Информатика

 

10.17-rasm. Sohalarni chizish. 

 

10.18-rasm. Diagramma, sohali, kontur grafiklar. 

---

 

514 

 

10.19-rasm. Nuqtali, sohali grafiklar 

Mathcadda 

grafiklarni 

yaratishdan 

tashqari 

ularni 

hosil 

bo`lishi 

(shakllanishi,  chizilishi)  ni  animatsiya  orqali  ham  ifodalash  mumkin.  Buning 

uchun  Mathcadda  [FRAME]  o`zgaruvchisi  kiritilgan.  Funksiyaning  animatsiyali 

grafigini  hosil  qilish  uchun  unga  parametr  sifatida  [FRAME]  ni  berish  shart. 

Animatsiyaga doir funksiyaga urinma o`tkazishni olaylik (-rasmga qarang).  

 

10.20-rasm. Mathcadda animatsiya hosil qilish.  

---

 

515 

Buning  uchun  funksiyani  yozamiz  va  uning  birinchi  tartibli  hosilasini 

olamiz. A o`zgaruvchiga [FRAME] ni qiymat qilib, x o`zgaruvchiga esa 0 dan 4  

gacha qiymat qilib beramiz. So`ng urinma tenglamasini ikkinchi bir funksiya bilan 

belgilaymiz.  Mathcad  bo`limidan  [Insert] 



[Garph]



[X-Y  Plot]  Buyruqlar 

ketma-ketligini tanlaymiz. Ishchi stolda x – y koordinata hosil bo`ladi.  

X  o`qiga  uchta  o`zgaruvchi  x,x,a  ni  kiritamiz.  Y  o`qiga  funksiya-f(x), 

urinma  tenglamasi-y(x,a),  nuqtadagi  funksiya  qiymati-f(a)  ni  kiritamiz.  Grafikda 

funksiyadan  x=0  nuqtadagi  urinmani  ko`rish  mumkin.  Animatsiya  hosil  qilish 

uchun  Mathcad  bo`limidan  [View]



[Animate]  Buyruqlar  bajarilsa  ishchi  stolda 

[Animate]  muloqot  oynasi  hosil  bo`ladi  (-rasmga  qarang).  Ishchi  stoldan  grafik 

jo`ylashgan maydon belgilab olinadi. [Animate] muloqot oynasiga otib, [From] ga 

0  qiymat  (chunki  FRAME  0  dan  o`zgarsin),  [To]  12  qiymat  (ya`ni  12  gacha 

o`zgarsin) va [At] ga animatsiya 1 sekundda nechta frameni o`qishini ko`rsatamiz 

(masalan,  har  bir  nuqtada  ko`rish  uchun  [1]  ni  kiritish  kerak).  So`ng  muloqot 

oynadagi  [Animate]  tugmasini  bosamiz  va  ekranga  [Playback]  muloqot  oynasi 

chiqadi.  Muloqot  oynadan  animatsiyani  ko`rish  uchun  [Play]  tugmasi  bosiladi. 

Animatsiyani  saqlash  uchun  esa  [Animate]  muloqot  oynasidan  [Save  as]  tugmasi 

bosiladi va animatsiya avi kengaytmali video rolik fayli ko`rinishda saqlanadi. 

Mathcad tayyor rasmlar bilan ham ishlash mumkin. Buning uchun –jadvalda 

keltirilgan funksiyalardan foydalanamiz.