.

• 
  Oddiy kalkulyator – oddiy matematik amalar ([+], [-], [*], [/]) bilan birga ildiz olish ( ), ishora almashtirish ( ), sonning teskarisini topish ( )ga o`xshash amallarni bajaradi. Masalan, 4 sonidan kvadrat ildiz olish uchun avval 4
  

^{sonini yozamiz va tumasini bosamiz. Kalkulyator ekranida sqrt(4)=2 hosil} bo`ladi.

• 
  Injenerlik kalkulyator – oddiy kalkulyator amallari bilan birgalikda trigonometrik funksiyalar, , log, int, Mod kabi amallarni bajaradi. Masalan, int(9.3)=9, 5!=120 hosil bo`ladi.
  
• 
  Dasturchining kalkulyatori – injenerlik kalkulyatori va matematik mantiq amallarini va 4 ta sanoq sistemadagi amallar, natijalarni xotiraga olish kabi amallarni bajaradi. Masalan, 101₍₂₎+100₍₂₎= ni bajarish uchun, avval bir tanlaniladi va 101+100 va enter yoki tenglik bosiladi va natija 1001 hosil bo`ladi
  
• 
  Statistik kalkulyator – oddiy kalkulyator amallari bilan birga sonlar massivining yig`indisi, o`rta arifmetrigi, kvadrat yig`ingisi, kvadrat o`rta arifmetigini hisoblash kabi amallarni bajaradi. Masalan, (4, 5, 6, 8) massivning yg`indisini hisoblash uchun avval lentaga 4, 5, 6 8 ni kiritamiz (add yoki enter orqali). tugmasini bosamiz va ekranga 5,75 hosil bo`ladi
  
• 
  Birliklarni akslantiruvchi kalkulyator – birliklarni o`lchash imkoniyatini beradi. Bu kalkulyatorda [og`irlik], [vaqt], [bosim], [uzunlik], [bardoshlik], [hajm], [maydon], [tezlik], [temperatura], [burchak], [energiya] larning o`lchov bikliklari bor va ularni hisoblash qulay. Masalan, 1 litr 0.001 metr kub, 10 sm 3,937007874015748 dyum.
  

7.8-rasm. Oddiy va birliklarni akslantirishning ko`rinishi.

Vaqtlarni hisoblovchi kalkulyator – sanalar orasidagi yil, oy, hafta, kunlarni hisoblash imkonini beradi. Masalan, mustaqillikka necha yil bo`lganini hisoblash uchun birinchi sanada 01.09.1991 ni tanlaymiz va keyingisida joriy 16.12.2011 ni. Bu holda ekranda [20 г.; 4 мес.; 2 нед.; 1 дн.] va 7442 kunligini aniqlash mumkin.

Turli hisoblar kalkulyatori - bu kalkulyator jamiyat hayotida ko`p uchrab turadigan iqtisodiy hisob kitoblarni amalga oshiradi.

7.4-jadval. Funksional tugmachlar.

Tugma	Vazifasi
ALT+1	Oddiy rejimga o`tish
ALT+2	Injenerlik rejimga o`tish
ALT+3	Dasturlovchi rejimga o`tish
ALT+4	Statistika rejimga o`tish
CTRL+E	Vaqtni hisoblash rejimga o`tish
CTRL+H	Hisoblash jurnaliga o`tish
CTRL+U	Birliklar bilan ishlash rejimga o`tish
F1	Yordam
CTRL+Q	M- tugmasi
CTRL+P	M+ tugmasi
CTRL+M	MS tugmasi
CTRL+R	MR tugmasi
CTRL+L	MC tugmasi
%	% tugmasi
F9	+/- tugmasi
/	/ tugmasi
*	* tugmasi
+	+ tugmasi
-	– tugmasi
R	1/× tugmasi

Tugma	Vazifasi
@	Kvadrat ildiz tugmasi
0-9	(0-9) raqamlar tugmasi
=	= tugmasi
.	. (kasr qismi)
BACKSPACE	Backspace
ESC	C tugmasi
DEL	CE tugmasi
CTRL+SHIFT+D	Hisoblash jurnalini tozalash tugmasi
F2	Hisoblash jurnalini tahrirlash
Yuqoriga yo`nalish tugmasi	Hisoblash jurnalida yuqoriga harakatlanish
Pastga yo`nalish tugmasi	Hisoblash jurnalida pastga harakatlanish
ESC	Hisoblash jurnalidagi o`zgarishni bekor qilish
Enter	Hisoblash jurnalini hisoblash
F3	Gradus parametrini tanlash injenerlik rejimida
F4	Radian parametrini tanlash injenerlik rejimida
F5	Grad parametrini tanlash injenerlik rejimida
I	injenerlik rejimida Inv tugmasini bosish
D	injenerlik rejimida Mod tugmasini bosish
CTRL+S	injenerlik rejimida sinh tugmasini bosish
CTRL+O	injenerlik rejimida cosh tugmasini bosish
CTRL+T	injenerlik rejimida tanh tugmasini bosish
N	injenerlik rejimida ln tugmasini bosish
;	injenerlik rejimida Inv tugmasini bosish
S	injenerlik rejimida sin tugmasini bosish
O	injenerlik rejimida cos tugmasini bosish
T	injenerlik rejimida tan tugmasini bosish
M	injenerlik rejimida dms tugmasini bosish
P	injenerlik rejimida pi tugmasini bosish

Tugma	Vazifasi
V	injenerlik rejimida F-E tugmasini bosish
X	injenerlik rejimida Exp tugmasini bosish
Q	injenerlik rejimida x^2 tugmasini bosish
Y	injenerlik rejimida x^y tugmasini bosish
#	injenerlik rejimida x^3 tugmasini bosish
L	injenerlik rejimida log tugmasini bosish
!	injenerlik rejimida n! tugmasini bosish
CTRL+Y	injenerlik rejimida y√x tugmasini bosish
CTRL+B	injenerlik rejimida 3√x tugmasini bosish
CTRL+G	injenerlik rejimida 10x tugmasini bosish
F5	Dasturlash rejimida Hex ga o`tish
F6	Dasturlash rejimida Dec ga o`tish
F7	Dasturlash rejimida Oct ga o`tish
F8	Dasturlash rejimida Bin ga o`tish
F12	Dasturlash rejimida Qword ga o`tish
F2	Dasturlash rejimida Dword ga o`tish
F3	Dasturlash rejimida Word ga o`tish
F4	Dasturlash rejimida Byte ga o`tish
K	Dasturlash rejimida RoR tugmasini bosish
J	Dasturlash rejimida RoL tugmasini bosish
<	Dasturlash rejimida Lsh tugmasini bosish
>	Dasturlash rejimida Rsh tugmasini bosish
%	Dasturlash rejimida Mod tugmasini bosish
|	Dasturlash rejimida OR tugmasini bosish
^	Dasturlash rejimida XoR tugmasini bosish
~	Dasturlash rejimida Not tugmasini bosish
&	Dasturlash rejimida And tugmasini bosish
A-F	Dasturlash rejimida A-F tugmasini bosish