|
10.4.
O’zbekiston Respublikasida xalqaro paxta yarmarkasi.
Toshkentda Xalqaro O‘zbekiston paxta yarmarkasining an‘anaviy tarzda
o‘tkazilishi mamlakatimizda amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli iqtisodiy
islohotlar, shu jumladan paxtachilik sohasidagi tub o‘zgarishlarning natijasidir.
Yarmarka birinchi marta 2005 yilda Prezident Islom Karimov tashabbusi bilan
tashkil etilib, mamlakatimizda paxtani ishlab chiqarish, qayta ishlash va sotish
borasidagi xalqaro hamkorlikni rivojlantirishda yangi bosqichni boshlab bergan edi.
O‘tgan yillar mobaynida unda ishtirok etayotgan xorijiy ishbilarmon doiralar
vakillarining soni muttasil ortib borayotgani O‘zbekistonning jahon paxta
bozoridagi nufuzi yanada oshayotganligining yaqqol dalilidir.
Masalan, 2005 yilning kuzida o‘tgan Toshkent yarmarkasiga 30 mamlakatdan
paxta savdosi bilan shug‘ullanadigan 169 vakil kelgan bo‘lsa, 2006 yili unga 36
davlat, jumladan, Belarus, Vetnam, Hindiston, Eron, Malayziya, Pokiston, Turkiya,
Ukraina va Frantsiya kabi mamlakatlardan 250 dan ortiq vakil tashrif buyurdi.
Shunisi e‘tiborliki, bu borada mamlakatimiz korxonalari bilan hamkorlik qilish
istagini bildirayotgan firma va kompaniyalar orasida Janubi-Sharqiy Osiyo
kompaniyalari ko‘pchilikni tashkil qiladi. Ushbu mintaqa jahon to‘qimachilik
sanoatining markaziga aylanib bormoqda.
Ta‘kidlash lozimki, o‘tgan yillari paxta hosilining yarmarkaga qo‘yilgan
qismlari to‘la sotildi. Bu o‘zbek paxtasiga jahon bozorida talab kattaligi va uning
taklif etilayotgan hajmi har doim to‘la xarid qilinayotganini tasdiqlaydi. O‘zbekiston
dunyoda paxta eksporti bo‘yicha ikkinchi o‘rinni egallab kelmoqda. Toshkentda
o‘tajak ushbu xalqaro tadbirlar esa o‘zbek paxtasining jahon bozoriga yanada jadal
kirib borishi va kelajakda barqaror iqtisodiy aloqalar o‘rnatilishi uchun samarali
vosita bo‘lib xizmat qiladi.
229
Iqtisodiyotning globallashuvi sharoitida har qanday mahsulot avvalo
raqobatbardosh bo‘lishi kerak. So‘nggi yillarda mamlakatimizda etishtirilayotgan
paxta tolasi ham toifasi, ham mikroneyri bo‘yicha eng sifatli deb e‘tirof etilayotgani
va shu bois, ayniqsa, yuksak qadrlanishi – Prezidentimiz Islom Karimovning
paxtachilikni rivojlantirishga oid farmon va qarorlari ijrosining amaldagi
samaralaridandir. Davlatimiz rahbarining bu sohadagi siyosati barqaror ishlab
chiqarish hajmlarini saqlash va paxtamizining xalqaro savdosi uchun raqobat
muhitini yaratishga asoslangan.
Istiqlol yillarida paxtani etishtirish va qayta ishlashga yondashuv tubdan
o‘zgardi. Olimlarimiz yangi navlarni yaratishda, birinchi navbatda, xalqaro bozor
talablarini hisobga olmoqda. Mamlakatimizda asosan tezpishar, tola chiqishi 40
foizgacha bo‘lgan navlar maxalliylashtirilgan. O‘tgan yillar mobaynida mavjud
paxta tozalash va uni qayta ishlash korxonalari modernizatsiya qilindi. Bu esa tola
chiqishi va sifatini oshirish imkonini bermoqda. Tolani sinashning dunyodagi eng
ilg‘or uslubi HVI-test hisobiga uni sertifikatlash mexanizmi xalqaro standartlar
darajasiga yetkazildi.
Endilikda iste‘molchilarga mahsulotni jo‘natish hududiy paxta terminallari
orqali amalga oshirilmoqda.
Izchillik
bilan
amalga
oshirilayotgan
bunday
chora-tadbirlar
mamlakatimizning eksport bozori geografiyasi yanada kengayishiga xizmat
qilmoqda. Bugun O‘zbekiston paxta tolasi Xitoy, Rossiya, Eron, Bangladesh,
Pokiston, Koreya Respublikasi, Vetnam singari ko‘plab mamlakatlarga eksport
qilinmoqda. Janubi-Sharqiy Osiyoda jadal rivojlanayotgan to‘qimachilik sanoatining
o‘zbek paxtasiga ehtiyoji muntazam oshib bormoqda. Mazkur mintaqadan
yarmarkada qatnashayotgan treyderlar sonining oshayotgani ham buni tasdiqlaydi.
Xalqaro ekspertlar fikricha, an‘anaviy yarmarkani o‘tkazish uchun yilning
eng qulay, ya‘ni paxta tolasi bozorida savdo faollashgan payti tanlangan. Unda
bevosita ishtirok etish xorijlik ishbilarmonlarga o‘zbekistonlik hamkorlar bilan
to‘g‘ridan-to‘g‘ri aloqalarni keng yo‘lga qo‘yish va yanada mustahkamlash
imkonini beradi. Bunday hamkorlik esa yuksak samaralar berishi tabiiy.
230
Do'stlaringiz bilan baham: |
