Информатика



Download 7,86 Mb.
Pdf ko'rish
bet471/485
Sana11.07.2021
Hajmi7,86 Mb.
#115730
1   ...   467   468   469   470   471   472   473   474   ...   485
Bog'liq
informatika

10.9.  Grafiklarni chizish 



    Muhim  so`zlar:    grafik,  Plot,  Plot3D,  dekart  koordinata,  uch  o`lcovli 



koordinata, funksiya, vektor.  



        Bilib  olasiz:  Mapledagrafiklar  yaratish,  Plot  va  Plot3D  operatorlari, 



dekart  koordinata  va  uch  o`lcovli  koordinatalarda  funksiya  va  vektorlarni 

grafigini chizish va tahrirlash. 

Maple  dasturida  geometrik  shakl  va  figuralarni  chizishning  ko`p  variantlari 

bor.  Hozir  asosan  funksiyalarning  grafiklarini  tayyorlash  va  tahrirlash  bilan 

shug`ullanamiz.  Cos(x)  funksiyaning  grafik  ko`rinish  esingizdan  chiqqan  bo`lsa, 

tezda Maple dasturiga kiring va quyidagi ketma-ketlikni bajaring. 

1. Qatorga cos(x); ni yozing; 

2. Maydonda cos(x) hosil bo`ladi va uni tanlab, sichqonchaning o`ng tugmasini 

bosing; 


3. Local menyudan [Plots]->[2-D Plot] ni tanlang va cos(x)ning grafigi tayyor. 


 

537 


 

 

Local  menyu  yordamida  yaratilgan  grafiklar  smart-qulaylik  deb  yuritiladi. 



Grafikning  o`zi  esa  smart-grafik  deb  aytiladi.  Bu  qulaylik  yordamida  grafiklarni 

tayyorlashning  kamchliklari  mavjuddir.  Grafikdagi  Live  yozuvi  grafikda  sozlash 

va  grafik  chizishni  davom  ettirishni  bildiradi.  Buni  ko`rish  uchun  shu  grafikda 

yana  bir  funksiyaning  grafigini  chizish  talab  qilingan  bo`lsin.  Masalan,  sin(x) 

funksiya grafigi.   

 

Bu  ishni  amalga  oshirish  uchun  buyruqlar  qatoriga  sin(x)  ni  yozamiz  va 



ekranda  sin(x)  hosil  bo`ladi.  sin(x)  ni  sichqoncha  bilan  tanlab,  qo`yvormasdan 

grafik  ustida  olib  kelib,  qo`yvoramiz  va  natijani  ko`ramiz.  Agar  jarayon  to`g`ri 

bajarilgan bo`lsa grafikda cos(x), sin(x) funksiyalarning grafiklari hosil bo`ladi. 

Funksiyalarni  grafik  maydonga  olib  o`tishda  [Ctrl]  foydalanish  qulaydir. 

Agar  grafikdan  ikkinchi  bir  funksiyaning  grafigini  olib  tashlash  kerak  bo`lsa, 

grafik  maydonda  kelib,  grafik  chiziqlari  tanlanadi.  Sichqonchani  qo`yvormasdan 

chetga tortiladi. 

 

 




 

538 


  

 

Odatda  grafiklarni  chizishda  plot()  operatoridan  foydalaniladi.  Plot 



operatorining umumiy ko`rinish quyidagicha: 

 

Plot(funksiya,  gorizontal  o`q  qiymatlari,  vertikal  o`q  qiymatlari,  chiziq 



rangi, chiziq qalinligi); 

 

 Gorizontal o`q qiymatlari odatda x=xmin…xmax ko`rinishida. Vertical o`q 



qiymatlari y=ymin…ymax ko`rinishda. Agar ikkita o`q bo`yicha qiymatlar ketma-

ket kiritilsa x=xmin…xmax, ymin…ymax ko`rinishida beriladi. Grafik rangi  color 

so`zi bilan aniqlanadi. Maple dasturida 25 xil rang bor (green, red, blue, grey, …). 

Grafik  rangi  color=red  kabi  aniqlanadi.  Grafik  chiziqlarining  qalinligi  thickness 

so`zi bilan aniqlanadi. Maple dasturida 15 ta chiziq turlari bor. Grafikda chiziq turi 

thickness  =  2  ko`rinishda  aniqlanadi.  Grafik  rangi  va  chiziq  qalinligini  grafik 

chizishda berish shart emas. Masalan, 

    


 

Grafik  chizilgandan  so`ng  uni  tanlasak,  to`rt  tomoni  chegaralanadi  va  shu 

chegaralar  yordamida  grafikni  kichiklashtirish  va  kattalashtirish  mumkin.  Agar 

grafikning rangini va chiziqni o`zgartirmoqchi bo`lsangiz, formuladan o`zgartirib, 

[Enter] tugmasini bosish kerak. 

 

Yana  bir  grafik  tayyorlashga  misol.   



    funksiya 

grafigini tayyorlang.  




Download 7,86 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   467   468   469   470   471   472   473   474   ...   485




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish