106
ÅÑËÈ
(logikali’q an’lat-
pa; an’latpa1;
an’latpa2; ...)
(YEGER) funkciyasi’
ma’nisinin’ logikali’q
an’latpa ma’nisi
SHI’N bolsa, an’latpa
1 ge, JALG’AN bolsa
an’latpa 2 ge ten’
boladi’
ÅÑËÈ(700/7-1>50; 1963;
1)=1963;
ÅÑËÈ(5*5=24; 0; 9+12)=21;
E6-su’wretten:
ÅÑËÈ(E12>G10;G10–E12;
“BOBUR”)= BOBUR
Ñ×
¨ÒÅÑËÈ
(blok; sha’rt)
Sha’rtti qanaatlan-
di’ri’wshi’ blokti’n’
bos bolmag’an ketek-
sheler sani’n sanaydi’
E6-su’wretten:
Ñ×
¨ÒÅÑËÈ(C1:C13;“=6”)=10;
Ñ×
¨ÒÅÑËÈ(E1:E13;“= 6”)=2
Statistikali’q funkciyalar
ÌÀÊÑ
(san1; san2;...)
san1, san2, ... lerdin’
yen’ u’lken ma’nisin
ani’qlaydi’
ÌÀÊÑ(1; 2; –7)=2;
E6-su’wretten:
ÌÀÊÑ(E4:E12; G13)=60
ÌÈÍ
(san1; san2;...)
san1, san2, ... lerdin’
yen’ kishi ma’nisin
ani’qlaydi’
ÌÈÍ(1; 2; –7)= –7;
E6-su’wretten:
ÌÈÍ(E3: E13)=1
ÑÐÇÍÀ×
(san1; san2;...)
san1, san2, ... lerdin’
wortasha
arifmetika-
li’q ma’nisin ani’q-
laydi’
ÑÐÇÍÀ×(1; 2; 6)=3;
ÑÐÇÍÀ×(–1;–2; 6; 7; 0)= 5
Tekstli funkciyalar
ÄËÑÒÐ
(tekst)
Teksttegi belgiler
sani’n ani’qlaydi’
ÄËÑÒÐ(“men”)=3,
ÄËÑÒÐ(3,1415)=6
ÇÀÌÅÍÈÒÜ
(yeski tekst; qaysi’
wori’nnan; neshewi
worni’na; jan’a
tekst)
Yeski teksttin’ bel-
gilerin ko’rsetilgen
wori’nnan
baslap be-
rilgen sandag’i’ bel-
gilerdi jan’asi’ menen
almasti’radi’
Ç À Ì Å Í È Ò Ü ( “ M e n ” ; 3 ; 1 ;
“hr”)=“Mehr”;
ÇÀÌÅÍÈÒÜ(“Men”;2;2;“uz”)=
=“Muz”; E5-su’wretten:
ÇÀÌÅÍÈÒÜ(B4;3;2; “tin”)=
=“Oltin”
ÇÍÀ×ÅÍ
(tekst)
Tekst ko’rinisindegi
sandi’ sang’a wo’t-
keredi
ÇÍÀ×ÅÍ(“1024,25”)= 1024,25;
ÇÍÀ×ÅÍ(“-5,04”)
ËÅÂÑÈÌÂ
(tekst; belgi sani’)
Teksttin’ shep ta’re-
pindegi berilgen san-
dag’i’ belgilerdi aji’-
rati’p aladi’
ËÅÂÑÈÌÂ(–45765; 1)= “–”;
ËÅÂÑÈÌÂ(“Gulnoza”; 3)=
=“Gul”; E5-su’wretten:
ËÅÂÑÈÌÂ(B8; 3)=“Kap”
107
2-mi’sal. x ti’n’ –5 ma’nisinde
y=(
x
5
–
2
20 : (
3)
)
x
x
+
−
funkciyani’ yesaplan’.
Bul wazi’ypani’ yeki usi’l menen wori’nlaw mu’mkin.
1-usi’l.
2-usi’l.
Excel funkciyalari’n qollani’w ushi’n wolardi’n’ qa’siyetleri
haqqi’nda toli’q mag’luwmatqa iye boli’w za’ru’r yekenligin atap
wo’tiwimiz kerek.
Sorawlar ha’m tapsi’rmalar
1. Excel elektron kestesinde nusqalaw imkaniyatlari’n a’melde ko’rseti p
berin’.
2. Excel elektron kestesindegi qanday tu’rdegi funkciyalardi’ bilesiz?
3. Funkciyalar argumentleri qanday ma’nislerdi qabi’l yetiwi mu’mkin?
4. Excel elektron kestesinde matematikali’q funkciyalardi’ isletiwge mi’sal
keltirin’.
5. Excel elektron kestesindegi logikali’q funkciyalardi’ isletiwge mi’sal
keltirin’.
6. Excel elektron kestesindegi statistikàli’q funkciyalardi’ isletiwge mi’sal
keltirin’.
7. Excel elektron kestesindegi tekst funkciyalari’n isletiwge mi’sal keltirin’.
ÑÖÅÏÈÒÜ
(tekst1; tekst2; ...)
