Ijtimoiy-iqtisodiy fakultet iqtisodiyot va servis kafedrasi mijozlarga xizmat ko

4.  Alohida muhofaza etiladigan tabiat hududlarga sayohat (AMETHS) etish  

ekoturizmning  asosiy  turi  hisoblanadi.  Ekoturizm  o’ziga  xos  xususiyatlarga ega: 

- mahalliy aholining o’z hududlarining ijtimoiy – iqtisodiy; 

- rivojida ishtirok etishi; 

- turizm obyektlari ichida tabiiylikni ko’pligi; 

- turistlarni ekologiyadan bilimli bo’lishi va boshqa. 

Hozirgi  kunda  jahon  tajribasida  agroturizm  turi  keng  rivojlanmoqda. 

Agroturizmni  ma‟lum  bir  mintaqaning  o’ziga  xos  dehqonchilik  va  chorvachilik 

mahsulotlarini yetishtirish jarayonini ko’rsatish maqsadida tashkil etilishi mumkin. 

Bu tajriba Yevropaning bir qancha davlatlarida rivojlangan. Masalan, Fransiya va 

Portugaliya mamlakatlarida uzumni yetishtirishdan boshlab, undan turli ichimliklar 

olishgacha  bo’lgan  bir  butun  jarayon  tur  sifatida  taklif  etilgan.  Agroturizmning 

---

30 

 

yo’nalishlardan  biri  qishloq  turizmi  alohida  daromad  keltiradigan  tur  hisoblanib, 

dunyo turizm xizmat bozorida alohida o’rin tutadi. 

Dam  olish  vaqti  har  qanday  shaharlik  uchun  qishloqdami  yoki  dala 

xovlidami juda ham maroqlidir. Bu xayot talabi bo’lib, doimo dala xovlilarini yoki 

boshqa joylarni ko’p  yillar davomida sinalgan va tekshirilgan joylarda dam olish 

uchun ijaraga olinadi. Qishloq turizmining o’ziga xos tomonlari shundaki, masalan, 

Sitsiliyaning  agrar  viloyatlarida  ishchi  kuchi  yetishmasligi  tufayli  kambag’al 

turistlar  yoki  studentlarni  ish  haqi  to’lamasdan,  boshpana  va  ovqat  uchun  ishga 

yollashi mumkin. Bunday «dam oluvchi» usha yerga borib qaytishi uchun mablag’ 

topsa  bo’lgani.  Yo’l-yo’lakay  bir-ikki  kun  plyajlarda  cho’milishi,  muzeylarni, 

yodgorliklarni va boshqalarni ko’rishi mumkin. 

Qishloqda  dam  olish  -  bu  tabiat  qo’ynida  bo’lish,  yillar  davomida  shahar 

sharoitida yig’ilib qolgan charchoqlarni chiqarish, toza havo, ekologik toza bo’lgan 

oziq-ovqatlar, iqlim sharoitlarini o’zgartirish, aholi sonining kamligi, boshqa tartib-

qoida va yashash madaniyati, qishloq xo’jalik ishlarida ishtirok etish, bog’dorchilik,  

chorvachilik,   tabiat   bergan   in‟omlarni   to’plash   va   qolaversa,   dam  olishning 

arzonligidan iborat. 

Shahar  aholisining  yozgi  issiq  kunlardagi  va  qishki  qorli  kunlardagi  xordiq 

olishlarini  to’g’ri  tashkil  etish  imkoniyati  mavjudligini  e‟tiborga  olib,  qishloq 

turizmini respublikamiz hududida quyidagi tarzda tashkil etish tavsiya etiladi: katta 

bo’lmagan  uylarni,  qishloqlardagi  katta  bo’lmagan  xonalarni,  kottejlarni,  tabiat 

manzaralari chiroyli bo’lgan joylarni ijaraga olish yo’li bilan. 

Turistlar  qishloqdagi  fermerning  uyida  oilasini  joylashtirishi  maqsadga 

muvofiqdir, bu - turistlarni qishloq hayoti va u yerdagi yangi insonlar bilan yaqindan 

tanishtirishga, ularning  urf-odatlari  va  qishloq  xo’jalik  ishlari    bilan  kuchi  yetgan 

darajada  ishlashga  imkon  beradi.  Shubhasiz,  bu  uy  egalari  uchun  noqulayliklar 

yaratadi,  lekin  fermerlar  uchun  qo’shimcha  pul  va  yangilik  olib  keladi.  Bunda 

turistlar  uchun  maxsus  bir  yoki  bir  necha  xona  ajratilib,  barcha  zaruriy  narsalar 

yetkazib beriladi. Bunday  turizmdan  davlat ham, fermerlar  ham  daromad  ko’radi. 

Shu jihatdan qishloq turizmini qulay va kamharajat turizm turi 

---

31 

 

deyish mumkin.