Informatika 16 – dars Mavzu: O’zgarmas va o’zgaruvchi miqdorlar mavzusini takrorlash

Informatika-9. 16 – dars

Mavzu: O’zgarmas va o’zgaruvchi miqdorlar mavzusini takrorlash

Maqsad:

1) ta’limiy: o`quvchilarga o’zgarmas va o’zgaruvchi miqdorlarning turlari va tavsflanishini o`rgatish;

2) tarbiyaviy: o`quvchilarda vatanga muhabbat hislarini uyg`otish;

3) rivojlantiruvchi: o`quvchilarning Paskalda miqdorlarni turlarga ajaratish va ularni tavsiflay olish ko`nikmalarini rivojlantirish

DTS: Miqdorlrning turlari va ularni tavsiflanishi haqida tasavvurga ega bo`lish.

I. Tashkiliy davr.

II. Takrorolash

1. 
   Belgili o‘zgarmas deganda nimani tushunasiz? Misollar keltiring.
   
2. 
   Satrli o‘zgarmaslarning belgili o‘zgarmaslardan farqi nimada?
   
3. 
   Sonli o‘zgarmaslarning qanday turlarini bilasiz?
   
4. 
   Mantiqiy o‘zgarmaslar qanday qiymatlarni qabul qilishi mumkin?
   
5. 
   O‘zgaruvchilarning o‘zgarmaslardan farqi nimada?
   

III. Yangi mavzuni organish

1. Quyidagi o’zgarmaslarni turlarini aytib bering.

a) –9.22 E-2; 0.01 E+5; 1.11 E-4;	b) 21; 21; 7; 7; 19; 19; 63; 63;
d) true; true; true; false; false; false;	e) ‘555‘;‘aar‘;‘mmr‘;‘bbj‘;‘aga‘;
f) ‘Muqaddas‘; ‘Vatan‘;‘Mustaqil‘;	g) ‘i‘; ‘n‘; ‘s‘; ‘o‘; ‘n‘; ‘i‘; ‘y‘; ‘a‘; ‘t‘;

Javoblar:

a) sonli — haqiaiy — qo`zg`aluvchan nuqtali; b) sonli — butun; d) mantiqiy; e) satrli;

f) satrli; g) belgili.

2. O’zgaruvchilarga nom berib turiga mos tavsiflang.

a) belgili

b) haqiqiy

d) mantiqiy

e) satrli

f) belgilari 7 tadan oshmaydigan satrli

a) a: char; b) b: real; d) d: boolean; e) e: string; f) f: string[7]

3. Har bir bandda bitta o’zgaruvchining barcha qiymati berilgan yoki xususiyati ifodalangan. Shu o’zgaruvchilarga nom bering va tavsiflang.

a) -5; 0; 7; 58; -15; 9.	b) ‘Xalq‘; ‘Vatan‘; ‘Ona‘.	d) 7.21; 4.2; 50.1902; -1.23.
e) birinchi 7 ta tub son.	f) true; true; false; true; false.	g) ‘000‘; ‘001‘; ‘002‘; ‘003‘.
h) alifbo harflari.	i) ‘Yuksak‘; ‘ma`naviyat‘, ‘yengilmas‘; ‘kuch‘.

Javoblar: a) a: integer; b) b: string[5]; d) d: real; e) e: byte; f) f: boolean; g) g: string[3] h) h: char; i) i: string[10] .

4. Barcha qiymati berilgan butun o’zgaruvchilarga nom berib tavsiflang. O’zgaruvchini turini tanlashda xotiradan kam joy olishiga erishing.

a) -4; 0; -4; 8; 12;	b) 1; 16; 256; 4096; 65536;	d) 0; 2; 4; 6; 8; 10;
e) 29350; -2; 8000; 250;	f) 5; -32767; 46; 0; 32767;	g) 200000; 2000; -20; 99999;

Javoblar: a) a: shortint; b) b: word; d) d: byte; e) e: integer; f) f: integer; g) g: longint.

5. Barcha qiymati berilgan haqiqiy o’zgaruvchilarga nom berib tavsiflang. O’zgaruvchini turini tanlashda hotiradan kam joy olishiga erishing.

a) -8.5 E-38; 3.0 E+12; 1.7 E+37	b) 1.16; 6.4096; 6.00001;
d) 999999.99; -5.555555; 0.000002011;	e) 2.74 E-101; -1.0 E+102; -0.7 E+307

7. Berilgan va amallar natijasida hosil bo’ladigan o’zgaruvchilarni tavsiflang.

a) a:= –5; b:=0; c:=a+b;	b) bu:= –5; ha:=0.02; c:=ha+bu;	d) s1:=7.21; s2:=4.2; s3:=s1+s2;
e) a:=25; S:= a*a;	f) a:=true; b:=false; m:= a and b;	g) u:= 15; h:=1; c:=u/b; d:=b/u;
h) a:= 2; b:=9; c:=a–b;	i) pi:=3.14; R:=5; L:=2*pi*R;	j) m:=3; F:=5; a:=F/m;

a) butun b) haqiqiy d) haqiqiy e) butun f) haqiqiy g) haqiqiy h) butun

i) haqiqiy j) haqiqiy

IV. Uyga vazifa

6-mashq.