Ilmiy raxbar: dots. S. U. Ko’palov Urganch-2021 yil

III BOB. TADQIQOT NATIJALARI VA ULARNING TAHLILI

III BOB. TADQIQOT NATIJALARI VA ULARNING TAHLILI

• 3.1. Maktab o’quvchilarini jismoniy rivojlanishni kuzatish va testlash usullari
• Ma’lumki o‘smirlar organizmining rivojlanishi murakkab morfologik va fiziologik jarayon hisoblanadi. Shuning uchun o‘quvchilarni o‘rganish katta e’tibor va ma’sulyatni talab etadi.
• Odam organizmi hayoti davomida bir qator qonuniy morfologik, funksional va biokimyoviy o‘zgarishlarga uchraydi. Bu o‘zgarishlar bir maromda va bir vaqtda bo‘lmaydi. O‘sish va rivojlanishning tez davrlari nisbatan susaygan va stabil etaplari bilan almashinib turadi. Organizmda miqdoriy va sifatiy o‘zgarishlarni hisobga olgan xolda yosh davrlari farqlanadi. Bir yosh davridan ikkinchi yosh davriga o‘tish rivojlanishni keskin o‘zgarishi hisoblanadi, organizm o‘z holatini boshqa bir holat bilan almashtiradi.
• O’smir organizmi murakkab o‘zini boshqaruvchi tizim hisoblanadi. Uning rivojlanishi irsiy dastur va tashqi muxit omillarining tasiri ostida amalga oshadi. Yoshlik davrida organizmni jismoniy rivojlanishi, optimal funksional xolatini to‘g‘ri shakllanishi, yetuklik va qarilik davrida mustahkam sog‘liqni asosi bo‘lib xizmat qiladi [12,17 ].
• Mutaxassislarning takidlashicha jismoniy rivojlanish va jismoniy tayyorgarlik darajasi organizmni umumiy va maxsus mexnat qobilyatchanligini belgilab salomatligining asosiy ko‘rsatkichi hisoblanadi.

Maktab o’quvchilarini ko’rsatkichlari.

Ko'rsatkichlar
Vazni
Yurak qisqarishi
Panja dinamometriyasi
Bo'yi

Bo‘y uzunligini o‘lchash. Rostometrni yaxshilab o‘rnatib, sinaluvchiga uning platformasiga chiqish taklif qilinadi. Bolalar va o‘smirlarga rostomer platformasiga chiqqan vaqtida qo‘li pastga tushirilgan, tos kamari ichki kiyimigacha yechingan, oyoq kiyimisiz holda bo‘lishi kerak. Shuningdek rostometrning bo‘lingan ustuniga gavdasining uchta nuqtasi, boshi, ko‘krak oralig‘i va oyoq tovonlari juft holatda tegib turishi zarur. Rostometr ustunidagi surgichni boshning yuqori qismiga yaxshi tegguncha surib kelinadi. Surgich ko‘rsatgan shkala sinaluvchining bo‘y uzunligi bo‘lib hisoblanadi. O‘lchash aniqligi 0,5 santimetr.

• Bo‘y uzunligini o‘lchash. Rostometrni yaxshilab o‘rnatib, sinaluvchiga uning platformasiga chiqish taklif qilinadi. Bolalar va o‘smirlarga rostomer platformasiga chiqqan vaqtida qo‘li pastga tushirilgan, tos kamari ichki kiyimigacha yechingan, oyoq kiyimisiz holda bo‘lishi kerak. Shuningdek rostometrning bo‘lingan ustuniga gavdasining uchta nuqtasi, boshi, ko‘krak oralig‘i va oyoq tovonlari juft holatda tegib turishi zarur. Rostometr ustunidagi surgichni boshning yuqori qismiga yaxshi tegguncha surib kelinadi. Surgich ko‘rsatgan shkala sinaluvchining bo‘y uzunligi bo‘lib hisoblanadi. O‘lchash aniqligi 0,5 santimetr.
• Tana og‘irligini o‘lchash. Tana og‘irligini o‘lchashda sinaluvchi tibbiyot tarozisi platformasi ustiga chiqish arafasida, u tos kamari ichki kiyimigacha yechilishi zarur. Avval tibbiyot tarozisini katta surg‘ichi orqali kilogramm og‘irligi, so’ngra esa kichik surg’ichida grammlardagi miqdori topiladi. O‘lchash aniqligi 0,5 kilogrammgacha.