Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

 
297 - САВОЛ: 
ИЛМИЙ ТАДҚИҚОТ ИШИНИ БОШҚА-
РИШНИНГ ЎН БИРИНЧИ БОСҚИЧИ 
ҚАНДАЙ ВАЗИФАНИ БАЖАРАДИ? 
ЖАВОБ: Ўн биринчи босқичда тадқиқотчининг фикрлаши катта 
роль ўйнайди. Фикрлашни ижтимоий-тарихий ривожланиш маҳсули 

---

222 
сифатида, яъни инсон фаолиятининг махсус шакли тариқасида қараш 
мумкин. Бу эса ўз навбатида тадқиқотчида диалектик фикрлаш усули 
ҳақидаги билим борлигини кўрсатади ва бу масалани ҳал қилиш эса 
ўн биринчи босқичнинг вазифасидир. 
КЎРСАТМА: Буларни эътиборга олиб педагогик тадқиқотлар 
олиб боришда муайян йўналиш бўйича билимлар тизимини шакл-
лантириб олиш керак, буларни бажариш давомида тадқиқотчи 
дедукция 
тадқиқот 
усулидан 
фойдаланиб, 
илмий-услубий 
ишланмалар ҳақида хулосалар чиқара олишга эришсинлар. 
 
298 - САВОЛ: 
ИЛМИЙ ТАДҚИҚОТ ИШИНИ БОШ-
ҚАРИШНИНГ ЎН ИККИНЧИ БОСҚИЧИ 
ҚАНДАЙ ВАЗИФАНИ БАЖАРАДИ? 
ЖАВОБ: Ўн иккинчи босқичнинг вазифаси тажриба-синов 
ишларини 
ташкиллаштириш 
ва 
уюштириш 
ҳамда 
улар 
натижаларини тадқиқот мақсади нуқтаи назаридан таҳлил қилишдан 
иборат.
Шу сабабли ҳам педагогик тадқиқотларнинг илмий-назарий 
асослари билан, уларнинг амалий аҳамияти ҳам эътиборга олинади. 
Амалий аҳамиятни илмий асослаганлигини баҳолашда бу борадаги 
илмий-назарий 
ишланмалар 
нечоғлик 
амалиётга 
фойдаси 
тегишлигини тажриба-синов ишларида аниқланади. 
КЎРСАТМА: Ҳар қандай тажриба синов ишлари қуйидагидек 
босқичлар кетма-кетлиги асосида олиб борилса, тадқиқот мақсадига 
етиб бориш имконияти кафолатланади: 

тажриба давомида пайдо бўлган қўшимча мулоҳазаларни 
олдиндан шакллантирилган ишчи фаразни ҳисобга олган ҳолда 
тажриба муаммосига қўшиш; 

тажрибани оптимал ташкиллаштириш; 

тажриба натижаларини (жорий ва оралиқ) таҳлил қилиш ва шу 
асосда оптимал ечим ҳақидаги хулосани чиқариш. 

---

223