Илмий раҳбар: т ф. н асс. Муҳитдинов У. Б тошкент- 2022 Мундарижа

Темир танқислик анемияси патогенези- нормал ҳолатда ошқозонга тушган темир моддаси , ошқозон шираси таъсирида катта молекуляр боғламларга айланади. Ичак деворида катта молекуляр комплекс боғламлар сўрилиши учун зарур бўлган кичик молекулали боғламларга парчаланади. Темир организмда асосан Fe 2 валентли шаклда 12 бармоқ ичакда ва қисман ингичка ичакнинг юқори қисмида сўрилади.
ТТА ривожланиши 3 босқичда кечади;

1. 
   Захирадаги темирнинг камайиши
   
2. 
   Зардобдаги темирнинг камайиши
   
3. 
   Гемоглабинниг камайиши
   

Диаграмма 1.1
Темирнинг организмда тақсимланиши.

Темир танқислиги анемияси белгилари.
Темир танқислиги туфайли ривожланган камқонликнинг клиник тасвири биринчи навбатда, тана тўқималарида газ алмашинуви бузилганлиги туфайли анемик ва сидеропеник синдромни ташкил этади.
Анемик синдромининг белгилари:

• 
  Умумий ҳолсизлик, сурункали чарчоқ;
  
• 
  Заифлик, узоқ жисмоний ва руҳий зўриқишларга дош беролмаслик;
  
• 
  Диққат етишмовчилиги, диққатни жамлашдаги қийинчилик, ригидлик;
  
• 
  Асабийлашиш;
  
• 
  Бош оғриғи;
  
• 
  Баъзида ҳушидан кетиш;
  
• 
  Уйқучанлик ва уйқу бузилиши;
  
• 
  Хотирани пасайиши;
  
• 
  Нафас қисилиши, жисмоний ва психоемотсионал зўриқишлар вақтида юрак уришининг тезлашиши, шунингдек тинч ҳолатда ҳам;
  
• 
  Ахлатнинг қора ранги (ошқозон-ичак трактида қон кетиши билан боғлиқ).
  

Сидеропеник синдром қуйидаги кўринишларга эга:

• 
  Таъм билишнинг бузилиши — бўр, кесак, хом гўшт ва бошқа маҳсулотларни ейишни ҳоҳлаш.
  
• 
  Ҳид билишнинг бузилиши — бўёқ, маиший кимё, ўткир ҳидли (асетон, бензин, ювиш воситалари ва ҳоказо) каби моддаларни ҳидлашга ҳоҳиш;
  
• 
  Қўл тирноқларидаги оқ доғлар;
  
• 
  Сочларнинг синувчанлиги, жилвасининг йўқолиши;
  
• 
  Қуруқ тери, терининг қаватланиши;
  
• 
  Тери сатҳининг оқариб кетиши;
  
• 
  Лаб бурчакларидаги ёриқлар мавжудлиги.
  
• 
  Сийдик тута олмаслик;
  

Темир танқислиги анемиясининг оғир босқичларида неврологик аломатлар кузатилади: терида «чумоли юриши», оёқ-қўлларнинг уюшиб қолиши, ютишда қийинчилик, қовуқни назорат қилишнинг заифлашиши ва ҳоказо.