Imlo tamoyillari taraqqiyoti

Punktuatsiya va sintaksis. Punktuatsiya – sintaksis bilan uzviy aloqador. Punktuatsiya qoidalari mazkur tilning sintaktik qonuniyatlari, normalari asosida talqin etiladi. Punktuatsiya qoidalarini sintaktik qurilishga bog‘lab bayon qilishning, shu asosda belgilashning o‘z ilmiy-metodik prinsiplari va usullari mavjud. Matnning gaplarga bo‘linish, gapning tuzilishi jihatidan muayyan sintaktik qismlarga ajratilish qoidalari asosiy punktuatsion qoidalar hisoblanadi. Shuning uchun punktuatsiya – yozuv tilining uch asosi elementi (grafika, orfografiya va punktuatsiya)dan biri. Har bir tinish belgisining qo‘llanish o‘rni va tartibini belgilashda mazkur tilning barcha grammatik sintaktik xususiyatlari hisobga olinadi. Yozma matndagi har bir tinish belgisi muayyan sintaktik hodisani aks ettiradi.

Punktuatsiya sintaksis bilan mustahkam aloqada bo‘lib, punktuatsiya prinsiplari, punktuatsion sistema sintaktik qurilishga asoslanadi. Biror gap yo‘qki, unda hech qanday tinish belgisi ishlatilmagan bo‘lsin. Har qanday gapda tinish belgilaridan birortasi, albatta, ishlatiladi. Hozirgi kundalik matbuotimizga nazar tashlasak, har 7-8 so‘zga bir tinish belgisi to‘g‘ri kelishini ko‘ramiz. Demak, punktuatsiya yozma matn uchun muhim zaruriy vositalardan bo‘lib, matnni gaplarga ajratadi va gapning har qanday turida qo‘llanadi.