Informatika fanidan “Axborotlar ustida bajariladigan amallar” mavzusi bo‘yicha dars ishlanma

Mavzuni mustahkamlash va yakunlash:

Bu bosqichda o‘quvchilarga mavzudagi asosiy tushunchalar bilan bog‘liq savollar va topshiriqlar bilan murojaat qilish yoki test vazifalarini berish mumkin.

Darslikdagi 1, 3, 5 – mashqlarni bajarish.

Uyga vazifa:

Darslikdagi 2, 6, 7 – mashqlar, 3 ta test yoki krossvord yoki skanvord tuzish.

4-mavzuni o‘qib kelish.

Darslikdagi ba’zi mashqlarning yechimlari:

3-mashq: d)-chunki mahraj nolga teng bo‘lishi mumkin emas.

5-mashq:

ha, ha, ha	ha, ha, yo‘q	ha, yo‘q, ha	ha, yo‘q, yo‘q
yo‘q, ha, ha	yo‘q, ha, yo‘q	yo‘q, yo‘q, ha	yo‘q, yo‘q, yo‘q

6-mashq:

1,1,1	1,1,0	1,0,1	1,0,0
0,1,1	0,1,0	0,0,1	0,0,0

7-mashq:

1) a(b(e(h)k)c(df))	2) a(b(c(de(fg(k)))))	3) a(b(c(d)))	4) a(b(c(d))f(g(h)))	5) a(b(cdf(g)h(k)))
a * * * b * c * e k d f h * * *	a * * b * * c k * d e * * f g * * k	a b c d	a * b f c g d h	a * * * b * * * c d f h * * g k

Qo‘shimcha savol va topshiriqlar

1. 
   Matematika fanida axborot ustida bajariladigan amallarga misol keltiring.
   
2. 
   Fizika, himiya fanlarida axborot ustida bajariladigan amallarga misol keltiring.
   
3. 
   Inson qanday tabiiy va sun’iy axborotni qayta ishlash vositalariga ega?
   
4. 
   “Ikki karra ikki to‘rt” degan axborot qanday axborotni qayta ishlanishidan hosil bo‘lgan?
   
5. 
   Kompyuter yordamida axborot ustida bajariladigan amallarga misol keltiring.
   
6. 
   “Suv – hayot manbai” degan axborotni qayta ishlang.
   
7. 
   “O‘zbekiston – kelajagi buyuk davlat”degan axborotni qayta ishlang.
   
8. 
   Axborot havfsizligini ayitib bering.
   
9. 
   Axborotning salbiy va ijobiy ta’sirini tushuntirib bering
   

Mashqlar

1. Chap ustundagi tushunchalarni o’ng ustundagi so‘zlarga mantiqan mos qo‘ying.

Buzish, uzatish	Axborotli jarayonlar
Vinchesterdan o‘qish
Disketaga saqlash
O‘lchash	Axborot tashuvchi vositalar
CD-disk, DVD-disk
Qabul qilish	Kompyuterning tashqi xotirasi
Konspekt qilish
Qayta ishlash

2. Jadvalning bo‘sh kataklariga namunaga qarab birinchi ustunga xos kerakli axborotni yozing.

Axborot obyekti	Axborot uzatish	Axborot ko‘rinishi	Axborotni qabul qilish sezgisi
Qush	Qush-havo-inson	Tovush	Eshitish
Qush	Qush-nur-inson	Nur	Ko‘z
Gulzor	Gulzor-yorug’lik-inson	Nur	Ko‘z
Gulzor	Gulzor-havo-inson	Hid	Hid bilish
Xarita	Xarita-yorug’lik-inson	Nur	Ko‘z
Xarita	Xarita-nerv-inson	Nerv impulslari	Teri-badan
Olma	Olma-nur-inson	Nur	Ko‘z
Olma	Olma-nerv-inson	Nerv impulslari	Ta’m

3. Axborotni to‘ldiring.

a) “Xamsa” asarini birinchi bo‘lib … yozgan. (Ganjaviy)

b) Tomonlari teng bo‘lgan tog’ri to‘rtburchak - …. (kvadrat)

Testlardan namunalar

1. Axborot ustida bajariladigan amallar:

A) Saqlash, yozish	B) Bo‘laklarga bo‘lish, yig‘ish
D) Buzish, o‘chirish	E) B.J.T.

A) Boshqa ko‘rinishga o‘tkazish, tarqatish	B) Hosil qilish, to‘plash
D) Kompyuterda qayta ishlash, nusxalash	E) B.J.T.

A) Soddalashtirish, birlashtirish	B) Formallashtirish, kodlash
D) Tarqatish, xis etish	E) B.J.T.

2. Matematikada masala shartiga ko‘ra tenglama tuzish axborot ustida bajariladigan qanday amal?

A) Formallashtirish	B) O‘chirish
D) Buzish	E) Nusxalash

3. “23” formallashtirilgan axborot manbai qaysi?

A) Ikkita laganning har birida uchtadan olma	B) ikki karra uch
D) Uchta laganning har birida ikkitadan olma	E) B.J.T.

4. Quyidagilardan qaysi bir ko‘rinishda “68” axborot buzilgan:

A) 6+6+6+6+6+6+6+6	B) 48
D) 8+8+8+8+8+8	E) buzilmagan

5. Axborot tashuvchi vositalarni ko‘sating:

A) qalam

B) klaviatura

D) globus

E) quloqchin

6. Axborot tashuvchi vositalarni ko‘sating:

A) soat

B) CD-disk

D) karnay

E) CD-ROM

7. Axborot uzatish jarayonida aloqa vositalarini ko‘rsating.

A) telefon

B) globus

D) karnay

E) kitob