Ilova 1 O‘zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi



Download 0,81 Mb.
bet1/2
Sana20.01.2020
Hajmi0,81 Mb.
#35803
  1   2
Ilova 1

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI

TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

“Energiya ta’minlash tizimlari” kafedrasi


Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish”



fanidan
AMALIYOT

TOPSHIRIQ № 2

Bajardi: ____________________________ ta’lim yo‘nalishi

_____ OEL-010-1_____ guruh

_______________________________________

talabaning F.I.SH.


Qabul qildi: k.o‘q. F.M.Qodirov

Toshkent 2019
Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish” fandan

2 T O P SH I R I Q (AMALIYOT)

1 - jadval

Mavzu:

Metrologiyaning asosiy tushunchalari

Ishdan maqsad:

Asosiy tushuncha va ta’riflarni o‘rganish.

Adabiyotlar:

1. Isaev R.I., Karimova U.N., Raxmonova G.S. «Metrologiya standartlashtirish va sertifikatlashtirish» darslik. T:. «Aloqachi», 2017, 697b.

2. Toru Yoshizava, Handbook of optical metrology, 2008.

Vaqti

10 soat.

Toshshiriqni bajarish ketma ketligi

  1. Nazariy savollarga javob berish.

  2. Amaliy topshiriqni bajaring.

  3. Hisobot tayyorlash.


2 - jadval



Talabalarining F.I.SH.

OEL-010-1

Variant nomeri

Nazariy savollar nomeri

1

Anvardinov Shamsiddin

№ 1.

1, 27.

2

Ashiraliyev Zokirjon

№ 2.

2, 28.

3

Ashurov Jamol

№ 3.

3, 29.

4

Aslonov Jonibek

№ 4.

4, 30.

5

Asqarov Javohir

№ 5.

5, 31.

6

Baratov Muslimbek

№ 6.

6, 32.

7

Bastamov Shoxrux

№ 7.

7, 33.

8

Bekmuradov Abdulatif

№ 8.

8, 34.

9

Dexqonov Xolidbek

№ 9.

9, 35.

10

Ebodullayev Sherbek

№ 10.

10, 36.

11

Jumaboyev Farrux

№ 11.

11, 37.

12

Khujaev Orifkhuja

№ 12.

12, 38.

13

Latifov Ziyovuddin

№ 13.

13, 39.

14

Nurmatov Shukrullo

№ 14.

14, 40.

15

Pulatova Dilnoza

№ 15.

15, 41.

16

Qo‘ziboyev Siddiqjon

№ 16.

16, 42.

17

Qodirov Abdullo

№ 17.

17, 43.

18

Rahmonberdiyev Shohjahon

№ 18.

18, 44.

19

Sadulloev Mukhammadjon

№ 19.

19, 45.

20

Sodiqova Gulyoraxon

№ 20.

20, 46.

21

To`rayev Xurshid

№ 21.

21, 47.

22

Umarov Shoxrux

№ 22.

22, 48.

23

Xolturayev Elbek

№ 23.

23, 49.

24

Xushvaqtov Dilmurod

№ 24.

24, 50.

25

Yoqubov Muxammadsolix

№ 25.

25, 51.

26

Yusupov Akbarshoh

№ 26.

26, 52.


I. Nazariy savollar:

  1. O‘lchov vositalari va xususiyatlari.

  2. O‘lchov vositalarini xatoliklari va me’yorlanishi.

  3. O‘lchash va o‘lchash usullari.

  4. O‘lchashlarni turlari va xatoliklari.

  5. O‘lchov vositasining asosiy metrologik tavsiflari.

  6. O‘lchov kattaligining vaqt bo‘yicha o‘zgarishiga qarab o‘lchov vositalarining xatoliklari statik va dinamik xatoliklarga bo‘linadi. Ta’riflang?

  7. Xatoliklar kelib chiqish sharoitlariga qarab asosiy va qo‘shimcha xatoliklarga bo‘linadi. Ta’riflang?

  8. O‘lchov vositasini xatoligi kirish signalini o‘zgarishiga bog‘liqligi bo‘yicha additiv va multiplikativlarga bo‘linadi. Ta’riflang?

  9. O‘lchov vositalari xatoliklarini hosil bo‘lish joyiga qarab usuliy va asbobiy xatoliklarga bo‘linadi. Ta’riflang?

  10. O‘lchov vositalarining xatoliklari ifodalanishi bo‘yicha mutlaq (absolyut), nisbiy va keltirilgan xatoliklarga bo‘linadi. Ta’riflang?

  11. O‘lchov asbobining variatsiyasi. Ta’riflang?

  12. O‘lchov vositasining aniqlik sinfi deb?

  13. O‘zgarmas kattalikni o‘lchaganda o‘lchov vositasi statik xatoligi mavjud bo‘ladimi?

  14. Asbobni ishlatish sharoitida ta’sir etuvchi kattaliklardan birining qiymatini belgilanganidan og‘ishi natijasidagi xatoligi asosiy xatolik hisoblanadimi?

  15. Agarda o‘lchanayotgan kattalik o‘zgarishiga asbobning xatoligi bog‘liq bo‘lmasa additiv xatolik deyiladimi?

  16. Asbobning ko‘rsatuvi bilan o‘lchanayotgan kattalik chinakam qiymati orasidagi ayirma nisbiy xatolik deyiladimi?

  17. Agarda asbobning siferblatida aniqlik sinfi 1,0 deb yozilgan bo‘lsa, bu eng katta yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan keltirilgan xatolikni bildiradimi?

