Impuls texnologiyasida qisqa muddatli intervalgacha elektr tebranishlari qo'llaniladi


To‘g‘ri kirishli asinxron RS-trigger



Download 3,53 Mb.
bet40/44
Sana26.02.2022
Hajmi3,53 Mb.
#471458
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   44
Bog'liq
impulsli va raqamli MA\'RUZA

To‘g‘ri kirishli asinxron RS-trigger

Ushbu triggerlar ikkita informatsion (axboriy) S va R kirishga ega bo‘lib, 1 va 0 larni mos ravishda belgilaydi: to‘g‘ri Q va inversli Q. RS-trigger ikkita mantiqiy element ILI-NE (YOKI-YU+) lardan tuzilgan (13.3, a-rasm).


13.1-jadval 13.2-jadval



St

Rt

Qt

Qt+1

0

0

0

0

0

0

1

1

0

1

0

0

0

1

1

0

1

0

0

1

1

0

1

1

1

1

0

-

1

1

1

-

St

Rt

Qt

Qt+1

holati

0

0

Qt

Qt

saqlash

1

0

Qt

1

o‘rnatish 1

0

1

Qt

0

o‘rnatish 0

1

1

Qt

-

man etilgan



a) b)
13.3-rasm
RS-triggerni grafik belgilanishi 13.3, b-rasmda keltirilgan bo‘lib, faoliyat =onuniyati 13.4-jadvalda keltirilgan.
Jadvaldan ko‘rinadiki, St=1, Rt=0 signallar kombinatsiya-sida trigger 1 (Qt+1=1) holatiga, avvalgi holatidan Qt at’iy nazar o‘tadi.
St=0, Rt=1 signallarni terilganda trigger 0 (Qt+1=0) holatiga o‘tadi. Signallar St=0, Rt=0 kombinatsiyasida trigger holati o‘zgarmaydi, ya’ni t+1 holda trigger holati Qt+1=Qt bo‘ladi. Signallar St=1, Rt=1 yig‘indisi man etilgan bo‘ladi, chunki u trigger ish rejimini buzadi va noaniq holatga olib keladi.
RS-triggerlarda, to‘g‘ri boshqarish kirish bilan birlik signal satxiga ega. Elementni bir holatdan ikkinchi holatga o‘tkazuvchi signallar aktiv deb ataladi. RS-triggerlarni qurish uchun, aktiv signal 1 darajali bo‘ladi.
Triggerni t+1 holati (jadval) Karno kartasi ko‘rinishida berilishi mumkin. Karno kartasidan foydalanib, minimal nol funksiyasini RS-trigger ishlashini qurish mumkin:
Qt+1=St t Qt
Keltirilgan ifodadan ko‘rinadiki, RS-trigger 1 holatda, kirish qismiga St=1 yoki 1, agarda Rt=0 va trigger Qt=1 holatida bo‘lsa o‘rinli bo‘ladi.


Inversli kirishga ega bo‘lgan RS asinxron trigger

Ushbu turdagi triggerlar I-NE (VA-YO‘Q) mantiqiy elementlarda quriladi. Bunda 0 (nol) satx signalni aktiv kirishi, 1 sath esa, passiv. Axboriy kirishlari va mos ravishda bunday triggerlarni signallarini inversli ( ) ko‘rinishda belgilash qabul qilingan. Bunday holda inversli kirishga ega bo‘lgan trigger, to‘g‘ri kirishli triggerdagidek.


RS-triggerning inversli kirishga ega bo‘lgan sxemasi 13.7-rasmda, shartli belgilanishi esa, 13.8-rasmda tasvirlangan.

13.4-rasm 13.5-rasm
RS-triggerni, I-NE (VA-YO‘Q) mantiqiy elementlarda ishlashi 13.6-jadvalda keltirilgan bo‘lib, bundan ko‘rinadiki kombinatsiyasi man etilgan, yig‘indi neytraldir. Bunda, agarda ILI-NE (YOKI-YO‘Q) elementli triggerning har ikkila kirish qismidagi signallar nolli bo‘lib neytral kombinatsiyani tashkil etsa, I-NE (VA-YO‘Q) elementli trigger uchun u man etiladi.
Asinxron RS-triggerni tezkorligini qurilmaning holatini kechikishi tt, har bir elementda kechikish te, yig‘indisi bilan aniqlanadi.
Hozirgi holat uchun tt=2te
13.3-jadval

t

t

Qt

Qt+1

0

0

0

-

0

0

1

-

0

1

0

1

0

1

1

1

1

0

0

0

1

0

1

0

1

1

0

0

1

1

1

1


Statik boshqaruvli RS-trigger

Sinxron RS-trigger asinxronlidan S-kirish qismi mavjudligi bilan farvlanib, unga sinxronlashtiruvchi (taktli) signallar beriladi. Sinxron trigger asinxron RS-triggerdan va kombinatsion raqamli qurilmadan tuzilgan (13.6-rasm).





13.6-rasm 13.7-rasm

13.6-rasmdan ko‘rinib turibdiki sinxron trigger I-NE (VA-YO‘Q) elementlaridan qurilgan. Sxema 1 uchta S, C, R kirish qismlariga va ikkita chiqish qismiga ega bo‘lgan kombinatsion raqamli qurilmani tashkil etadi (KSU-KRQ). Sxema 1 ikkita I-NE (VA-YO‘Q) elementlardan tuzilgan asinxron RS-triggerni tashkil etadi. Kombinatsion raqamli qurilmaning (KSU-KRQ) kirish mantiqiy elementlari S=0 bo‘lganda blokirovkalangan (yopiq) bo‘ladi. Ularning chiqish qismlaridagi qiymat 1 birlikka ega va kirish S va R signallariga bog‘liq bo‘lmaydi.


