―ilm-fan va ta‘limda innovatsion yondashuvlar, muammolar, taklif va yechimlar‖ mavzusidagi

 ―ILM-FAN VA TA‘LIMDA INNOVATSION YONDASHUVLAR, MUAMMOLAR, TAKLIF VA YECHIMLAR‖ MAVZUSIDAGI
4-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-ONLAYN KONFERENSIYASI
 
 
30 - SENTABR 2020 - YIL 
―UzACADEMIA‖ scientific-methodical journal
 
 
 
 
 
 
27 
www.academiascience.uz
bilan, 8 soni 80 soni bilan, 9 soni 90 soni bilan bir xil bo‘ladi faqat chap qo‘l 
ishlatiladi. 
Masalan, 63 sonini yozish uchun chap qo‘lning bosh va ko‘rsatkich, 
barmoqlaridan, o‘ng qo‘lning esa ko‘rsatkich, o‘rta va nomsiz barmoqlaridan 
foydalaniladi (12-rasm). 79 sonini barmoqlar bilan ifodalangan vaqtda esa, o‘ng 
qo‘lning barcha barmoqlari, chap qo‘lning esa bosh, ko‘rsatkich va o‘rta barmoqlari 
ishtirok etishadi (13-rasm) 
12-rasm 
13-rasm 
Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, barmoqlar bilan hisoblash, faqat 2 xonali 
sonlar ustida arifmetik amallarni bajarishda qulay texnologiya hisoblanadi. Shunday 
vaziyatlar bo‘ladiki, ba‘zi bir bolalar, abakus taxta yordamida 2 xonali sonlarni 
hayolida hisoblash vaqtida, ikki ustundagi businkalarning joylashgan joyini yodida 
saqlab qola olmaydi. Shunday paytda bu texnologiyadan foydalanish qo‘l keladi. Bu 
texnologiya orqali bolalarning hayolida tez hisoblay olish qobiliyatini rivojlantirish 
mumkin.
 
Foydalanilgan adabiyotlar 
1. 
Raximova G., Xoliqov A., ―Mental arifmetika‖ to‘garagi o‘quv dasturi 
T.:-2018., 
2. 
Ertash S., ―Ментальная арифметика‖ М.:-2015. 
3. 
Фуст O. Mентальная арифметика.-М.: «Аметод» 2018. 
4. 
https://mentalar.ru/soroban-abakus-i-palcevaya-matematika/ 
 
 

---

 ―ILM-FAN VA TA‘LIMDA INNOVATSION YONDASHUVLAR, MUAMMOLAR, TAKLIF VA YECHIMLAR‖ MAVZUSIDAGI