«Ijtimoiy menejment» fanining sillabusi

13.2.
 
Xalqaro yarmarka savdosi markazi tashkil etishning shart-sharoitlari. 
Bugun mamlakatimizda chuqur bozor isloxotlari o‘tkazidayotgan bir paytda
xo‘jalik sub‘ektlarining mulkchilik shaklidan qat‘iy nazar, tashqi iqtisodiy 
aloqalarini jadallashtirish va boshqa xorijiy mamlakatlar korxona va tashkilotlari 
bilan savdo va boshqa hamkorlik aloqalarini kengaytirish vazifasi ko‘ndalang bo‘lib 
turibdi.

---

214 
Respublikamizda xalqaro yarmarka savdosi markazi tashkil etish uchun 
quyidagi shart-sharoitlar mavjuddir: 
- Ko‘rgazmali-yarmarka savdo tizimining rivojlanmagani; 
- 
mamlakatimiz 
xo‘jalik sub‘ektlarining xorijiy hamkorlari bilan 
markazlashtirilgan muntazam aloqalarini o‘rnatilmaganligi; 
- 
mavjud 
ko‘rgazmali-yarmarka 
savdosi 
infratarkibi 
tomonidan 
ko‘rsatilayotgan xizmat darajasining pastligi; 
- mamlakatimiz xo‘jalik sub‘ektlarini tashqi iqtisodiy faoliyatlarini 
jadallashtirish zaruriyati; 
- mamlakatimizga sanoat barcha tarmoqlarini rivojlantirish uchun xorijiy 
investitsiyalar, texnologiyalarni jalb etish ; 
- respublikamiz bozoriga turli xil zarur, o‘zimizda yo‘q mahsulotlarni keltirish 
uchun sharoit yaratish; 
- mamlakatimiz sanoatining ba‘zi tarmoqlarini eksportga yo‘naltirilganlik 
darajasining pastligi va boshqalar mamlaktimizda yarmarka va ko‘rgazmali ulgurji 
savdo infratarkibini yanada rivojlantirish zaruriyatini kun tartibiga ko‘ndalang qilib 
kuydi. 
13.3.
 
Xalqaro yarmarka savdosi markazi faoliyatiga qo’yiladigan asosiy 
talablar. 
Yarmarka majmui, markazlariga bozor iqtisodiy sharoitida qo‘yiladigan 
talablarni quyidagicha ifoda etish mumkin. 
- Yarmarka-ko‘rgazma infratarkibi, mijozlar bosh talablarini qoniqtiruvchi va 
o‘z egasiga foyda keltiruvchi ob‘ekt (mahsulot) bo‘lishi kerak. 
- infratarkib mamlakatimiz sanoat ishlab chiqaruvchisi va ularni xorijiy 
hamkorlari o‘rtasidagi savdo-vositachiligi faoliyatida mintaqaviy ko‘lamdagi o‘z 
o‘rnini to‘la to‘ldirishi kerak. 
- infratarkib raqobatbardosh bo‘lishi, o‘z mijozlariga jahon andozalariga mos 
xizmatlar ko‘rsatishni ta‘minlashi kerak. 
- infratarkib tovar va xizmatlar taqchilligiga to‘sqinlik qilishi va raqabotchilik 
muhitini vujudga keltirishi kerak. 

---

215 
Yarmarka savdosi kompleksi o‘z tassarrufidagi texnik va texnologik 
quvvatlarni kompleks asosiy faoliyati bilan bog‘liq bo‘lgan barcha operatsiyalarni 
bajarilishini ta‘minlashi zarur. 
Masalan:
- kompleks tarkibidagi avtoxo‘jalik Ekzebitorlarga transport-ekspeditsiya 
operatsiyalarini barcha xillarini ko‘rsatadi; 
- kompleks bojxona xizmati bojxona rasmiyatchiligi bilan bog‘liq bo‘lgan 
barcha xizmat turlarini mijozlarni talab va buyurtmalariga muvofiq amalga oshiradi;
- kompleks informatsiya ta‘minoti xizmati mijozga zarur bo‘lgan barcha 
informatsiya, joriy axborot yig‘ish hamda konkret mahsulot yuzasidan bozor talabi 
va takliflari kon‘yunkturasining taxlili bilan shug‘ullanadi. 
Bulardan tashqari yarmarka kompleksi mijozlar va qatnashchilarga, 
mexmonlarga madaniy xordiq chiqarish, maishiy xizmat turlarini ko‘rsatishi kerak. 
Yarmarka savdo kompleksi majmui va infratarkibi to‘la o‘z-o‘zini 
moliyalashtirish va ta‘minlash printsiplariga rioya qilishi davr talabi va 
muvafaqqiyat garovidir.