Induktiv bog’langan zanjirlar. Havo transformatori. Ko’mpleks uzatish funksiyasi

FCHX

ACHX

13-ma'ruza

PARALLEL TEBRANISH KONTURIDA TOKLAR REZONANSI

13.1. Ideal, ideallashtirilgan va oddiy parallel tebranish konturlar

Ideal parallel tebranish konturi parallel ravishda ulangan induktivlik va sig’imdan iborat (bu nazariy faraz).

Rezonans sharti: B=0 (reaktiv o’tkazuvchanlik)

B_0 = B_LO – B_C0 = 0 => B_LO = B_C0, yoki

1/₀L = ₀C => ₀²LC = 1 =>

rezonans chastotasi

Zanjir ajralgan qismdagi tok:

I_aj = I_ = UB_0 = U0 = 0

Boshqa tomondan:

I_L0 = U / ₀L  0

I_C0 = UB_C0 = U₀C  0

(Har bir shahobchada tok bor).

B_=0 (R_= 0)=> Z_kir =  =>

=> I_ = 0.

(Manbadan energiya olinmaydi).

Haqiqatdan esa zanjirning ajralmagan qismida tok nolga teng emas, chunki konturda quvvat sochilishi bor. Bu quvvat sochilishini parallel ulangan rezistiv qarshilik bilan modellashtirish mumkin.

B₀ = 0, lekin

Bu kontur ideallashtirilgan kontur deyiladi, unga asosan biz oddiy parallel konturlarni o’rganib chiqamiz. Oddiy konturda har bir shahobchada rezistiv qarshilik bor.

- rezonans o’tkazuvchanlik

- to’lqin qarshiligi (uni keyinroq ko’rib chiqamiz)

Rezonans holatida parallel tebranish konturida to’la o’tkazuvchanlik eng kichik, lekin kirish qarshiligi eng katta va sof rezistivli xarakterga ega:

Agar kontur tok manbaidan ta’minlanayotgan bo’lsa, (J =Const, effektiv), rezonans paytida konturning uchlari orasidagi kuchlanish eng katta bo’ladi.

U₀ = J  Ž ₀ = J  Ž _max = J  R = U_max

(isbotciz).

Rezonans rejimida reaktiv elementlarning o’tkazuvchan-liklari bir-biriga teng (B_L0=B_C0). Natijada ularning reaktiv qarshiliklari ham bir-biriga teng (X_L0 = X_C0) va ular konturning to’lqin yoki xarakteristik qarshiligi deyiladi.

Parallel konturda rezonans rejimda induktivlik va sig’im orqali o’tayotgan toklar bir-biriga teng va ularning vektorlari teskari tomonga yo’naltiriladi:

Parallel tebranish konturi asllik (Q) bilan ham xarakterlanadi. Uning ifodasini isbotsiz keltiramiz:

Uning fizik ma’nosini ko’rib chiqamiz:

Shahobchalar orqali o’tayotgan toklar ajralmagan qismdagi tokka nisbatan “Q” marta ko’p bo’ladi.