Ineral o‘g‘itlar Reja

Mineral o’g’itlar

bu modda tarkibida asosan 3 ta ozuqaga boy – azot, fosfor, kaliy elementlari bo’ladi.

O’g’itlar klassifikatsiyasi.

O’g’itlar
Oddiy
Kompleks
Azotli
Fosforli
Kaliyli
Murakkab
Aralash

Buni yodda tuting!!!

1 kunlik nitrat iste’mol miqdori katta yoshli odamda - 5 мg/kg bo’lishi kerak.
Kop’ miqdorda nitrat qabul qilish natijasida inson organizmida (o’pkaning allergik shishi, hansirash, yurak og’rig’i, yo’tal, ko’ngil aynishi va boshqalar kuzatiladi)
Uning 8-15 grammi o’limga olib keladi.
O’simliklarga ortiqcha ravishda azotli o’g’it solish natijasida uning hosilida nitrit va nitrat ionlari yig’ilib qoladi.
PO43-, NO3-, K+
Ifloslangan ko’l
Baliqlarning qirilishi

Nazorat savollari va topshiriqlari.

• O’simliklar hayotida kimyoviy elementlar ( N, P, K )ning tutgan o’rnini aytib bering.
• Mineral o’g’itlar sifatli bo’lishi uchun qanday moddalardan foydalanamiz.
• Bozor rastalaridagi “Nitratsiz ozuqa” degan yozuvga ishonsak bo’ladimi? Javobingizni izohlab bering?

O'g'itlarni qo'llashning fiziologik asoslari

O`simliklar tuproqdan juda ko`p mineral moddalarni ya`ni davriy sistemada uchraydigan deyarli barcha elementlarni u yoki bu ko`rinishda suv bilan birga qabul qilib, o`z tanasini qurishga va organik moddalar to`plashga sarf qiladi. Bundan kelib chiqadiki, tuproqning tarkibi va xususiyatlari o`simliklarning o`sishi va rivojlanishida alohida ahamiyatga ega.

Tuproq tarkibidagi kul va chirindi moddalarning o`simliklar hosildorligiga ijobiy ta`sir qilishi avvaldan malum. Ammo bu fikrga birdaniga kelinmagan. Masalan, gollandiyalik olim Ya.B. Van-Gelmont (1629) 91 kg quruq tuproq sig`adigan chelakga massasi 2,25 kg bo`lgan tol qalamchalarini ekgan va uni doimiy ravishda yomg`ir suvi bilan sug`orib turgan. Besh yil o`tganidan so`ng tuproq va tolning og`irliklari alohida-alohida o`lchab ko`rilganida tolning og`irligi 77 kg.ni (75 kg qo`shilgan) tashkil qilgani holda tuproq og`irligi 0,56 kg.ga kamaygan xolos. Demak, har yili to`kiladigan barglarni hisobga olmagan holda ham o`simlik massasi 33 baravar ortgan. Shunga asoslanib Ya.B. Van Gelmont o`simliklar gavdasi suvdan tuziladi degan noto`g`ri xulosa qilgan va buning asosida o`simliklar oziqlanishining "Suv nazariyasi" paydo bo`ldi.