Ikkinchi guruhning s-elementlari Ma’ruzachi: Umaraliyev J

Kimyoviy xossalari

• Berilliy havoda 900°С da, magniy 650°С da, ishqoriy-yer metallar 500°С da yonib oksid va nitridlar xosil qiladi:
• 2Mg + O2 = 2MgO 3Ca + N2 = Ca3N2
• Barcha metallar qizdirilganda galogenlar, oltingugurt va fosfor bilan reaksiyaga kirishadi:
• Be + Cl2 = BeCl2 Mg + S = MgS
• 3Ca + 2P = Ca3P2
• Berilliy vodorod bilan reaksiyaga kirishmaydi, magniy yuqori bosimda kirishadi, boshqa ishqoriy-yer metallar esa qizdirilganda reaksiyaga kirishadi:
• Sr + H2 = SrH2

Kimyoviy xossalari

• Metallar qizdirilganda uglerod bilan reaksiyaga kirishadi:
• 2Be + C = Be2C M + 2C = MC2 (M – Mg, Ca, Sr, Ba)
• Berilliy suv bilan reaksiyaga kirishmaydi. Magniy suv va suv bug’i bilan ta’sirlashadi. Kalsiy, strontsiy, bariy suv bilan xona haroratida ham shiddatli reaksiyaga kirishadi:
• Mg + 2H2O = Mg(OH)2 + H2;
• Ca + 2H2O = Ca(OH)2 + H2.
• Magniy va ishqoriy-yer metallar ishqorlar bilan ta’sirlashmaydi, berilliy esa ishqorlarda yahshi eriydi:
• Be + 2NaOH + 2H2O = Na2[Be(OH)4] + H2

Berilliy birikmalarining xossalari

• Amfoterlik xossa nomoyon qiladi
• BeO + 2HCl = BeCl2 + H2O
• BeO + 2NaOH + H2O = Na2[Be(OH)4] (eritmada);
• BeO + 2NaOH = Na2BeO2 + H2O (suyuqlantirilganda);
• Be(OH)2 + 2HCl = BeCl2 + 2H2O
• Be(OH)2 + 2NaOH = Na2[Be(OH)4]
• Ishqoriy-yer metallarning tuzlari va berilliy tuzlari alyuminiy tuzlariga nisbatan oson gidrolizlanadi:
• BeCl2 + H2O = BeOHCl + HCl
• Berilliy ishqoriy-yer metallarga nisbatan ko’p barqaror komplekslar hosil qiladi:
• BeSO4 + Na2SO4 = Na2[Be(SO4)2]
• BeCO3 + (NH4)2CO3 = (NH4)2[Be(CO3)2]

MAGNIY OKSIDI VA GIDROKSIDI

MAGNIY OKSIDI VA GIDROKSIDI