Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

 
303 - САВОЛ: 
ИЛМИЙ ТАДҚИҚОТ ИШИНИНГ 
АМАЛИЙ
 
АҲАМИЯТИ ҚАНДАЙ БАҲОЛАНАДИ? 
ЖАВОБ: Илмий тадқиқот ишининг амалий аҳамиятини 
баҳолашни қуйидаги кетма-кетликда олиб борилади: 

режалаштирилган илмий тадқиқот ишининг ижтимоий 
асосларининг кенг қамровлигини аниқлаш; 

илмий тадқиқот ишини олиб боришнинг қатъий иерархик 
тизими мавжудлиги, уларнинг ташкилий - тузилмавий моделини 
илмий жиҳатдан асослаш; 

олиб борилаётган илмий тадқиқот иши савияси бугунги кун 
илм-фан ривожига қўйилган талабга жавоб беришлигини аниқлаш; 

қўлга киритилаётган натижа тадқиқот мақсади ва вазифалари 
талабларига тўғри келишлигини баҳолаш. 
КЎРСАТМА: Илмий тадқиқот ишининг тайёрланган нати-
жаларидан амалиётда фойдаланишни баҳолаш, яъни натижаларни 
қўллашнинг оптимал вариантларни топиш борасида натижавий 
кўрсаткичларни ўрганиш ва илмий тадқиқот ишининг олиб бориш 
жараёнини ҳисобга олган ҳолда (лозим топилганда) керакли 
тузатишлар (корректировкалар) киритиш. 
 
304 - САВОЛ: 
ИЛМИЙ ТАДҚИҚОТ ИШИДА ВАҚТНИНГ 
ЧЕГАРАЛАНГАНЛИГИ ДЕГАНДА НИМА-
НИ ТУШУНАСИЗ? 
ЖАВОБ: Вақтнинг чегараланганлиги. Ҳар қандай тадқиқотни 
олиб боришда, унда муаммо қўйилиши ва вазифаларни эътиборга 
олган ҳолда маълум бир чегараланган муддат бўлиши шарт, акс 
ҳолда иш режасиз бўлиб, вақтнинг ўтиши билан тадқиқот 
долзарблиги ўз аҳамияти йўқотиш мумкин. Айниқса, илмий-амалий 
тадқиқот ишларида, объектни танлашда бу муҳим аҳамият касб этади 
ва ҳаттоки, тажриба-синов ишларини олиб боришда вақтнинг 
оптимал чегарасини танлаш тадқиқот самарадорлигини таъминлаш 
мезони ҳам бўлиб қолиши мумкин. 
КЎРСАТМА: Илмий тадқиқот ишида тадқиқот вазифалари, 
ишчи фараз, илмий янгилиги ва ҳимояга олиб чиқиладиган 
ҳолатларни аниқлаш (ҳал этиш) учун кетадиган вақт сарфини 

---

227 
оптималлаштиришга ҳаракат қилиш керак, акс ҳолда яхлит илмий 
тадқиқот келиб чиқмай қолади.