―ilm-fan va ta‘limda innovatsion yondashuvlar, muammolar, taklif va yechimlar‖ mavzusidagi

-ayrim otlarga egalik affiksi qo‟shilganda: singil+i=singlisi, o`g‘il+i=o‘g‘li, 
o`rin + i=orni, bo`yin + i=bo`yni, o`rtoq +ing =o`rtog`ing. Masalan: Bu uning singlisi 
Zaynab edi. Kampir Tolibjonning xotiniga, o‟g‟liga Qur‘on bag‘ishladi. Uning 
dahshatli ovozi tog‘ ko‟kragiga qadalib, aks-sado qaytdi.(Said Ahmad ―Jimjitlik‖) 
-ayrim sifatlardan fe‟l yasalganda: sariq+ay=sarg`ay, ulug`+ay=ulg`ay. 
Masalan: Ozg‘in, rangi sarg‟ayib, yuzida bemahal tushgan ajinlar bu xotinning 
dukatlik ekanligini bildirib turadi. U ulg‟ayib hayotning achchiq –chuchugini, past-u 
balandini tushnadigan bo‘lib qoldi. 
-qotmoq,achimoq,isimoq 
fe‟llaridan 
sifat 
yasalganda: 
isi+q=issiq, 
achi+q=achchiq. Masalan: -Ishonmayapsiz , chog‘i, -dedi rais achchiqlanib,-yo tilxat 
yozib beraymi?
-son, ot, yosh, ong so‟zlaridan fe‟l yasalganda ham fonetik hodisa kuzatiladi: 
Xo‘jayinlarning sanab sanog‟iga yetib bo‘lmaydigan oq echkilari bor. Ota –onam 
o‘tgan yerlarda yashamoqchiman, - dedi.
-ikki, yetti sonlariga –ov affiksi qo‟shilganda. Zaynabning bo‘yi cho‘zilgandan 
beri, o‘gay ona, Tolibjon bilan ikkovingni qovushtirib qo‘yaman, begonaga ketmasin, 
derdi.
15
O`zbek tilining asosiy imlo qoidalarini tasdiqlash to`g`risida O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 
Qarori. T:1995, 24-avgust. 

---

 ―ILM-FAN VA TA‘LIMDA INNOVATSION YONDASHUVLAR, MUAMMOLAR, TAKLIF VA YECHIMLAR‖ MAVZUSIDAGI
4-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-ONLAYN KONFERENSIYASI
 
 
30 - SENTABR 2020 - YIL 
―UzACADEMIA‖ scientific-methodical journal