Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

135 - САВОЛ: 
ИЕРАРХИЯ ТЕРМИНИ МАЪЛУМОТЛАР 
ЖОЙЛАШИШИНИНГ ҚАЙСИ ЖИҲАТ-
ЛАРИНИ ИФОДАЛАЙДИ?
ЖАВОБ: Иерархия – юнонча, “hierorchia, hieros” – авлиё ва 
“arche” – ҳукмронлик, ҳокимият – бир бутун нарса ва ҳодисалар, 

---

106 
айрим қисмлари ёки элементларининг юқоридан қуйига қараб бир 
тартибда жой олиши. Унинг мақсади ҳодиса ва жараёнлардаги 
ишларни мантиқий кетма-кетлик асосида олиб бориш вазифаси 
билим, тушунча, кўникма ва малакаларни шакллантиришда 
узвийлик ҳамда узлуксизликни сақлаш; ҳодиса ва жараёнларнинг 
фаолият кўрсатиши қонуниятини яратишга асосларни пайдо 
қилишга кўмаклашиш. 
Иерархия таълим ва тарбияда индукция ва дедукция ҳамда 
тизимли ёндашув тадқиқот услубларини жорий этишда мустаҳкам 
методологик асос бўлади. Унинг ёрдамида кўрсаткичлар 
орасидаги алоқадорлик қонуниятлари очилади. 
Иерархия термини манбалар бўйича тадқиқот ишларни олиб 
боришда кўрсаткичлар (омиллар) орасидаги боғланишларни 
аниқлашда таълим олувчилар билимини назорат қилишдаги 
тизимлиликни аниқлашларда қўлланилади.
КЎРСАТМА: Иерархия терминидан хулосалар таҳлил қилиш 
ва улар асосида умулаштириш ишларни ташкил этишда мунтазам 
равишда фойдаланиб бориш керак. Бу илмий тадқиқот иши 
жараёнидаги кўрсаткичлар (омиллар) ўртасидаги қонуниятларни 
ўрнатишга (очишга) методологик асос ва восита бўла олади. 
136 - САВОЛ: ИЖОДИЁТ – БУ ҚАНДАЙ ФАОЛИЯТ?
ЖАВОБ: Ижодиёт – бу ижодий иш билан боғлиқ бўлган 
фаолият. 
Ижодиёт – инсон ақл-заковатининг барча ижобий сифат-
ларини ўзида мужассамлаштирган, янгилик яратиш билан боғлиқ 
бўлган алоҳида фаоллик ва мустақил фаолият тури. 
Ижодиёт фан, техника, маданият, санъат ва ишлаб чиқаришда 
намоён бўлади. 
КЎРСАТМА: Илмий ижодда педагогикадан ўқиш - ўқитиш 
жараёни жамият тараққиёти ва давлат тизимига мос равишда 
ҳамда фан-техниканинг замонавий ютуқларини эътиборга олган 
ҳолда олиб бориш кераклигига доимо эътибор қаратилиши лозим. 
Бунга сабаб, фақат шу асосдагина қаралаётган соҳани мунтазам 
равишда ривожлантириб ва такомиллаштириб бориш мумкин. 

---

107