Ijtimoiy-iqtisodiy fakultet iqtisodiyot va servis kafedrasi mijozlarga xizmat ko

2- 

rasm. Sayohat qilish motivlarning asosiy turlari.

 

 

 

Turizm  tabiiy–iqlimiy  motivlari  turistlar  uchun  favqulodda  ahamiyatli 

hisoblanadi. Tabiiy-iqlimiy xususiyatlar ma‟lum turizm shakllarni barpo qilishda 

Psixologik 

Iqtisodiy 

Turistik niyatlar 

(turizm motivlari) 

Madaniy 

---

26 

 

jiddiy  rol  o’ynaydi  (aynan  dengiz,  sport  va  tog‟  turizm).  Turizmda  dam  olish, 

ko’ngil ochish va muhit sharoitini almashtirishni hohlovchi yirik shaharlar aholisi 

uchun  tabiiy-  iqlimiy  motivlar  psixologik  va  biologik   talablar  tusiga  ega  bo’ladi, 

shuning uchun ham ularning ahamiyati jiddiy oshadi 

Madaniy  motivlar  –  odamlarning  turli  xil  yodgorliklar,  muzeylar,  badiiy 

galereyalar,  teatrlar  va  boshqa  obyektlarni  o’z  ichiga  olgan  o’z  mamlakatining 

madaniy  meroslarini  bilish  istaklari  hisoblanadi.  Etnografik  diqqatga  sazovor 

hisoblanuvchi  an‟analar,  kiyimlar,  taomlar  va  xalq  ijodiyotinig  boshqa ko’rinishlar 

o’ziga xos qiziqishlarni tug‟diradi. 

 Iqtisodiy omillar guruhiga turistik sayohatlarning ijyimoiy - iqtisodiy sharoitlari 

daxldordir.  Bular  tur  mahsulotlar  xaridorlarnig  daromadlari,  turlar  narxlari, 

turistlarni  qabul  qilib  oladigan  joylardagi  mollar  va  xizmatlar,  turistik 

infratuzilmaning 

rivojlanganlik 

darajasi 

hisoblanadi, 

shuningdek 

serviz 

sohalarining, transport tizimi, savdo sohalarining rivojlanganlik darajasi, shu bilan 

birga   xorijiy   turistlar   uchun   past   narxlarda   mollarni   sotuvchi   do’konlarning 

mavjudligi  shular  jumlasidandir.  Iqtisodiy  omillar  arzon  mollar  assortimenitini 

shakllantirishda  birinchi  darajadagi  rolni  o’ynaydi  va  o’rta  daromadni  turistlar 

sonining ko’payishiga ta‟sir ko’rsatadi. 

Psixologik  omillar  turistlarning  psixologik  talablariga  muvofiq,  ularni  sayohat 

qilishga   undaydigan   motivlarni   o’z   ichiga   oladi.   Ularga   odamlarning   diniy 

e‟tiqodi,    uning    o’ziga    xos    ehtiyojlari    va    moilliklari,    reklamaga    bo’lgan 

munosabatlari va boshqalar daxldordir. 

Tahlil  shuni  ko’rsatmoqda-ki  iqtisodiy  va  sentimental  motivlar  mavjudligini 

mustasno  qilgan  holda,  faqat  ko’p  bo’lmagan  turistlargina  avval  kelgan  joylariga 

keladilar.  Daromadning  oshishi  bilan  odam  yangi  turistik  yo’nalishni  tanlashda 

psixologik  motivlarga  o’z  diqqatini  qaratadi.    Agar  turistlarni  sayohat  qilishga 

undaydigan  motivlarni  ko’rib  chiqsak,  maqsadlar  yetarli  darajada  ko’p  bo’lishi 

mumkin. Biroq bir narsani tushunish lozimki, barcha sayohatlarda (faqat shu shart 

bilan uni turistik sayohat deb atash mumkin) bitta asosiy maqsad mavjud. Bu maqsad  

tuirist  uchun  ustuvor  bo’lib  va  aynan  unga  erishish  (yoki  erishmaslik) 

---

27 

 

butun  turistik  sayohat  samaradorligiga  nisbatan  qaror  qabul  qilish  uchun  asos 

hisoblanadi. Aynan bitta asosiy, ustuvor maqsadning mavjudligi turizmni sayohatga 

nisbatan faoliyatning o’ziga xos turi sifatida xarakterlaydi. 

Quyidagi sanab o’tilgan sayohat qilish motivlardan tashqari, o’ziga xos boshqa 

motivlar mavjud. Turistlarning o’zi boshqaradigan, aniq turistik regionga sayohat 

qilish motivlarini tushinish turistik mahsulotlar va xizmatlarni muvafaqiyatli 

o’sishi motivlarini tushunishga bog‟liqdir. Sayohat qilishni tug‟diruvchi motivlarni 

bilish, samarali turistik siyosat va turizm iqtisodiyotning o’sishiga yordam beradi. 

---

28