Ijtimoiy fanlar kafedrasi

Glossariy
Avantyurizm (franst. aventure – sarguzasht, xavf) eng. venturesome, rus. avantyurizm. – 1) shaxsning g‘arazli maqsadiga erishish uchun sodir etadigan g‘ayriqonuniy hatti-harakatlari 2) shubhali ishlarga moyillik.

Agressiya (lot. agressio – hujum qilish, tajovuz) eng. aggression, rus. agressiya – 1) biror hududni egallash, davlat mustaqilligini tugatish, siyosiy tizimni o’zgartirish maqsadida olib borilgan noqonuniy qurolli hujum, xalqaro huquqlarga zid ravishda bir davlat (davlatlar) boshqa davlat (davlatlar)ga kuch ishlatishi. A. Harbiy, iqtisodiy, psihologik, g‘oyaviy va hokazo bo’lishi mumkin. A.ni aniqlash BMT Bosh Assambleyasining 1974 yil 14 dekabrdagi rezolyustiyasida qabul qilingan. A.ga uchragan davlat individual yoki jamoa tarzda o’z-o’zini himoya qilish huquqiga ega (BMT Nizomining 51 moddasi). Bunday holda davlatning harakatlari, agar u A.ni boshlovchi bo’lsa ham, oqlanadi. Hududni bosib olish yoki A. tufayli erishilgan boshqa ijobiy harakatlar ham qonunga zid hisoblanadi. A. ishlatilgan hollarda BMTning Xavfsizlik Kengashi ba’zi harbiy operastiyalarni o’tkazish orqali harbiy choralarni ham qo’llashi mumkin (BMT qurolli kuchlari shuningdek,, BMTga a’zo davlatlarning qurolli kuchlarini ishlatish). BMT Nizomining 5-moddasiga muvofiq, agressiv urush eng og‘ir xalqaro jinoyat hisoblanib, reparastiyalar va restitutstiyalar shaklidagi xalqaro huquqiy va moddiy javobgarlikka olib keladi. Amalga oshirilish uslubiga ko’ra A. bevosita va bilvosita bo’lishi mumkin. 2) kishilarning jamiyatda bahamjihat yashash me’yorlari va qoidalariga zid bo’lgan maqsadli destruktiv hatti-harakat, hujum qiluvchi (jonli va jonsiz) ob’ektlarga zarar etkazuvchi, odamlarga jismoniy zarar keltiruvchi yoki ularda salbiy holatlarni uyg‘otuvchi taranglik, qo’rquv, ezilganlik yoki xo’rlanganlik holati va boshqalar.