Informatika 2017 uzb indd

b

inary digi

t

» 

ifodasidagi harflar asosida hosil qilingan. Masalan, 011 da 3 bit, 

01 da 2 bit, 01000010 da 8 bit bor deb hisoblanadi. Agar har bir 

ikkilik raqami kompyuter uchun axborot beruvchi signal ekanligini 

e’tiborga olsak, u holda 0 yoki 1 raqami 1 bit axborot tashuvchi 

ekanligini aniqlaymiz. Bu holda har bir ikkilik raqamini bir xil 

axborot vazniga ega, ya’ni bir xil miqdordagi axborot tashuvchi 

deb hisoblaymiz. Axborotni o‘lchashda bunday yondashuv 

alifboli 

yondashuv

 deb ataladi. Alifboli yondashuvda axborot miqdorining 

eng kichik o‘lchov birligi sifatida 

bit

 qabul qilingan. 

Alifboli yondashuvda 

axborot hajmini

 o‘lchash uchun axborotda 

ishtirok etgan harf, raqam va boshqa belgilar 256 ta belgili (quv­

vati 256 ta belgidan iborat bo‘lgan alifbo) ASCII kodlash usuliga 

asoslanib, 0 va 1 raqamlaridan iborat kod bilan almashtiriladi. Ma­

salan, 3 raqami 00000011, 8 raqami 00001000, A harfi 01000001, 

m harfi esa 01101101 kabi ifodalanadi. Demak, quvvati 256 ta 

belgidan iborat bo‘lgan ASCII alifbosida har bir belgi 8 bit ax­

---

39

9-dars. Axborotlarning kompyuterda tasvirlanishi

borot tashir ekan. Shu sababli axborotning bitdan kattaroq o‘lchov 

birligi sifatida