|
Yolg'izlik - bu o'z-o'zini anglashning ma'lum bir shaklini ifodalovchi murakkab va o'tkir tuyg'uni uyg'otadigan, shaxsning ichki dunyosi munosabatlari va aloqalarining bo'linishini ko'rsatadigan tajriba. Yolg'izlikning manbalari nafaqat shaxsiy xususiyatlar, balki hayotiy vaziyatning o'ziga xos xususiyatlari hamdir. Yolg'izlik shaxsning ijtimoiy o'zaro ta'siri, shaxsning asosiy ijtimoiy ehtiyojlarini qondiradigan o'zaro ta'sirning etarli emasligi natijasida paydo bo'ladi.
Yolg'izlikning ikki turi mavjud: hissiy yolg'izlik(sevgi yoki nikoh kabi yaqin munosabatlarning yo'qligi); ijtimoiy yolg'izlik(mazmunli do'stlik yoki jamiyat hissi yo'qligi).
Yolg'iz odamlarning eng katta foizini hayot o'z aholisini ajratib turadigan yirik shaharlar beradi. Ko'pgina fuqarolar muloqot qilishda, munosib sherik topishda qiyinchiliklarga duch kelishadi. Xalqaro standartlarga muvofiq shafqatsiz munosabat jismoniy yoki ruhiy zo'ravonlik, kaltaklash yoki haqorat qilish, beparvolik, beparvolik yoki shafqatsiz munosabatda bo'lish, ekspluatatsiya, shu jumladan jinsiy zo'ravonlikning barcha shakllarini o'z ichiga oladi. Adabiyotlarda zo'ravonlik harakatlarining quyidagi shakllari ajratiladi: jismoniy zo'ravonlik; ruhiy (hissiy) zo'ravonlik; jinsiy (jinsiy) zo'ravonlik, hayotiy ehtiyojlarni e'tiborsiz qoldirish.
ostida jismoniy zo'ravonlik quyidagi harakatlar tushuniladi: qotillik, kaltaklash, jarohatlash, chaqaloqni o'ldirish, ovqatdan voz kechishga majburlash, tibbiy yordam ko'rsatishdan bosh tortishga majburlash, reproduktiv sohada majburlash. jinsiy zo'ravonlik o'z ichiga oladi: zo'rlash, qarindosh-urug'lar, jinsiy zo'ravonlikning har xil turlari; ostida ruhiy zo'ravonlik xulq-atvorni cheklash, tahdid qilish, majburan turmush qurish deb tushuniladi. Hayot ehtiyojlarini e'tiborsiz qoldirish ota-onalar yoki ularning o'rnini bosuvchi shaxslar bolani oziq-ovqat, boshpana, kiyim-kechak, uning ehtiyojlarini qondiradigan gigiena sharoitlari bilan ta'minlamaydigan vaziyatni nazarda tutadi.
Jismoniy yoki psixologik jihatdan zaif oila a'zolari, qoida tariqasida, ayollar, bolalar va qariyalar oiladagi zo'ravonlik ob'ektiga aylanadi. Oilaviy shafqatsizlikning uch turi mavjud: 1) ota-ona tomonidan bolalarga nisbatan; 2) bir er-xotinning ikkinchisiga nisbatan; 3) keksa qarindoshlariga nisbatan bolalar va nabiralar tomonidan.
Bolalarga nisbatan zo'ravonlik turli oqibatlarga olib keladi, lekin ularni bir narsa birlashtiradi - bolaning sog'lig'iga zarar etkazish yoki uning hayotiga xavf tug'dirish, uning huquqlarining buzilishi haqida gapirmaslik. Oiladagi nizolar xavfsizlik tuyg'usini, psixologik qulaylikni yo'q qiladi, tashvish tug'diradi, ruhiy kasalliklar, oilani tark etish, o'z joniga qasd qilishga urinishlarni keltirib chiqaradi.
