Ims fani Mavzu: ims service Control (isc) interfeysi

Xulosa
Hozirgi vaqtda IP protokoli asosida multimediya xizmatlarini taqdim etish 
quyi tizimi arxitekturasi - IMS (IP Multimedia Subsystem) eng ko'p tarqalgan 
axborot tizimlaridan biri bo'lib, shu jumladan turli darajadagi o'zaro ta'sirlarda, bir 
vaqtning o'zida keng doiradagi integratsiyani ta'minlaydi.
Bugungi kunga kelib, dunyoning turli mamlakatlarida, shu jumladan 
Rossiyada, turli ishlab chiqaruvchilarning juda ko'p miqdordagi IMS uskunalari 
joriy qilingan va tijorat maqsadlarida foydalanishga joriy qilinmoqda. 
IMS (IP Multimedia Subsystem) - IP protokoli asosida telekommunikatsiya 
tarmoqlarida multimedia kontentini uzatish uchun spetsifikatsiya. Uning muallifligi 
Yevropa Telekommunikatsiyalarni Standartlashtirish Instituti (ETSI) va bir nechta 
milliy standartlar tashkilotlarini birlashtirgan 3-D Generation Partnership Project 
(3GPP) xalqaro hamkorligiga tegishli. IMS dastlab IP protokoli asosida 3-avlod 
mobil tarmoqlarini qurish bilan bog'liq holda ishlab chiqilgan. Keyinchalik 
kontseptsiya ETSI-TISPAN qo'mitasi tomonidan qabul qilindi, uning sa'y-
harakatlari IP protokollari stekidan foydalangan holda statsionar tarmoqlarda keng 
ko'lamli xizmatlarni qo'llab-quvvatlash va amalga oshirish uchun zarur bo'lgan 
protokollar va interfeyslarni spetsifikatsiyaga qaratilgan.
Cx interfeysi - Joylashuvni boshqarish protseduralari quyidagilarga bo’linar 
ekan:

ikki guruhga bo‘lish mumkin: 

ro'yxatga olish va ro'yxatdan chiqarish, 

joylashuvni qidirish. 

I-CSCF Mw interfeysi orqali P-CSCF dan SIP REGISTER so'rovini olganida, 
u foydalanuvchini ro'yxatdan o'tkazish holati so'rovi yoki Foydalanuvchi-
Authorization-Request (UAR) buyrug'ini beradi. 

UARni olgandan so'ng, HSS foydalanuvchiga avtorizatsiya-javob (UAA) 
buyrug'ini yuboradi. UAA buyrug'i foydalanuvchining joriy ro'yxatga olish 
holatiga qarab S-CSCF nomini yoki S-CSCF qobiliyatini (agar so'rovda 

---

olingan shaxsiy va ommaviy identifikatsiyalar bir foydalanuvchiga tegishli 
bo'lmagani uchun UAR buyrug'ini bajarib bo'lmasa) o'z ichiga oladi. Agar 
foydalanuvchi HSSda tayinlangan S-CSCF nomiga ega bo'lmasa yoki I-CSCF 
S-CSCF imkoniyatlarini aniq so'rasa, S-CSCF imkoniyatlari beriladi. Aks 
holda, S-CSCF nomi yuboriladi
. 

Cx interfeysi - autentifikatsiya protseduralari quyidagilarga 

bo’linar ekan: 
 

IMS foydalanuvchi autentifikatsiyasi oldindan tuzilgan umumiy sirga 
asoslanadi. Umumiy maxfiy ma'lumotlar (sirlar) va tartib raqamlari saqlanadi: 
-
IMS identifikatsiya modulida (IP multimedia xizmatlari identifikatsiya 
moduli (ISIM) yoki UMTS obunachi identifikatsiya moduli (USIM), 
-
UE foydalanuvchi terminalida 
-
va HSS tarmog'ida. 

S-CSCF foydalanuvchini autentifikatsiya qilishi kerak bo'lganda, u HSSga 
Multimedia-Auth-Request (MAR) buyrug'ini yuboradi. 

HSS Multimedia-Auth-Answer (MAA) bilan javob beradi. 

Javob bir yoki bir nechta autentifikatsiya vektorlarini o'z ichiga olgan 
autentifikatsiya ma'lumotlari haqida ma'lumotni o'z ichiga oladi, ularning har 
biri: 
-
autentifikatsiya sxemasi (masalan, Digest-AKAv1-MD5), 
-
autentifikatsiya ma'lumotlari - Autentifikatsiya ma'lumotlari - (RAND 
autentifikatsiya da'vosi va AUTN tokeni), 
-
avtorizatsiya ma'lumotlari (kutilgan javob yoki XRES), 
-
Butunlik kaliti 
-
Maxfiylik kaliti. 

Bunga qo'shimcha ravishda, javob bir nechta vektorlarni qaytarishda 
autentifikatsiya vektorlaridan foydalanish tartibini belgilaydigan element 
raqamini o'z ichiga oladi. 

---