Ilmiy maqola va tadqiqotlar

91

---

TAMRIN:
Bol nimadan bo ‘lur? Bulutlami havoda nima haydabyurar? 
Yaxshiboy  boshqa  ishlami  qo‘yub  nega  0 ‘g ‘uzni  o ‘qurg‘a 
buyurdi?
IMOM  G‘AZZOLIY
Burung‘i musulmonlaming ulug‘ xoqonlari bilan, o‘ktam 
boturlari boidig‘i kabi yuzlarcha kitob yozaturg‘an katta mulla- 
lari daxi bor ekan.  0 ‘shal mullalaming buyukroqlaridan biri 
Imom G ‘azzoliy17 Bag‘dod shahrindagi ulug‘ bir madrasada 
o‘qub,  o‘z o‘lkasiga qaytmoqchi boidi.  Kitoblarini xuijunga 
solib,  otga yukladi.  0 ‘zi otga minub,  o‘lkasiga qarab jo‘nadi. 
Iki  kundan  so‘ng  katta  bir  tog‘ning  etagiga  borib  qo‘ndi. 
Kechani shu yerda o‘tkarib, tong otarda yerindan qalqdi. Shu 
toqqa chiqmoq uchun otlandi. Tog‘ning teppasiga chiqg‘ach, 
bir  necha  qaroqchiga  yoiuqdi.  Qaroqchilar  Imom  G ‘az- 
zoliyning  otini,  oqchasini,  kitoblarini  oldilar.  0 ‘zini  yap- 
yalang‘och  qilib  ketdilar.  Imom  daxi  o‘z  yoiini  qo‘yub 
shunlaming ketidan ketaberdi.  Bosh qaroqchi orqag‘a qarab, 
Imomni ko‘igach qizub  ketdi18.  Qichqurib  dedikim:
— 0 ‘y, mulla kishi! Orqamizdan kelma, yo‘qsa, boshing- 
ni  ham  olaqolurmiz.
Imom  G ‘azzoliy  yolborib  dedikim:
—  Tog‘olarim!  Birgina  arzim  bor,  shuni  aytgani  kelo- 
tibman. Yomon ishim yo‘q.
Bosh  qaroqchi:  — Nima arzing bor?
Imom :  — Oqchalar bilan kiyimlarim va otim halolingiz 
b o isu n ,  yolg‘iz  shu  xurjunimdag‘i  narsalarni  qaytarib 
beringlar,  ulaming  sizlarga  kerakligi  yo‘qdir.
Bosh  qaroqchi:  — Nima  bor xuijunda?
Imom:  — Kitoblar bordir.  Bog‘dod shahrinda o‘n yil tiri- 
shub,  emganib,  o‘qug‘an va o‘rgangan narsalarim shu kitob- 
lardadir.  Bunlami  olib  ketsangiz,  menim  emgaklarim  kuyub 
ketar,  burungi  kabi  keyin  bilgusiz  boiub  qolurman.
Bosh qaroqchi imomning bu so‘zlariga kuldi va dedikim:
—  0 ‘n  yil  tirishib  o‘qug‘anlaringni  nega  ko‘nglingga 
yerlashdirmading. 0 ‘rgangan narsalaringni ko‘nglungda saqla- 
sayding,  bu  kitoblaring  yo‘qalmasindan  sanga  bir  zarar 
kelmas edi.  Mana ol,  kitoblaringni!  Lekin yoidan yana biri 
chiqub qo‘lingdan olirsa,  san yana bilgusiz boiub qolursan.
92

---

Imom G ‘azzoliy bosh qaroqchining bu so‘zlaridan ibrat 
oldi. Kitoblarini olib, yo‘lindan qaytdi. Yana Bog‘dodga keldi, 
darslarini qayta boshdan o‘qudi.  Biroq bu  daf a o‘qudiqlari 
yurakinda saqladi.
TAMRIN:
Imom  G‘azzoliy kimdir?Bog‘dodshahri qayerdadir?Imom 
nechun  qaroqchilaming  orqasidan  ketdi?  Qayta  Bododga 
kelub  nima  qildi?