Chiqish
Ijtimoiy xizmat mijozini ijtimoiy xodimning bilim ob'ekti sifatida ko'rib chiqish, mutaxassis ongida shaxsning hayotiy holatining asosiy xususiyatlarini va uning jarayonga sezilarli ta'sir ko'rsatadigan xususiyatlarini maxsus tashkillashtirilgan aks ettirishni anglatadi. o'zaro ta'sirga yordam berish.
Birinchidan, mijozning bilimlari ijtimoiy ishning nazariy va uslubiy kontseptsiyasi asosida quriladi, unga professional amal qiladi. Tanlangan kontseptsiya og'ir hayotiy vaziyatning sabablari, ijtimoiy himoya qilish va yordam berish usullari haqidagi savollarga javob beradi, ijtimoiy faoliyat jarayonida muammolarni boshdan kechirayotgan shaxslar, oilalar, jamoalarni o'rganishning asosiy jihatlarini belgilaydi.
Ikkinchidan, ijtimoiy ishchi etarli diagnostika usullarini tanlaydi. Amaliy ijtimoiy ishda qo'llaniladigan diagnostika ilmiy tadqiqot diagnostikasidan asosiy vazifasi bilan farq qiladi. Birinchi holda, tadqiqot usullari mijozning hayotiy vaziyatining parametrlarini ajratib ko'rsatishga mo'ljallangan, ilmiy tadqiqotlar esa ijtimoiy ish sub'ektining ta'siri va mijozning muammolarini bartaraf etishning ijobiy dinamikasi o'rtasidagi muhim munosabatlarni aniqlashga qaratilgan. Ijtimoiy ish amaliyotida, shuningdek, ilmiy tadqiqotlarda anketa, kuzatish va hujjatlarni o'rganish usullari qo'llaniladi.
Uchinchidan, olingan ma'lumotlarni umumlashtirish mijozning azob-uqubatlarining manbasini aniqlashga qaratilgan. Shu bilan birga, shaxs tomonidan aytilgan muammo izchil tekshiriladi va ijtimoiy tashxis qo'yiladi. Ijtimoiy tashxis yo'qolgan, saqlanib qolgan va potentsial ichki resurslar doirasini belgilaydi. Yo'qotilgan resurslarni tezda tiklab bo'lmaydigan xususiyatlar deb hisoblash kerak. Saqlangan resurslar juda muhim, chunki ularga tayanish qisman yo'qolganlarning o'rnini qoplashga imkon beradi. Potensial resurslar - bu mijoz va ijtimoiy xodimning (ijtimoiy xizmat) nisbiy xarajatlari evaziga ishlab chiqilishi mumkin bo'lgan resurslardir.
Tashqi rasmiy (davlat va munitsipal) resurslarni jalb qilish imkoniyatlarini baholash uchun ijtimoiy ishchi me'yoriy hujjatlarni (qonunlar, qarorlar, qoidalar va boshqalar) o'rganadi. Keyin qiyin hayotiy vaziyatning turi malakali bo'ladi, yordam miqdori va mijozning maqomini ro'yxatdan o'tkazish tartibi belgilanadi. Ijtimoiy ishchi uchun norasmiy resurslardan foydalanish imkoniyati - oila, qarindoshlar, mahalla, xususiy shaxslar va boshqalar muhim ahamiyatga ega.
Bilimning alohida yo'nalishi ijtimoiy ishchi mijoz - yordam beruvchi o'zaro ta'sir ishtirokchisi sifatida shaxsning xususiyatlarini o'rganish. Shu ma'noda qiziqish - bu mijozlarning uchta guruhini o'z ichiga olgan tipologiya: "tajovuzkorlar", "odobli", "soqov". Birinchisi "hujum" uslubini (talab qilish, tahdid qilish, norozilikni faol ko'rsatish) amalga oshiradi, ikkinchisi "minnatdorlik" muloqot uslubini amalga oshiradi, uchinchisi esa o'zini vazmin tutadi.
Intizom:
Do'stlaringiz bilan baham: |
