Ijtimoiy soha, iqtisod va huquq

Oddiy hukmlarda terminlar hajmi. 

Yuqorida ko‘rsatilgandek, oddiy hukmlar sub’ekt va 

predikatdan iborat bo‘ladi. Ular hajmi jihatdan xarakterlanadi. Hukm terminlari ikki xil hajmda 

bo‘lishi mumkin: to‘la hajmda olingan va to‘la hajmda olinmagan. Agar hukm termini bir turkum 

predmetlarning hammasini ifodalagan bo‘lsa, to‘la hajmda olingan bo‘ladi, aks holda to‘la hajmda 

olinmagan  bo‘ladi.  Umumiy  tasdiq  hukmlarda  sub’ekti  to‘la  hajmda  olingan,  predikat  bir  xil 

hukmlarda  to‘la  olingan,  boshqalarida  to‘la  hajmida  olinmagan  bo‘ladi.  Masalan,  «Hamma 

talabalar O‘zbekiston tarixini o‘rganadilar». Bunda talabalarning  hammasi  fikr qilingani uchun 

sub’ekt to‘la hajmda olingan, O‘zbekiston tarixini o‘rganuvchilar esa faqat talabalar emas, ular 

bilan birga yana boshqalar ham bor, shuning uchun predikat to‘la hajmda olinmagan. «Hamma 

oddiy hukmlar ikkita termindan iborat» kabi hukmlarda sub’ekt to‘la olingan, predikat ham to‘la, 

chunki  ikkita  termindan  iborat  faqat  oddiy  hukmlarning  o‘zlaridir.  Juz’iy  tasdiq  hukmlarning 

sub’ekti to‘la olinmagan predikati bir xil hukmlarda to‘la, boshqalarida to‘la olinmagan bo‘ladi. 

Masalan, 

J

 

«Ba’zi  spektakllar  zamonaviy  mavzularga  bag‘ishlangan»,  bunda  sub’ekt  ham, 

predikat ham to‘la hajmda olinmagan. 

J

 

«Ba’zi odamlar ikkita chet tilini biladi» kabi hukmlarda 

sub’ekt  to‘la  emas,  predikat  to‘la  olingan,  chunki  chet  tilini  biladiganlar  hammasi  odamlardir. 

YAkka  tasdiq  hukmlarning  sub’ekti  va  predikati  to‘la  hajmda  olingan  bo‘ladi.  YAkka  hukm 

sub’ektida  bir  predmet  bir  individ  sifatida  olingani  uchun  umumiy  hukm  singari  sub’ekti  to‘la 

---