Иктисодиёт ишлаб чикаришни ташкил этиш

Ресурслар ишлаб чиқариш таклиф
схемаси асосида иш юритар эди. Бу схеманинг асоси ресурслар бўлиб, маҳсулот ишлаб 
чиқариш ҳажмининг чегарада эканлигини, яъни корхонада маҳсулот ишлаб чиқариш 
ҳажмининг давлат томонидан корхоналарга ресурслар билан таъминланиш даражасига 
қараб белгилангалигидан далолат беради. Бозор иқтисодиѐтига ўтиш муносабати билан 
мамлакатимизда корхоналар
таклиф (талаб) 
 
ишлаб чиқариш
ресурслар
 
схемаси асосида иш бошлади. Яъни юқоридан қуйига қараб эмас, балки қуйидан 
юқорига қараб истеъмолчиларнинг талаб, таклиф, эҳтиѐжидан келиб чикиб, бозордаги 
ички ва ташқи имкониятларни таҳлил килиб, бозор ҳолатини чуқур ўрганиб, 
рақобатбардош ва кам харажат маҳсулотларни ишлаб чиқаришга ўтди.
2.2. Корхоналарнинг ташкилий ва ишлаб чиқариш тузилмаси
. 
 
Ишлаб чиқариш — бу жамият тараққиѐти ва мавжудлиги учун зарур бўлган 
моддий бойликлар яратиш жараѐни. Ишлаб чиқаришнинг мазмуни меҳнат фаолияти 
билан аниқланади ва уч ҳолатда кўринади. 
• ишнинг мақсадлилиги; 
• меҳнат предмети — инсон фаолиятлни мақсадга қаратилиши; 
• меҳнат воситаси (машина ва қурилмалар, асбоб ва ускуналар)нинг мавжудлигидир. 
Илмий техника тараққиѐти шароитида ишлаб чиқаришнинг бош мазмуни унинг 
автоматлашуви ҳисобланади. 
Ҳар қандай корхона ишлаб чиқариш участкалари ва бўғинлардан ташкил топади. Яьни, 
цех, участка, хизмат қилувчи бўлим, бошқарув органи ходимлари ҳамда улар оиласи 
эҳтиѐжларини таьминловчи ташкилотлар ва ҳоказо. 
Ишлаб чиқариш бўлимлари мажмуи, корхонани бошқаришни ташкил этилиши 
ва ходимларга хизмат қилиш, улар сони, боғлиқлик даражаси ҳамда улар орасидаги 

---

13 
муносабатлар миқдори, ходимлар сони ва маҳсулот ишлаб чиқариш қуввати барчаси 
корхонанинг умумий тузилишини лашкил этади.