Informatika 8-sinf UzB new 2015 каракалпак pmd

P i k i r   b i l d i r i w s h i l e r :
B. Karimov
— Tashkent qàlàsi’ 90-uluwmà bilim beretug’i’n mekteptin’
joqari’ kàtegoriyali’ informàtika pa’ni woqi’ti’wshi’si’.
M. Abdullayeva — Tashkent qàlàsi’ 322-uluwma worta bilim beriw
mektebinin’ informatika pa’ni woqi’ti’wshi’si’.
J u w à p l i ’   r e d à k t o r :
N. Taylaqov – pedagogika  ilimleri doktori’,  professor.
B.Boltayev, A.Azamatov, A.Asqarov,
M.Sadiqov, G.Azamatova
UO‘K: 004.3=512.121(075)
KBK: 32.81(5O‘zb-6Qor)
B83
UO‘K: 004.3=512.121(075)
KBK: 32.81(5O‘zb-6Qor)

---

3
SO’Z BASI’
Siz tani’satug’i’n ha’m bunnan keyin paydalanatug’i’n usi’
sabaqli’q Sizdi informatika du’nyasi’na ali’p kiredi, woni’n’
si’rlari’n u’yreniwde a’hmiyetli ko’mekshi boladi’ dep u’mit
yetemiz.
Ha’zirgi da’wirde, xabarlar menen ta’miyinlengen ja’miyet
du’ziw ma’selesi ma’mleketimiz ushi’n qanshelli u’lken
a’hmiyetke iye boli’p turg’anli’g’i’ hesh kimge si’r yemes. Usi’
maqsette birqansha qarar ha’m ni’zamlar qabi’l yetildi. Ma’selen,
O’zbekistan Respublikasi’ Prezidentinin’ «Kompyuterlestiriwdi
ja’ne de rawajlandi’ri’w ha’m informàciyàli’q-kommunikàciyàli’q
texnologiyalardi’ yengiziw haqqi’nda»g’i’ 2002- ji’l 30- maydag’i’
PF-3080-sanli’ Pa’rmani’, 2003- ji’l 11- dekabrdegi qabi’l yetilgen
«Informaciyalasti’ri’w haqqi’ndag’i’» ha’m «Elektron sanli’ imza
haqqi’nda»g’i’ ha’m de 2004- ji’l 29- apreldegi «Elektron hu’jjet
ju’rgiziw haqqi’nda»g’i’ ni’zam pikirimizdin’ da’lili boladi’.
Informatika qurallari’ ja’miyetimizdin’ barli’q tarawlari’na jedel
kiri p  barati’rg’ani’, ha’rbir  jasti’n’ informaciyani’ tez ha’m
si’patli’ qayta islew ta’jiriybesine iye boli’wi’ kerek yekenligin
talap yetpekte. Informaciyani’n’ qi’mbat bahali’ wo’nimge
aylani’p barati’rg’ani’, informatika pa’ninin’ abi’roy ha’m
a’hmiyetinin’ wo’si p  barati’rg’ani’nan derek beredi.
Usi’ sabaqli’q jà’rdeminde Siz tez isleytug’i’n kompyuterler
ha’m basqa zamanago’y qurallardàn paydalani’wdi’ u’yrenesiz. Siz
kompyuterde hà’r tu’rli elektron kesteler ja’rdeminde hu’jjetler
tayarlap a’meliy islew ko’nlikpelerin iyelep alasi’z.
Bul sabaqli’q jetilistirilgen Ma’mleketlik bilimlendiriw
standarti’ ha’m u’zliksiz bag’darlamag’a sa’ykes, yag’ni’y, kursti’n’
maqseti, wazi’ypalari’, woqi’wshi’lardi’n’ bilim ha’m ko’nlik-
pelerine qoyi’lg’an talaplar tiykari’nda jazi’ldi’.
Woqi’wshi’lar informatika pa’ninin’ tiykarg’i’ tu’siniklerin jetik
wo’zlestiriwi ushi’n sabaqli’qtag’i’ temalarda jeterli mi’sal ha’m
ma’seleler kirgizildi. Sizlerdin’ itibari’n’i’zg’a usi’ni’p ati’rg’an
bul sabaqli’q, za’ru’r bilim ha’m ko’nlikpeni ali’wi’n’i’zda, kerekli

---

4
bolg’an ta’jiriybeni iyelewin’izde wo’z u’lesin qosadi’ dep
woylaymi’z.
Sabaqli’qta berilgen mi’sallarda a’piwayi’dan quramali’li’q
princi pine tiykàrlàng’àn. Ha’rbir  temada ayti’lg’an pikir, talqi’law
ha’m tu’siniklerdin’ mi’sallar menen bayi’ti’lg’anli’g’i’
woqi’wshi’lardi’n’ pà’ndi tezirek wo’zlestiriwine imkaniyàt beredi.
Sabaqli’q u’sh baptan ibarat boli’p, da’slepki bapta
kompyuterler ha’m wolardi’n’ du’zilisi, yekinshi bapta operacion
sistemalar, u’shinshi bapta elektron kestenin’ mu’mkinshilikleri,
elektron kesteler ja’rdeminde tayarlanatug’i’n hu’jjetlerde
su’wretler ha’m kesteler menen islew, diagrammalar ha’m
grafiklerdi jaylasti’ri’w usi’llari’ haqqi’nda so’z ju’rgiziledi.
Sabaqli’qta informatika pa’ninin’ rawajlani’wi’na u’les qosqan
watani’mi’z ilimpazlari’ni’n’ do’retiwshilik xi’zmeti ha’m de
wo’miri haqqi’nda qi’sqasha tariyxi’y mag’luwmatlar keltirilgen.
Bul woqi’wshi’lari’mi’zdi’n’ bay tariyxi’y miyrasi’mi’zdi’
u’yreniwinde wo’zine ta’n u’les boli’p qosi’li’wi’ so’zsiz.
Avtorlar

---

5