  18. O‘lchash deganda nima tushuniladi?

  19. O‘lchashning struktura sxemasini chizib tushuntiring?

  20. O‘lchash ob’ekti – bu jumlani davom ettiring.

  21. Solishtirish (taqqoslash) usulini tushuntiring.

  22. O‘lchash sifati tavsiflarini keltiring.

  23. O‘lchashlarning turlari va xatoliklari.

  24. O‘lchash xatoliklari xosil bo‘lishiga qarab necha turga bo‘linadi?

  25. O‘lchash xatoliklari kelib chiqishi sabablariga qarab necha turga bo‘linadi?

  26. O‘lchov vositalari metrologik vazifalari bo‘yicha qandaylarga tabaqalanadi?

  27. O‘lchov vositalari mo‘ljallanishiga va bajaradigan funksiyasiga qarab qandaylarga bo‘linadi?

  28. O‘lchov vositalarining xatoliklari ifodalanishiga qarab qandaylarga bo‘linadi?

  29. O‘lchash qonun qoidalari yo‘llarini va o‘lchov vositalarini qo‘llanishini majmui bo‘yicha o‘lchash usullari qandaylarga bo‘linadi?

  30. O‘lchashda muntazam va tasodifiy xatoliklar nimani anglatadi?

  31. Etalonlarning chambarchas bog‘langan alomatlari.

  32. Birlikni qayta xosil qilish aniqligi bo‘yicha etalonlarni tabaqalanishi.

  33. Metrologik vazifasi bo‘yicha ikkilamchi etalonlar.

  34. O‘lchov birliklari o‘lchamini uzatish usullari.

  35. Fizikaviy kattaliklarni birliklarini o‘lchamlarini ishchi o‘lchov vositalariga uzatish sxemasi.

  36. O‘lchov vositasini qiyoslash.

  37. O‘lchashlar birligini ta’minlash davlat tizimi.

  38. “Metrologiya to‘g‘risida” gi qonun.

  39. O‘lchov vositalarini tekshiruvi.

  40. Metrologik ekspertizaga jalb etiladigan xujjatlar.

  41. Davlat etaloniga qaysi etalonlar kiradi?

  42. “Standart”, “Standartlashtirish” so‘zlari nimani anglatadi?

  43. “Standartlashtirish to‘g‘risida” gi Qonun qachon qabul qilingan?

  44. Standartlashtirishdan maqsad nima?

  45. Standartlashtirish soxasida qanday xalqaro tashkilotlarni bilasiz?

  46. O‘zbekistonda standartlashtirish ishlari bilan kim shug‘ullanadi?

  47. Standartlashtirish jarayoni bosqichlari.

  48. O‘zbekistonda standartlashtirish ishlarini tashkil etilishi.

  49. Standartlashtirish maqsad va vazifalari.

  50. Standartlashtirish sohasidagi Xalqaro tashkilotlar (asosiylari).

  51. “Standartlashtirish to‘g‘risida” gi Qonun nechta bo‘limni va moddani o‘z ichiga oladi? Izohlang?

  52. Standartlashtirish jarayoni qanday bosqichlardan iborat?


1-savolga javob

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

2-savolga javob

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

II. Amaliy topshiriq

O'lchov vositalarining metrologik xususiyatlarini aniqlash.

Ishdan maqsad: o'lchov, sinov va nazorat to’g’risidagi ma'lumotlarini olish, qayta ishlash va taqdim etishning asosiy texnikasini o'zlashtirish qobiliyatini rivojlantirish; ishlab chiqarishdagi metrologik ta'minlashni tashkil etish.

O'lchov vositalarining asosiy merologik xususiyatlari to'g'risida nazariy ma'lumotlar

Xatolik o'lchov aniqligining asosiy ko'rsatkichidir. O’lchov vositalarining xatoliklari ifodalanish bo’yicha mutlaq (absolyut), nisbiy va keltirilgan xatoliklarga bo'linadi.



O‘lchov asbobining mutlaq xatoligi deb, asbobning ko‘rsatuvi  bilan o‘lchanayotgan kattalikning chinakam qiymati  orasidagi ayirmaga aytiladi va  bilan belgilanadi:

 (1.1)

Mutlaq xatolik Δ ning teskari ishorasi bilan olingan qiymati tuzatma deb ataladi va  bilan belgilanadi, .



O‘lchov asbobining nisbiy xatoligi deb, o‘lchov asbobining mutlaq Δ xatoligining o‘lchanayotgan kattalikning chinakam qiymatiga bo‘lgan nisbatiga aytiladi va  bilan belgilanadi. Nisbiy xatolik foizlarda ifodalanishi mumkin:

 (1.2)

O‘lchov asbobining keltirilgan xatoligi (γ) deb, o‘lchov asbobining mutlaq xatoligini uning me’yorlovchi  o‘lchov asbobining yuqori  va pastki  o‘lchov ko‘rsatgichlari qiymatiga bo‘lgan nisbatiga aytiladi va foizlarda ifodalanadi:

 (1.3)

O'lchagan qiymatning o'zgarishiga qarab, xatoliklar additiv, multiplikativ va gisterezislarga bo'linadi.



O‘lchanadigan kattalik qiymatini oshishi
Download 0,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish