Ilmiy tadqiqot metadologiyasi

Elektr lampasi XIX asrning so'ngi 10 yilligida Yevropa shaharlarida elektr yorug‘ligi paydo bo ladi. Dastlab ko‘cha va maydonlami yoritgan elektr lampalari juda tez har bir qadamda paydo bo‘ldi. Elektr yorug‘likni shiddat bilan tarqalishi ommaviy elektofikatsiyaga, energetikadagi to‘ntarishga va sanoatdagi yirik rivojlanishga sabab bo‘ldi. Insoniyat tarixidagi bu sifat o‘zgarishi elektr lampasining ixtiro qilinishi bilan bog‘liq. Hozirgi kunda hayotni elektr lampasiz tasavvur qilish mumkin emas.

Antibiotiklar (xususan, penitsillin) XX asrda tibbiyot sohasidagi yirik ixtirodir. XX asrning 30-yillarida minglab odamlaming zotiljam, dizenteriya kabi tashhizlar bilan qirilib ketganini, «Sepsiz» barcha jarrohlik muolajalariga xalaqit beruvchi omilligini eshitib taajjublanish mumkin. Bunday dahshatli kasalliklarga antibiotik xtiro qilinib barham berildi. Eng muhimi u urush davrida harbiy tibbiyotda yaradorlami davolashda qo‘llanildi. Chunki urushda aksariyat hollarda yaradorlarotilgan o'qdan emas, balki yaraning yiringlashi oqibatida halok bo'lgan. Kundalik sharoitda inson terisi organizmni mikroblardan himoya qilgan. Biroq yaraga mikrob juda tez kirgan va juda katta tezlikda ko‘payib eng chuqur to‘qimalargacha kirib boradi, natijada bemorga hech qanday jarroh yordam bera olmay qolgan, shu bois, ko‘p hollarda bemoming yarador organi kesib tashlashgan. Mikrobga qarshi mikrob bilan kurashish g‘oyasi XIX asrdayoq paydo bo‘lgan. Masalan, Lui Paster sibir yarasi batsillasi boshqa mikroblar ta’sirida o‘lishini aniqladi. 1940- yilda Fleming tomonidan pensillinning ixtiro qilinishi tibbiyot tarixidagi eng muhim voqea bo‘ldi va tibbiyotning keyingi bosqichida takomillashuviga turtki bo‘ldi.