I-NE (VA-YO‘Q) elementli asinxron RS-trigger uchun, birlikdan tashkil topgan signallar yig‘indisi neytral bo‘ladi. Trigger o‘z holatini saqlaydi. S=1 bo‘lganda, RS-asinxron triggerning kirish qismiga axboriy R va S signallarni uzatish uchun, kombinatsion raqamli qurilmaning (KSU-KRQ) kirish mantiqiy elementlari sxemalari ochiq bo‘ladi. Demak, ruhsat etilgan signal mavjudligida, sinxron trigger asinxron trigger qoidasi bilan ishlaydi.
I-NE (VA-YO‘Q) elementli asinxron RS-triggerni ishlash qonuniyatini 4.7 jadvaldan ko‘rish mumkin.
13.6-jadvalda sinxron RS-triggerni ishlash prinsipini ko‘rsatuvchi Karno kartasi tasvirlangan. Karno kartasidan foydalanib, sinxron RS-triggerni ishlash prinsipini tushunish uchun, minimal bul funksiyasini olish mumkin:


Qt+1= t Qt t Qt Ct St Qt ( t t) CtRt.

Agar kirish qismlari S va R larga 1 birlik berilayotgan bo‘lib, yoki 1 birlik ushbu kirish qismlarida bo‘lmasa, QS bir-birlik holatini sinxron RS-trigger saqlaydi. 13.10-rasmda sinxron RS-triggerni grafik belgilanishi I-NE (VA-YO‘Q), I-ILI-NE (VA-YOKI-YO‘Q) mantiqiy elementlarda hamda ularning kombinatsiyalarida ham ko‘riladi.


Triggerni umumiy turg‘un holatiga o‘tish vaqti tt uchta mantiqiy elementlarning vaqt ushlanishi te yig‘indisiga teng:


tt=3te

Bunda signalning vaqt kengligi ts, s-kirishda:




ts tt=3te.

13.5-jadval



0

0

0

0

0

0

0

0

1




0

0

1

0

0

0

0

1

1

1

0

1

0

0

0

0

1

0

1

1

0

1

1

0

0

0

1

1

1

1

1

0

0

0

0

1

0

0

1

1

1

0

1

0

0

1

0

1

1

0

1

1

0

0

1

1

1

0

1

1

1

1

1

0

-

1

1

1

1

-

Ikki signal orasidagi pauza vaqti tp, s-kirishda kirish elementini (KSU-KRQ) ulab-uzish uchun etarli bo‘lish lozim (sxema 1, 13.6-rasm):


tp te

Demak, s-kirishdagi sinxronlovchi signallarni minimal takrorlanish davri 4te, eng katta chastotasi


F=1/(4te).

13.6-jadval



Dinamik boshqaruvli sinxron trigger

S-kirishda, 0-darajadan 1-darajaga yoki aksincha bo‘lishi uchun dinamik boshqaruvli sinxron triggerda, axborotni o‘zgarish holatini qabul qiladi. Dinamik boqaruvli RS-triggerni 13.8-rasmdagidek qurilishi mumkin.



a) b)
13.8-rasm
Agarda S=0 bo‘lganda, kirish qismiga R va S qandaydir axboriy daraja berilsa, S kirish qismida darajani 0 dan 1 ga almashtirilsa, 1-element chiqishida 0 hosil bo‘ladi, u 3-element kirish qismiga ulanadi va uning chiqish qismida 1-darajani S kirishdagi qiymatdan qat’iy nazar ta’minlaydi.
Mantiqiy S uziladi va hech qanday o‘zgarishni R va S trigger kirishida qabul qilmaydi. Bu jarayon S kirishda 0 daraja 1 darajaga o‘tgunicha bo‘ladi.
SHuningdek dinamik kirishli RS-triggerni mantiqiy ILI-NE (YOKI-YO‘Q) elementlarda ko‘rish mumkin (13.18-rasm).



a) b)

13.9-rasm


Bu erda axborot triggerni R va S kirishda S=1 darajani S=0 darajaga almashinuvida qabul qilinadi. Bunday tirggerning shartli shartli belgilanishi 13.9, b-rasmda tasvirlangan. 13.10, a-rasmda esa dinamik kirishga ega bo‘lgan D-triggerning sxemasi keltirilgan, uning shartli belgilanishi esa 13.10, b-rasmda tasvirlangan.



a) b)
13.10-rasm



a) b)

13.11-rasm


D-kirishda triggerda axborot qabul qilish, S kirishdagi 0-darajani 1-darajaga almashinishida sodir bo‘ladi. Dinamik kirishga ega bo‘lgan JK-triggerning sxemasi 13.11, a-rasmda, uning shartli belgilanishi esa 13.11, b-rasmda tasvirlangan. Triggerni Qt=1 holatidan Qt+1=0 holatiga o‘tishi K=1 va Qt=1 hamda KQt=1 bo‘lganida sodir bo‘ladi. Boshqa holda avvalgi belgilangan Qt+1=Qt holat saqlanadi.


RS-triggerdan JK-triggerni hosil qilish uchun va asinxron RS-triggerni kirish qismida S=JQt va R=KQt satxni ta’minlash lozim. Kirish belgisi S-ni J-ga , R-ni K-ga almashtirib, RS-trigger chiqish qismini 1 va 2 element kirishiga teskari aloqa kiritib, JK dinamik kirishli trigger sxemasini hosil qilamiz.


Download 3,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   44




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish