Informatika 8-sinf UzB new 2015 каракалпак pmd

programma-
larg’a bolg’an talap ku’sheydi. A’dette, bunday programmalardi’
elektron kesteler yamasa  keste processorlari’ dep ataydi’.
Elektron kestelerdin’ tiykarg’i’ wazi’ypasi’ mag’luwmatlardi’
keste ko’rinisinde su’wretlew ha’m qayta islew boli’p, 
birinshi
wazi’ypasi’ yesap-sanaqlardi’ avtomatlasti’ri’w  boladi’.

---

94
Elektron kesteler qollani’latug’i’n tarawlar ju’da’ ko’p.
Ma’selen: finans, buxgalteriyag’a baylani’sli’ (dara jag’dayda, is
haqi’ni’ yesaplaw), ha’r tu’rli ekonomikali’q, texnikali’q yesap-
sanaqlar, ku’ndelik, xojali’q wo’nimleri ha’m wo’nimlerdi sati’p
ali’w yesap-sanaqlari’ ha’m tag’i’ basqalar.
Elektron kesteler beretug’i’n mu’mkinshilikler programma-
lardi’n’ tu’rine baylani’sli’ boli’p, tiykari’nan, to’mendegilerden
ibarat:
–mag’luwmatlardi’ keste ko’rinisinde su’wretlew ha’m
ko’rinisin wo’zgertiw;
–keste elementlerin formatlaw;
–formulalardan paydalani’w (yesap-sanaqlardi’ avtomatlasti’ri’w);
–ketekshelerdi avtomat tolti’ri’w;
–standart funkciyalar toplami’nan paydalani’w;
–mag’luwmatlardi’ izlew ha’m almasti’ri’w;
–mag’luwmatlardan paydalani’p ha’r qi’yli’ ko’rinistegi
formalar payda yetiw ha’m redaktorlaw;
–mag’luwmatlar bazasi’n jarati’w ha’m woni’n’ u’stinde
a’meller wori’nlaw.
Birinshi elektron keste programmasi’ 
VisiCalc (Visible
calculator — ko’riniwshi kalkulyator) ati’ menen Den Briklin
ha’m Bob Frenkston ta’repinen 1979-ji’li’ islep shi’g’i’lg’an.
Bunnan keyin kompyuterlerdin’ tu’rleri ha’m wazi’ypasi’na qaray