―ilm-fan va ta‘limda innovatsion yondashuvlar, muammolar, taklif va yechimlar‖ mavzusidagi

30 - SENTABR 2020 - YIL 
―UzACADEMIA‖ scientific-methodical journal
 
 
 
 
 
 
315 
www.academiascience.uz
GEOGRAFIYA TÁLIMINIŃ MAQSET HÁM WAZIYPALARI 
 
Taekeev Jetkerbay Djumabaevich 
Qaraqalpaqstan Respublikası
Shımbay rayonı 42-sanlı mekteptiń
Geografiya páni oqıtıwshısı. 
 
Geografiya pániniń maqseti hám wazıypaları hár túrli dáwir talabına say ózgerip 
hám qaytadan qarap shıǵılmaqta. Oqıtıwdıń maqsetin anıqlaw áyyemnen didaktika 
hám oqıtıw metodikasınıń eń áhmiyetli mashqalalarınan esaplanıp kelingen. Usı 
mashqalanı qalay sheshiw, mektep geografiyasınıń dúzilisi, mazmunı hám oqıtıw 
metodlarınıń túrlerine baylanıslı. Aqırǵı dáwirlerde, ásirese XX ásirde oqıtıw 
maqsetin islep shıǵıw mashqalasına úlken itibar berildi. Házirgi dáwirde geografiya 
tálimi mazmunınıń ózgeriwi múnásibeti menen bul máselege jáne de kóbirek itibar 
berilmekte.
Geografiya oqıtıwshısı geografiya predmetiniń hár bir klass boyınsha geografiya 
kursınıń maqsetlerin biliwi kerek. Geografiyanı oqıtıw maqsetleri úsh toparǵa: bilim 
beriw, tárbiyalıq hám rawajlandırıwshı bolıp bólinedi. 
Bilim beriw maqsetleri tómendegilerden ibarat:
- oqıwshıǵa tábiyiy geografiya, sotsiallıq hám ekonomikalıq geografiya hámde 
ámeliy geografiya tiykarları boyınsha bekkem bilimler beriw, tábiyattan paydalanıw 
hám onı qorǵawdıń ilimiy texnikalıq, ekonomikalıq tiykarların ashıp beriw; 
- ulıwma bilim beretuǵın orta mekteplerde, akademiyalıq litsey, kásip óner 
kolledjlerinde oqıwshılardıń ekonomikalıq, ekologiyalıq, politexnikalıq, geosiyasiy 
bilimlerdi iyelewlerine imkaniyatlar jaratıw;
- tábiiy geografiya, sotsiallıq hám ekonomikalıq geografiya, ámeliy geografiya 
hám basqa arnawlı geografiyalıq pánleri xalıq xojalıǵı boyınsha mashqalalardı 
sheshiw jolların izertleydi;
- oqıwshılardı geografiyalıq maǵlıwmatların tereń iyelewde tiyisli usılları menen 
úyretiw. Bul usıllar (metodlar) menen islew kónlikpelerin qáliplestiriw; 
- oqıwshılardı geografiyalıq maǵlıwmatlardan, qosımsha ádebiyatlardan 
paydalanıwǵa úyretiw, iyelegen geografiyalıq bilimlerin ámelde qollanıp biliw, 
kónlikpelerdi qáliplestiriw;
- oqıwshılardı óz betinshe, qosımsha ádebiyatlardan paydalanıp, óz bilimin 
arttırıwǵa úyretiw;
- oqıwshılarda geografiyalıq mádeniyattı qáliplestiriw .

---