Ijtimoiy madaniy faoliyat

Viktor Gyugo (1902-1885).
Viktor Gyugo frantsuz romantizmining eng yirik vakili 
hisoblanadi. Viktor Gyugo Bezonson shahrida ofitser oilasida tug‟ildi. Otasi Napaleon davrining 
generali, onasi esa aksincha, Burbonlar tarafdori edi. O`zining birinchi she`rlarida burbonlarni madh 
etadi. 1827 yili birinchi dramasi «Kromvel‟» ni yaratadi. Va unga kengaytirilgan so`z boshi yozadi. 
Ushbu so`z boshi Frantsuz romantizmining manifestiga aylandi. Romantik dramalar Gyugogacha 
ham yaratilgan. Klassitsizm hukmronligi davrida dramalar sahnalashtirilmagan. Ularni o`qish uchun 
yozilgan dramalar deb atashar edi. Viktor Gyugo SHekspir tajribasidan foydalanib tragediya emas, 
romantik tarixiy drama yaratadi. (XVII asr Angliya burjuaziya revolyutsiyasi va uning dahosi 
Kromvel haqida) U klassitsizm qonun qoidalaridan voz kechishga (vaqt, makon, harakat birligi, 
yuqori va quyi janrlar) chaqiradi. Viktor Gyugo Shekspir ijodini ana shunda qonun-qoidlardan holi 
deb biladi. 
1831 y. «Parij Bibi Mariyam ibodatxonasi» romani yaratildi. Asar mavzusi XV asrdagi 
Frantsiya tarixidan olingan.
O`rta asr ibodatxonasi ustunlaridan birida «Ananke» so`zini o`qidi. (taqdir, qismat degani) 
Yozuvchi bu so`zga keng ma`no berdi. (Din anankesi, jamiyat anankesi va boshq).
Ibodatxona ruhoniysi Klod Frollo - o`z umrini din yo`liga tikkan odam. U yoshi o`tib qolgan 
bo`lishiga qaramay Parij ko`chalarida o`yinga tushib tirikchilik o`tkazuvchi lo`li qiz esmiraldani 
sevib qoladi. Qiz buni rad qiladi. Frollo kapitan Feb bilan esmiraldani kuzatib yuradi. Qizni qirol 
armiyasi ofitseriga suiqasd qilishda ayblab, o`limga hukm qiladilar. Uni jazolash uchun olib 
ketayotganda Kvazimodo uni ibodatxonaga olib ketadi. U qashshoq odamlar bilan ibodatxonada 
yashaydi. 
Frollo qizga o`z sevgisini majburlab o`tkazmoqchi bo`ladi, ammo bu befoyda. U qizni 
jallodlar qo`liga topshiradi. Qizni dorga osishadi. Kvazimoda Klod Frolloni o`ldiradi. O`zi 
ibodatxonani tark etib esmiralda jasadi oldida jon beradi.
Asardagi ibodatxona - o`rta asrchalik, feodalizm, zulm adaolatsizlik maskani sifatida 
tasvirlangan.
Viktor Gyugo 1862 « Ho`rlanganlar», 1869 yili. «Kulgich odam», 1874 yili esa «93 yil» 
romanini yaratdi.