―ilm-fan va ta‘limda innovatsion yondashuvlar, muammolar, taklif va yechimlar‖ mavzusidagi

 ―ILM-FAN VA TA‘LIMDA INNOVATSION YONDASHUVLAR, MUAMMOLAR, TAKLIF VA YECHIMLAR‖ MAVZUSIDAGI
4-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-ONLAYN KONFERENSIYASI
 
 
30 - SENTABR 2020 - YIL 
―UzACADEMIA‖ scientific-methodical journal
 
 
 
 
 
 
275 
www.academiascience.uz
iroda va axloqiy sifatlarni paydo qilish ustida mashq qilish zarurligini uqtirishlari 
lozim. 
O‘z-o‘zini tarbiyalashga intilishni paydo qilishda jamoaning roli katta.Ta‘lim-
tarbiya ishlari to‘g‘ri yo‘lga qo‘yilgan taqdirda o‘rta yoshdagi maktab davrining 
birinchi yillaridanoq o‘quvchilarda o‘z xarakterini o‘zi tarbiyalashga intilish istagi 
sezilarli ravishda ko‘rina boshlaydi. O‘smirlarda o‘z-o‘zini anglashning tarkib topishi 
asosida kishi shaxsiga xos bo‘lgan yaxshi fazilatlarni o‘zlarida paydo qilish masalasi 
tug‘iladi.O‘smirlar ko‘pincha o‘z harakatlarida faqat katta yoshdagi kishilarga yoki 
o‘rtoqlariga taqlid qilibgina qolmay,balki har bir ishni o‘z xohlaganlaricha qilishga, 
mustaqillikka, boshqalarga o‘xshamaslikka intiladilar. 
Albatta, bu davrda ham bolalarda mustaqillikni uyg‘otish va uni qo‘llab 
quvvatlash bilan birga pedagoglar bola shaxsining tarkib topishi protsesida ularni 
doim yo‘lga solib turishlari krak bo‘ladi.Lekin tarbiyachilar bunda o‘smirlarning o‘z 
ijodiy faoliyatlarini, tashabbuslarini ustalik bilan yo‘lga sola bilishlari va ularning o‘z 
oldilariga qo‘ygan maqsadlariga erishishda ko‘rsatayotgan o‘rinli qat‘iyatliklarini 
bo‘g‘ib qo‘ymasliklari lozim.O‘smirlardagi aktivlik va mustaqillikka bo‘lgan 
intilishni tegishli izga solmoq kerak. 
Kishi shaxsiga xos bo‘lgan yaxshi fazilatlarni o‘zida paydo qilishga intilish 
yuqori sinf bolalarida yana ham kuchliroq bo‘ladi.Bunday intilish o‘z-o‘zini 
anglashning yana ham o‘sib borishi,ulardagi dunyoqarashning tarkib topishi va bu 
yoshdagi bola shaxsida g‘oyaviy yo‘nalishning shakllanishi munosabati bilan ayniqsa 
yaqqol ko‘rinadi.Katta yoshdagi maktab bolalari axloq va xarakterning ijobiy 
xislatlari to‘g‘ridagi masalalar bilan juda ham qiziqadilar.Yigit va qizlarimiz kuchli 
va mustahkam irodaga ega bo‘lishni istaydilar va shuning uchun ham ular,odatda,o‘z 
iroda va xarakterlarini tarbiyalash hamda o‘zlarida iroda va xarakte tarbiyalab 
yetkazish masalalari bilan juda ham qiziqadilar.Ular iroda,xarakterni o‘stirish 
masalalariga oid maruzalar tinglashni va suhbatlar o‘tkazishni,shu masalalarga oid 
adabiyotlar o‘qish va munozaralar o‘tkazishni sevadilar. 
Yigit va qizlarimiz qat‘iyat,sabot-matonat va qiyinchiliklarni bartaraf 
qilish,dovyuraklik singari xarakter xislatlarini o‘zlarida tarbiyalab etkazishga harakat 
qiladilar.xarakterning irodaviy sifatlari tarkib topishida maktab o‘quvchilari 
qiziqishlarining o‘sishi katta ahamiyat kasb etadi.Ko‘pchilik yigit va qizlarimizda 
yuqori sinflarda o‘qiyotgan davlarida muayyan hayot ideallari bunyodga keladi,ular 
o‘zlarining bo‘lg‘usi kasblarini tanlab oladilar.Bu qiziqish va ideallar sabot-
matonatning o‘sishiga,jasurlik,tashabbuskorlik kabi irodaviy sifatlarning taraqqiy 
etishiga imkon beradi. 

---