Informatika 2017 uzb indd

Qadimda axborotlarni kodlash

Hayotda axborotni kodlashning ko‘pdan ko‘p usullari mavjud. 

Birinchi kodlashni qo‘llagan inson Qadimgi Gretsiyaning sarkardasi 

Lisandro hisoblanadi. U axborotni mahfiy saqlash, ya’ni kodlash 

uchun ma’lum bir qalinlikdagi «Ssital» tayoqchasini o‘ylab topgan. 

Kodlashning bu usuli 

o‘rin almashtirish usuli

 deb ataladi. 

«Ssital» tayoqchasi

Matn: «

VATAN-ONA

»

Kodlash natijasi:

V A Î À N N T - À

---

19

3-dars. Axborotlarni kodlash

 

usullari

Qadimgi Rim imperatori Yuliy Sezar ham axborotning mahfiyli­

gini saqlash uchun matnni kodlash usulini o‘ylab topgan. «Sezar 

shifri»da matndagi harf alifboda o‘zidan keyin kelgan uchinchi 

harfga almashtiriladi. Bunda alifbo doiraviy yozilgan hisoblanadi. Bu 

kodlash usuliga