Informatika fanidan darsdan tashqari mashg’ulotlarni loyihalash Reja: Kirish

2.2 Informatika va axborot texnologiyalari fanidan sinfdan hamda
maktabdan tashqari ishlarni tashkil qilish
Ishdan maqsad: Informatika va axborot texnologiyalari fanidan sinfdan va
maktabdan tashqari mashg‘ulotlar: to‘garaklar, kechalar, olimlar bilan uchrashuvlar, musobaqalar, olimpiadalar, “Bilimlar bellashuvi” tanlovi, viktorinalar, ekskursiyalarni tashkil qilish metodikasi. Vertual tanlovlar va masofaviy ta’lim internet resurslari.
Informatika va axborot texnologiyalari bo‘yicha darsdan tashqari
mashg‘ulotlar vazifalarini tashkil etish prinsiplari.
Kompьyuterning paydo bo‘lishi informatika bo‘yicha darsdan tashqari mashg‘ulotlarga keng imkoniyat ochadi, o‘quvchilarni qobiliyatlarining rivojlantirishga imkon beradi va quyidagi maqsadlariga o‘z oldiga qo‘yadi:
- hayotiy va mehnat faoliyatiga tayorlash;
- aniq ilmiy sohada faoliyat va fikrlashning asosiy uslublarini o‘zlashtirish.
Informatika va axborot texnologiyalari bo‘yicha darsdan tashqari mashg‘ulotlarni belgilashda ularning foydali uslubini ishlab chiqish uchun darsni tashkil etish va boshqa turlar bilan o‘zaro bog‘liq bo‘lgan ba’zi bir
umumiy talablar mavjud.
SHuningdek, darsdan tashqari mashg‘ulotlar va ixtiyoriy darslarini tashkil
etish shakllari va uslublari mazmunidagi izchillik informatikani o‘qitish maqsadlari, o‘quvchilarni har tomonlama rivojlantirish va tarbiyalash orqali
belgilanishi kerak.
YUqorida bayon etilgan informatika bo‘yicha darsdan tashqari
mashg‘ulotlar maqsad va vazifalarini e’tiborga olib, darsdan tashqari mashg‘ulotlarlarning mohiyatini aniqlash va tashkil etishga xarakterli bo‘lgan
uslubiy va maxsus prinsiplarini ko‘rib chiqamiz.
Informatika va axborot texnologiyalarini o‘qitishda tarixiy materialdan
foydalanish prinsipilari umumta’lim maktabida yaxshi qabul qilinadi. Tarixiy material yaxshi esda qoladi; informatika rivojlanish tarixi asosiy fikr va uslublarining shakllanishiga xizmat qiladi. Fan tarixi uning harakatlanuvchi kuchini ko‘rishga, insonning ilmiy ongi va amaliy faoliyatining o‘zaro bog‘liqligini kuzatishga imkon beradi. Bu o‘quvchilarning dunyo qarashi va
ilmiy fikrlashining shakllanishiga yordam beradi.
Informatika va axborot texnologiyalari darslarida tarixiy materiallardan
foydalanishning bir necha turlarini keltiramiz.
1. Informatika va axborot texnologiyalari tarixiga epizodik ekskursiya:
birinchi uslublar, tarixiy vazifalar va ularni EHM yordamida echish uslublari.
2. Informatika va axborot texnologiyalari va kibernetika sohasidagi
taniqli olimlarning hayoti va ijodini ko‘rib chiqish.
3. Aniq davrda olingan natijalarni ko‘rib chiqish. (yangi turdagi kompьyuterning paydo bo‘lishi, yangi dasturiy atamaning paydo bo‘lishi va
boshqalar.)
4. Informatika va axborot texnologiyalari, kibernetika va dasturlash
haqida fikrlar, hamda informatika va dasturlash sohasidagi buyuk olimlar fikri. O‘quvchilarda vatanparvarlik xissini shakllantirish uchun qadimgi SHarq
buyuk olimlarining ilmiy natijalari bilan tanishtirish kerak (al Xorazmiy; al Beruniy). O‘zbekistonda kibernetikaning rivojlanishini o‘quvchilar qiziqib
eshitadilar.
Informatika va axborot texnologiyalarini o‘qitish va darsdan tashqari
mashg‘ulotlarni tashkil etishning asosiy prinsiplaridan biri bu ijodiy vazifalarni echish, loyihalashtirish, konstruktrlash va modellashtirish uchun EHMdan foydalanishdan iborat. Bunday vazifalarni echish va dasturlash tilida dastur
yozish o‘quvchilarda mustaqil ishlash malakasini oshiradi.
Darsdan tashqari mashg‘ulotlar o‘qituvchilar tomonidan informatikaga
qiziqqan o‘quvchilar bilan o‘tkaziladi. Bu ishni o‘qituvchi rejalashtiradi va
kerakligicha aniqlashtiradi. Darsdan tashqari mashg‘ulotlar shakllariga:
- to‘garaklar,
- disputlar,
- konkurslar,
- kechalar,
- leksiyalar,
- devoriy gazetalar kiridi.