Ilova 1 O‘zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi



Download 0,81 Mb.
bet2/2
Sana20.01.2020
Hajmi0,81 Mb.
#35803
1   2
multiplikativ xatolikni oshishiga olib keladi (1.1, a - rasm). O‘lchangan qiymatning har qanday qiymati uchun doimiy bo‘lib qoladigan xatolik additiv xato deyiladi (1.1, b - rasm). O‘lchanadigan qiymatning qiymatini oshirish va kamaytirish orqali olingan o‘lchov vositasining ko‘rsatkichlaridagi farqi gisterezis xatoligi deyiladi (1.1, g - rasm). Gisterezis xatoligi variatsiya o‘zgaruvchanligi bilan tavsiflanadi.

1.1 – rasm. O‘lchov vositalarining xatoliklari.



a-multiplikativ xatolik; b-additiv xatolik; g- gisterezis xatolik; 1- kalibrlash xarakteristikasi; 2-haqiqiy statik xarakteristikasi; 3-o‘lchov qiymatini oshirish orqali olingan xarakteristikasi; 4- o‘lchov qiymatini pasaytirish orqali olingan xarakteristikasi.
O‘lchov asbobining variatsiyasi. Tashqi muhit o‘zgarmagan sharoitda bir xil kattalik o‘lchangandagi asbob ko‘rsatishlarining farqiga asbob ko‘rsatishining variatsiyasi deyiladi.

Xatoliklar kelib chiqish sharoitlariga qarab asosiy va qo‘shimcha xatoliklarga bo‘linadi.

O‘lchov vositasinig shkalasini bo‘linishini baholash – shkalaning ikkita qo‘shni shklalalarga mos keladigan qiymatlar orasidagi farqni anglatadi. O‘lchov vositasinig shkalasini bo‘linishini baholash qo‘yidagi formula orqali aniqlanadi.

 (1.4)

bu erda  –shkalaning bo‘linish soni.



O‘lchov vositasining aniqlik sinfi deb o‘lchov vositasining eng katta ruxsat etilgan asosiy va qo‘shimcha xatoliklar bilan hamda aniqlikka ta’sir etadigan va qiymatlari tegishli standartlarda belgilangan boshqa xususiyatlar ifodalanadigan umumlashtirilgan tavsifga aytiladi. Texnik o‘lchash asboblari uchun aniqlik sinfi ko‘pincha ruxsat etilgan asosiy keltirilgan xatolikning  chegarasiga teng ravishda qabul qilinadi va foizlarda ifodalanadi:

 (1.5)

bu erda  ruxsat etilgan asosiy mutlaq xatoning chegarasi.



Ruxsat etilgan asosiy mutlaq xato chegarasi o'lchanadigan qiymat birligida ifodalanadi va quyidagi formula bilan aniqlanadi.

. (1.6)

Vdop ning ruxsat etilgan o'zgarishi chegarasi quyidagicha normallashtiriladi:



 (1.7)

O'lchov vositalarini kalibrlash - o'lchov vositalarining metrologik xususiyatlarining belgilangan texnik talablarga muvofiqligini aniqlash va tasdiqlash uchun davlat metrologiya xizmati organlari tomonidan bajariladigan ishlar majmui hisoblanadi.

Tekshirilgan o'lchash asbobining xatoligi va o'zgaruvchanligining maksimal qiymatlari ruxsat etilgan qiymatlardan oshmasa, o'lchash vositasi xizmat qiladi deb hisoblanadi.

 (1.8)

Agar (1.8) shartlarning kamida bittasi bajarilmasa, u holda o'lchash moslamasi keyingi ishlashga yaroqsiz sanaladi va ta'mirlashga topshiriladi.



Shaxsiy topshiriq

1.1-masala.

O‘lchov asbobining ruxsat etilgan nisbiy xatolik chegarasi qo‘yidagi ifoda bilan aniqlanadi:



bu erda s/d - o'lchash moslamasining aniqlik sinfi;  - asbobning o'lchash diapazonining oxirgi qiymati; - o'lchanadigan qiymat.

Ruxsat etilgan mutlaq xato chegarasini aniqlang, additiv va multiplikativ tarkibiy qismni tanlang, tarkibiy qismlarning grafigini tuzing .

Shaxsiy topshiriqlar uchun variantlar 1.1-jadvalda keltirilgan.



1.1-jadval

Shaxsiy topshiriqlar uchun variantlar

variant

c

d



variant

c

d



1.

0,01

0,20

100 mA

14.

0,14

0,37

40 mA

2.

0,02

0,24

20 mV

15.

0,15

0,42

25 mA

3.

0,03

0,21

300 mA

16.

0,16

0,41

450 mA

4.

0,04

0,30

1,5 A

17.

0,17

0,52

60 mV

5.

0,05

0,35

100 Om

18.

0,18

0,31

50 mV

6.

0,06

0,40

25 0C

19.

0,19

0,24

300 mA

7.

0,07

1,00

350 mA

20.

0,20

0,42

600 0C

8.

0,08

0,90

500 mA

21.