Birneshe
tekstti bir
tekstke wo’tkeredi
ÑÖÅÏÈÒÜ(14; “-fevral”)=
=“14-fevral”;
ÑÖÅÏÈÒÜ(“Bob”; “ur”)=
=“Bobur”
ÏÑÒÐ (tekst;
baslang’i’sh
wori’n; belgiler
sani’)
Tekstten baslang’i’sh
wori’nnan baslap be-
rilgen sandag’i’
belgi-
lerdi aji’rati’p aladi’
ÏÑÒÐ(“Matonat”; 4; 3)= “ona”;
ÏÑÒÐ(“Zahiriddin”; 2; 4)=
=“ahir”; ÏÑÒÐ(“Sheriyat”; 1;
3)= “she”
Funkciya
x ti’n’ ma’nisi
Funkciya
x ti’n’ ma’nisi
108
Shi’ni’g’i’wlar
1. y=4
x+20 funkciyasi’ni’n’ ma’nislerin
x ti’n’ -20; 0; 4; 8; 9 ma’nislerinde
yesaplan’.
2. Ko’lemi 8 m
3
bolg’an dene suwg’a bati’ri’lg’anda wog’an ta’sir yetiwshi
ko’teriwshi ku’sh ma’nisin tabi’n’ (ko’rsetpe:
F
A
=
ρ
.
V.
g – Arximed
ku’shi,
g = 9,81N/kg).
3. È(3>5, 15/2-4>3), ÈËÈ(99-27*3=5; 78/2-39>=-1)
funkciyalar
na’tiyjesin ani’qlan’.
4. ÇÀÌÅÍÈÒÜ(“Yasha”; 5; 1; “na”) ha’m ËÅÂÑÈÌÂ (“Vatan-
parvar”; 5) funkciyalari’ na’tiyjesin bir tekstke birlestiri p uzi’nli’g’i’n
ani’qlan’
5. ÇÀÌÅÍÈÒÜ(“Maqsud ”; 5; 1; “a”), ÏÐÀÂÑÈÌÂ (“Barkamol”;
5) ha’m ËÅÂÑÈÌÂ (“ topishmoq”; 7) funkciyalari’ na’tiyjesin bir
tekstke birlestirin’.
22-sabaq. MS Excelde matematikali’q a’meller ha’m
funkciyalardi’ qollani’w temasi’n ta’kirarlaw
To’mendegi shi’ni’g’i’wlardi’ Excelde wori’nlaw procesin
jarati’n’.
1. Tuwi’lg’an waqti’n’i’zdan baslap neshe ji’l ha’m ay
jasag’ani’n’i’zdi’ usi’ ji’l jazi’lg’an ketekshege baylani’sti’ri’w
arqali’ yesaplan’.
2. Ta’repleri A ha’m B bolg’an paralellogrammni’n’ perimetri
ha’m maydani’n yesaplan’.
3. Qoyanni’n’ tezligi A m/s, bali’qti’n’ tezligi B km/saat.
Wolardi’n’ tezliklerin sali’sti’ri’p A7 ketekshede “Qoyanni’n’
tezligi u’lken” yamasa “Bali’qti’n’ tezligi u’lken” jazi’wi’n payda
yetin’ (ko’rsetpe: bali’qti’n’ tezligin m/s qa wo’tkizin’, ÅÑËÈ
funkciyasi’n qollani’n’).
4. A1 ha’m B2 ketekshelerdegi sanlardan u’lkeninin’ 3-
belgisin C3 ketekshede ani’qlan’.
5. A1 ketekshedegi pu’tin sandi’ B1
ketekshedegi natural
sang’a bo’lgende pu’tin bo’legin A2 ketekshede, qaldi’g’i’n B2
ketekshede ani’qlan’.
6. A1:A6 ha’m B2:B5 ketekshelerdegi sanlardan kishisinin’
3-cifri’n D1 ketekshede ani’qlan’.
7. A1 ha’m B2 ketekshedegi sanlardan kishisinin’ birinshi
cifri’n D2 ketekshede ani’qlan’.
109
8. C1:D6 ketekshelerge sanlar kirgizi p wolardan yen’
u’lkeninin’ 1- ha’m 2- cifrlari’ ko’beymesin A2 ketekshede
ani’qlan’.
9. A1:A3 ketekshelerdegi sanlardi’n’ worta arifmetikali’q
ma’nisin ha’m B3:B5 ketekshelerdegi sanlardi’n’ worta
geometriyali’q ma’nisi ko’beymesin C3 ketekshede ani’qlan’.
10. A1:A5 ketekshelerdegi sanlardi’n’ worta arifmetikali’q
ma’nisin ha’m B3:B5 ketekshelerdegi sanlardi’n’ worta
arifmetikali’q ma’nisinin’ u’lkenin C3 ketekshede ani’qlan’.
11. A1:A15 ketekshelerdegi ha’r tu’rli belgidegi sanlarg’a keri
belgidegi sanlardi’ D2:D16 bag’anada ani’qlan’.
Do'stlaringiz bilan baham: 
