Iktisodiyotda xoʻjalik obʼyektining iqtisodiy tizimi holatini

---

Boshqarish

Boshqarish (iktisodiyotda) — xoʻjalik

obʼyektining iqtisodiy tizimi holatini

tartibga solish va yoʻnaltirish jarayoni;

subʼyektlar, idoralar tomonidan kishilar va

iqtisodiy obʼyektlarga ongli maqsadga

muvofiq taʼsir koʻrsatishni bildiradi,

ularning faoliyatini yoʻnaltirish va

koʻzlangan natijalarga erishish

maqsadlarida amalga oshiriladi. B.

usullari boshqariladigan obʼyektning

---

oʻziga xos xususiyatlariga bogʻliq, lekin

hamisha boshqaruv qarori tatbiq

etiladigan davrni ajratib olishni nazarda

tutadi. B. xoʻjalik faoliyati davrlari uchun

ishlab chiqiladigan rejalarga muvofiq

holda olib boriladi. B.ning iqtisodiy,

maʼmuriy va ijtimoiyruxiy usullari mavjud.

B.ning iqtisodiy

usulidakutilganmaqsadlarga erishish

uchun iqtisodiy vositalardan

foydalaniladi. Bu vositalar (rejalashtirish,

texnikiqtisodiy taxlil, foyda, rentabellik,

narx, kredit, moddiy ragʻbatlantirish, soliq

va boshqa dastaklar)dan toʻgʻri

foydalanish muhim oʻrin tutadi, ishlab

---

chiqarish jamoasini tashkil etadigan

kishilarning shaxsiy va guruhiy

manfaatlarini yuzaga chiqarish orqali

ularning samarali ishlashi taʼminlanadi

(mas, ishchilarga qoʻshimcha ish haqi

toʻlash, mukofotlar berish, bir yoʻla katta

pul bilan takdirlash va boshqa

ragʻbatlantirish choralari). B.ning

maʼmuriy usuli buyruq va farmoyishlar

asosida olib boriladi. Maʼmuriyat oʻz

xoʻjaligi doirasida boʻlimlar, guruhlarni,

shuningdek xodimlarni tabaqalashtirib,

ularning vazifalari, masʼuliyati va

huquqini belgilaydi. Unda rejalashtirish,

resurslarni, foydani, tayyor mahsulotni

---

taqsimlash, mablagʻlardan foydalanish

markazlashtirilgan tartibda olib boriladi.

Ijtimoiyruhiy usuldagi B. ijtimoiymaʼnaviy

vaziyatga taʼsir etish orqali kishilarning

feʼlatvori, ruhiyatini hisobga olib, ularning

ijtimoiy talabini qondirish yordamida olib

boriladi.

B. tarkibiy jihatdan korxona, firma,

kompaniya, birlashma va boshqa

miqyosida, hududiy jihatdan esa tuman,

shahar, viloyat, davlat miqyosida boʻladi.

B. ishini davlatning boshqaruv organlari

yoki boshqaruvchshshr (menejerlar)

amalga oshiradi. B. jarayonida vaziyatni

B., yaʼni oʻzgargan iqgisodiy vaziyatga

---

tezkorlik bilan chora topish muhim oʻrin

tutadi. Vaziyatni B.ning vazifasi xoʻjalik

obʼyektini uning uzoq muddatli

maqsadlarini amalga oshirishga

yunaltirishdan iborat. B.da mahsulot

sifati, harajatlar, mulk, xatar, bozor, talab,

taklif va boshqa masalalar boʻyicha juda

muhim qarorlar qabul qilish talab etiladi

va ularning kutilgan natijalarga olib

kelishi B.ning toʻgʻri yoki samaradorliligini

tasdiqlaydi (q Menejment).

Sadir Salimov.

Adabiyotlar

---

OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil

Bu maqolada boshqa til boʻlimlariga

ishorat yoʻq.

Siz ularni topib va ushbu maqolaga

qoʻshib, loyihaga yordam berishingiz

mumkin.

Ko‘proq o‘rganish Ushbu maqolada

Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-

2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan.

---

  Soʻnggi tahrir 5 yillar avval Ximik1991Bot tomonidan amalga oshirildi  

Ushbu maqola chaladir. Siz uni boyitib,

Vikipediyaga yordam berishingiz

mumkin.

Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak.

"

https://uz.wikipedia.org/w/inde

x.php?

title=Boshqarish&oldid=1823079

" 

dan olindi 

---

Matndan CC BY-SA 3.0  litsenziyasi boʻyicha

foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan

boʻlsa).