Industrial iqtisodiyot

 
Qisqacha xulosalar 
1. Sanoat juda ko‘p tarmoqlardan iborat bo‘lib, ularning har biri 
korxonalar yig‘indisidan tashkil topadi. Tarmoq hosil bo‘lishi uchun 
korxonalar bir necha umumiy xususiyatlarga ega bo‘ladilar. 
2. Sanoat tarmoqlari o‘rtasidagi ishlab chiqarishning o‘zaro 
aloqadorligi va ularning takror ishlab chiqarish jarayonida yuzaga keladigan 
miqdoriy nisbatlari tarmoq tarkibini tashkil etadi. U sanoat taraqqiyotida ro‘y 
beradigan texnika va texnologiya rivojining darajasi, ijtimoiy-tarixiy shart-
sharoitlar bilan bog‘liq ravishda o‘zgaradi. 
3. Turli sanoat tarmoqlari o‘rtasidagi ishlab chiqarish aloqalari o‘zaro 
mahsulot almashish, tajribalarni o‘rganish bilan tavsiflanadi. 
4. Ishlab chiqarish taraqqiyotining istiqbolini aniqlash, hisob-kitob 
ishlarini amalga oshirish, uning ahvolini tahlil etish maqsadida sanoat 
tarmoqlari guruhlarga ajratiladi. Guruhlarga ajratishning eng muhim tamoyili 
tayyorlanadigan mahsulot iqtisodiy mazmunining bir xilligidir. 
5. Sanoat tarmoq tuzilmasining o‘zgarishiga bir qator omillar ta’sir 
ko‘rsatadi: birinchidan fan-texnika taraqqiyoti; ikkinchidan ijtimoiy ishlab 
15
http://www.biznes-daily.uz/uz/gazeta-birja/42413-iqtisodiy-faoliyat-turini-tasniflashning-
yangi-tizimi 

---

82 
chiqarishni tashkil etish shakllari – konsentratsiyalash, ixtisoslashtirish, 
kooperativlashtirish va kobinatlashtirish hamda hududiy joylashtirish. 
6. Respublika iqtisodiyotida va uning yetakchi tarmog‘i bo‘lgan sanoat 
sohasida amalga oshirilayotgan tarkibiy siljishlar yaqin kelajakda milliy 
iqtisodiyot salohiyatini yanada yuqori darajaga ko‘tarish va sanoatning 
eksport ustunligini ta’minlash uchun juda katta imkoniyatlar yaratib beradi. 
O‘z-o‘zini nazorat qilishga oid savollar 
1.
Ijtimoiy mehnat taqsimoti va sanoat sohalarining shakllanishi. 
2.
Davlatning iqtisodiy siyosati, jumladan, sanoat sohasidagi tarkibiy 
o‘zgarishlarga tegishli siyosati.
3.
Iqtisodiyotda tarkibiy o‘zgarishlarni ta’minlash deganda nimalar 
tushuniladi?
4.
Tarmoq va tarmoq tuzilmasining tushunchasi. 
5.
Tarmoqlarning iqtisodiy guruhlanishi. 
6.
Tarmoqning rivojlanish sur’atlarini o‘lchash usullari. 
7.
Tarmoq tarkibi va uni belgilovchi omillar.
8.
O‘zbekiston Respublikasi sanoati tarmoq tuzilmasi o‘zgarishining asosiy 
tendensiyasi. 

---

83