0,21

0,18

500 0C

9.

0,09

0,85

2 V

22.

0,22

0,19

100 B

10.

0,10

0,36

30 V

23.

0,23

0,26

21 mV

11.

0,11

0,25

22 mV

24.

0,24

0,27

30 mA

12.

0,12

0,38

90 Om

25.

0,25

0,28

33 mV

13.

0,13

0,41

24 mA

26.

0,27

0,30

1,5 A


1.2-masala.

Harorat o’lchash qurilmasi tekshirishdan o’tkazoldi. Bunday holda mutlaq xatolikning maksimal qiymati , variatsiyaning maksimal qiymati esa - . Asboblarni o'qishlar oralig'i shkalaning pastki  va yuqori  chegaralari bilan cheklangan, bo'linish bahosi  ga teng. Asboblarning aniqligi sinfi  ga teng. Agar qurilmaning o'qishlari  ga teng bo'lsa, tekis miqyosdagi shkala intervallar sonini - , maksimal nisbiy xatolik  va  keltirilgann xatolikning qiymatlarini, ruxsat etilgan mutlaq xatolikning  qiymatini aniqlang.

Shaxsiy topshiriqlar uchun variantlar 1.2-jadvalda keltirilgan.



1.2-jadval

Shaxsiy topshiriqlar uchun variantlar

variant











1.

8,9

5,0

0…600

20

0,50

2.

12,2

6,0

0…800

25

1,50

3.

4,1

1,0

-100…100

10

1,00

4.

2,2

1,0

0…180

20

2,00

5.

1,2

2,1

-50…50

5

2,50

6.

0,8

0,9

-25…25

1

0,50

7.

4,3

3,8

0…100

2

1,50

8.

1,8

0,6

0…200

5

1,50

9.

2,9

0,8

0…300

5

0,50

10.

5,1

1,8

200…500

5

2,00

11.

4,8

2,3

100…600

10

1,50

12.

13,1

2,4

0…1000

25

0,50

13.

2,8

2,7

-25…50

5

0,25

14.

4,1

3,4

-50…100

5

0,50

15.

0,9

0,1

-10…10

0,5

0,25

16.

3,2

0,8

0…400

10

1,00

17.

3,4

0,0

0…200

5

1,50

18.

2,9

0,4

0…150

5

0,50

19.

3,9

0,8

200…600

10

0,50

20.

4,5

1,5

0…800

25

0,25

21.

3,0

1,0

0…350

8

0,50

22.

12,0

5,5

0…750

24

1,50

23.

2,0

1,0

0…150

15

1,50

24.

4,0

3,5

0…100

2

1,00

25.

5,0

1,5

200…400

4

2,00

26.

8,0

5,0

0…500

15

0,50


Javoblar:

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

III. Hisobot tayyorlash.

Hisobot tayyorlashda qo‘yidagilarga amal qidinadi:

1. Titul varog‘i (ilova 1 ga qarang).

2. Topshiriq shaklini o‘zgartirilmagan holatda to‘ldirish.

3. Nazariy savollarga javob berish.

4. Amaliy topshiriqni bajarish.

5. Bajarilgan ishlar bo‘yicha xulosa chiqarish. (ilova 2 ga qarang).

6. Foydalanilgan adabiyotlar va internet xavolalari ruyhati.

7. Baholash mezoni: №2 topshiriq bali 10 bal.


Kerakli harakatlar ketma-ketligiga rioya qilgan holda ishni to‘liq bajarish

1 ball

Talaba mustaqil mushohada yuritsa berilgan topshiriq mavzularining mohiyatini tushunsa

1 ball

Rasmiylashtirish sifati (tartibliligi, mantiqliligi)

1 ball

Hisob qitoblarda o‘lchov birliklarining mavjudligi

1 ball

Mavzu bo‘yicha maqsad va asosiy tushunchalar va ta’riflarning mavjudligi

1 ball

Variant bo‘yicha vazifani bajarilishi

1 ball

Amaliy ishlarining nazariy himoyasi (talaba mustaqil xulosa va qaror qabul qilsa, ijodiy fikrlay olsa, mustaqil mushohada yuritsa, berilgan topshiriq mavzularining mohiyatini tushunsa, bilsa, ifodalay olsa, aytib bera olsa, hamda topshiriqlar bo‘yicha tasavvurga ega bo‘lsa)

4 ball


Fan bo‘yicha umumiy ballar: jami-70 bal

Ma’ruza: 40 ball –ikkita topshiriqqa 10 baldan jami 20 ball, 20 ball nazorat ishiga (nazorat assisment shaklida o‘tkaziladi).

Amaliyot: 30 ball – 10 baldan 3 ta topshiriq.

10 ball topshiriq: “5” – 9-10; “4” – 7-8,9; “3” – 6-6,9.



2 ilova

Bajarilgan ishlar bo‘yicha xulosa chiqarish.

(xulosa qo‘lda yoziladi)

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

Foydalanilgan adabiyotlar va internet xavolalari ruyhati

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________


Download 0,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish