Ilm-fan va ta’limda innovatsion yondashuvlar, muammolar, taklif va

“UzACADEMIA” scientific-methodical journal
 
 
 
 
214 
www.academiascience.uz
ayniqsa muhim (vaqt o'tishi bilan u butunlay tabiiy tarzda o'sadi Mana shunday qilish 
kerak men uddalayman deb ishonish, o‘zini kuchli qilib tarbiyalab borish biz 
erishmoqchi bo‘lgan maqsadga ildam qadam tashlab borishga undaydi. Hattoki ingliz 
tilidagi ―impossible‖ so‘zidagi I va m tovushlarini olib tashlasak ―mumkin‖, 
―uddalasa bo‘ladi‖, ― muhim ― kabi so‘z ishonch hosil bo‘ladi. Bu degani imkonsiz 
so‘zida ham imkon bor degani.
Chet til o'rganishda psixik jarayonlar — diqqat, idrok, xotira, tafakkur kabilar 
hisobga olinadi. Ular haqidagi ma‘lumotlar psixologiya kursida o ‗rganilgan. 
Chunonchi, diqqat —ongning muayyan obyektga yo‗naltirilganligini bildiradigan 
psixik faoliyat shakli. U ning ikki turi — ixtiyoriy va ixtiyorsiz diqqat mavjud. 
Ixtiyoriy diqqatning ixtiyorsizdan farqi shundaki, birinchisida ong ishtirok etadi. 
Narsa va hodisalar tashqi belgilarining inson ongida aks etish jarayoni idrok deyiladi. 
Shaxsning to ‗plagan tajribasi bilan idrok bevosita bog‗liq bo'ladi, bu hodisa 
ruhshunoslar tilida appersepsiya deyiladi. Ushbu hodisa tufayli chet til o ‗rganishda 
til tajribasiga alohida e ‘tibor beriladi [2, 27].
Insoda xotira kuchli degan narsa ham bor, til o‘rganishda xotiraning kuchi ham 
beqiyos. Xotira - bu inson psixikasida sodir bo'ladigan jarayon bo'lib, u tufayli 
materialni ko'rsatish, saqlash va to'plash amalga oshiriladi. Psixologiyada xotiraning 
ta'rifi miyaning tajribalarni eslab qolish, qayta yaratish va saqlash qobiliyatidir. Bu 
jarayon insonga o‗tmish voqealari va kechinmalarini eslab qolish, uning shaxsiy 
tarixdagi ahamiyati haqida ongli ravishda fikr yuritish, shu bilan bog‗liq his-tuyg‗u 
va his-tuyg‗ularni anglash imkonini beradi. [3, 126] 
Bu jarayon odamga o'z kognitiv qobiliyatlarini kengaytirishga yordam beradi. 
Psixologiyada ma'lumotni idrok etish va uni tuzatishni ta'minlaydigan jarayonlardan 
iborat murakkab tuzilishga ega. Bu juda murakkab jarayon bo'lib, unda bir marta 
olingan ma'lumotlarni to'plash, idrok etish, tizimlashtirish, saqlash va bir zumda 
takrorlash amalga oshiriladi. Ingliz tilini o'rganish nozik masala, chunki siz bir qator 
savollarga javob berish uchun xorijiy tilni o'rganishni boshlashdan oldin juda 
muhimdir.