«Ijtimoiy menejment» fanining sillabusi

Rahbarlik turlarining, o‘ziga xos xususiyatlari 

 

¹ 

Belgilar 

Rahbarlik  turlari 

 

 

Avtokratik rahbar 

Demokratik rahbar 

Liberal rahbar 

1 

qaror 

habul 

qilishda 

Yakkabosh,  jamoa 

fikri 

bilan 

hisoblashmaydi 

Jamoa 

fikri 

bilan 

hisoblashadi 

Ko‘rsatmaga  binoan  ish 

tutadi 

2 

qaror  echimlarini 

bo‘ysinuvchilarga 

etkazishda 

Yozma  va  og‘zaki 

buiruq,  ko‘rsatma 

orqali  

Taklif orqali 

Iltimos  qilish,  yalinish 

orqali  

3 

Ma’suliyatni 

taqsimlash orqali 

To‘la  tukis  rahbar 

qo‘lida 

Vakolatiga binoan 

To‘la-to‘kis  ijrochilar-

ning fikriga binoan 

4 

Bo‘isinuvchilarni

ng  

tashabbuskorligig

a 

Io‘l qo‘yadi 

Rahg‘batlan-tiradi  va 

foydalanadi 

To‘la- to‘kis tayanadi 

5 

Kadrlarni 

tanlashda 

Kuchli 

raqobat-

doshlardan  qutilish 

tarafdori 

Ishchan, 

bilimdon 

xodimlarga 

mo‘ljal 

oladi 

va 

ularning 

o‘sishiga 

yordam 

beradi 

Beparvo 

 

6 

Bilimga  bo‘lgan 

munosobatda 

xamma 

narsani 

o‘zim  bilaman  deb 

hisoblaidi 

Mutassil  o‘qiydi  va 

qo‘l 

ostidagi 

bo‘ysinuvchilardan 

ham shuni talab qiladi 

E’tiborsiz, 

baribir, 

beparvo 

7 

Muomalada 

Salbiy, 

masofa 

saqlaydi 

Ijobiy 

muloqatda 

kirishimli va faol 

Tashabbus ko‘rsatmaydi 

8 

Bo‘isinuvchilariga 

nisbatan 

Kayfiyatiga  qarab 

muomala 

qiladi, 

asabli 

har 

xil, 

talabchan, 

xairixoh, andishali 

Talabchan 

emas, 

muloyim 

9 

Intizomga 

nisbatan  

qattiq, 

formal, 

yuzaki 

Maqsadga 

muvofiq 

talab qiladi 

Yumshoq yuzaki 

10  Rag‘batlantirishga 

nisbatan 

Onda 

sonda 

rag‘batlantirib  tez-

tez 

jazolash 

tarafdori 

Onda-sonda 

jazolab 

tez-tez 

rag‘batlantirish 

tarafdori 

Aniq mo‘ljali yo‘q 

 

---

410 

 

14-mavzu bo’yicha tarqatma material 

 

 

Mahalliy  o’z-o’zini  boshqarish  organlarini  rivojlantirishning  oddiy  bo’lgan 

faqat tepadan qarash usuli, o’zini  oqlamadi. Shu narsa ma’lum bo’ldiki, mahalliy 

xalq  o’z  muammolarini  echishga  jalb  qilinishi  kerak,  buning  uchun,  ularga 

hokimiyat  vakolatlarini  moddiy  va  moliyaviy  resurslarni  berish  zarur.  Bu  holat 

ularda  mahalliy  xo’jalikni  rivojlantirishda  boshqa  bir  printsipial  motivatsiyani 

uyg’otadi,  mavjud  tabiiy  va  intellektual  resurslardan  foydalanishda  ratsional 

yo’llarni    topish  mahalliy  yashovchilarni oxir  oqibat  o’zlarini ijtimoiy  extiyojlari 

uchun  aktiv  pul  ishlab  topish  yo’liga  o’tishga  undaydi.  Bozor  iqtisodiyotni 

rivojlantirish orqali zamonaviy ijtimoiy infrastrukturani tashkil qilish kerak.  

Strategiya  -  krizisga  qarshi  boshqaruvning  zamonaviy  resursi.  Strategiya 

(grekcha  strategia.  strotos  voysko  +  ago-  olib  boraman)  -  umuman  urush  va 

kompaniyalarda  olib boriladigan juda katta operatsiyalar san’atidir. Hozirgi vaqtda 

«strategiya»  so’zi  tagida  boshqaruv  hamda  jamiyat  muammolarini  echish  bilan 

bog’liq  boshqaruv  san’ati  tushuniladi.  Rivojlanish  strategiyasi  jamiyat  doktrinasi 

va  davlat  siyosati  bilan  juda  bog’liqdir.  Siyosiy  maqsadlarda  strategiya  ularning 

bajarilishini,  jamiyat  hayotining  turli  sohalarida  optimal  natijalarga  erishish 

texnologiyasi  ishlab  chiqishni  ta’minlab  beradi.  Shuning  uchun  jamiyat  taraqqiy 

etishi  bilan  shaxsiy  strategiyalar  vujudga  keladi.  Bular:  iqtisodiy,  ijtimoiy 

moliyaviy, pul-kredit, huquqiy, ma’naviy.     

Mahalliy resurslardan ratsional foydalanish asosida mahalliy o’z-o’zini boshqaruv 

organlarini  samaradorligini  oshirish  texnologiyalari  juda  keng  qo’llanilmoqda. 

Ijtimoiy  texnologiyalar  va  o’z-o’zini  boshqarish  organlari  akademiyasi 

mutahassislari  «SEPIN»  fondi  ekspertlari  bilan  birgalikda  o’nlab  innovatsiya 

mashg’ulotlari  o’tkazishdi.    Innovatsion  texnologiyalar  asta-sekin  mahalliy  o’z-

o’zini  boshqaruv  tashkilotlarida  eskitdan  qolgan  o’y  fikrlardan  qutilish  yo’llarini 

aniqlaydi. Ular quyidagilarga olib kelishi mumkin 

 

---

411 

 

 

№